تشبیهات و تمثیلات قرآن (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«تشبیهات و تمثیلات
قرآن کریم» نوشته دکتر
جهان بخش ثواقب مشتمل بر مجموعهای از تمثیلات و تشبیهات
قرآن کریم است و با این هدف فراهم آمده است که جوانان و مشتاقان فرهنگ
قرآنی ضمن استفاده نمودن از این امثال، با
آیات قرآنی و زبان
قرآن آشنا و مانوس گردند و در قالب مثل، حقایق
قرآنی را بهتر فهم و درک نمایند.
در شیوه نگارش این
کتاب سعی شده تا ابتدا یک قطعه کوتاه ادبی متناسب با موضوع
آیه تمثیل نوشته شود و سپس آیه مورد نظر و ترجمه آن قرار گیرد.
شان نزول آیات هم در حد میسور آمده و در مواردی نیز که لازم بوده، تفسیر مختصری آورده شده است. مطالب
کتاب در دو بخش تمثیلات و تشبیهات تنظیم شده است، اگرچه تفکیک آنها از هم دشوار است، چراکه آیات تمثیلی
قرآن خود متضمن تشبیهات نیز هستند. کلیاتی نیز از تعاریف، انواع و فواید مثل، اقسام امثال
قرآن، امثال در میان اقوام، امثال در میان ایرانیان و امثال
عرب در مدخل
کتاب آمده است.
کتاب دارای یک مقدمه و یک مدخل و دو بخش اساسی و عمده است. در مدخل «کلیاتی در تعاریف، اقسام و فوائد مثل» عناوین ذیل به چشم میخورد:
مثل و معانی آن، فواید مثل، اقسام مثل، امثال در میان اقوام، امثال در میان ایرانیان، مثل در
قرآن، اقسام امثال
قرآن، تالیفات در زمینه امثال
قرآن و امثال عرب. بخش اول تمثیلات
قرآن نام دارد و شامل ۲۰ نوع تمثیل است: ۱- تمثیل
منافقان، ۲- تمثیل
انفاق فی سبیل الله ۳- تمثیل
انفاق ریاکارانه ۴- تمثیل
اعتدال در انفاق ۵- تمثیل زندگانی
دنیا ۶- تمثیل بتها ۷- تمثیل
کفران نعمت ۸- تمثیل
کافر و
مؤمن ۹- تمثیل اعمال کافران ۱۰- تمثیل
حق و
باطل ۱۱- تمثیل
عالم بی عمل ۱۲- تمثیل یاران پیامبر ۱۳- تمثیل خشم مشرکین ۱۴- تمثیل
قرآن ۱۵- تمثیل
نور توحید ۱۶- تمثیل
بهشت متقیان ۱۷- تمثیل
عیسی علیهالسّلام ۱۸- تمثیل
زنان ۱۹- تمثیل پیرزن نخ ریس ۲۰- تمثیل استخوان پوسیده.
بخش دوم: تشبیهات
قرآن نام دارد و شامل ۷ نوع کلی تشبیه است: ۱- هنگامه
قیامت ۲- حشر و قیامت ۳-
منکران قیامت ۴-
نقمتهای جهنم ۵-
نعمتهای بهشتی ۶- حکایات اقوام ۷- آیات ربوبی. در ذیل هریک از انواع تمثیل و تشبیه چندین تمثیل و تشبیه که با موضوع مناسبت داشته آورده شده است.
در نهایت بخش پیوستها قرار دارد که در آن به ۱- امثال مخفی (پوشیده- کامنه)
قرآن ۲- فهرست امثال سائره یا ارسال المثل ۳- آیههای نور (تشبیهات) اشاره شده است.
در پایان
کتاب فهرستهای ذیل موجود است: فهرست
منابع و مآخذ، نامهای اشخاص، جایها، اقوام، خاندان و قبیلهها،
کتابها، نام انتشارات، نام گروهها، فرق،
مذاهب و بتها، فهرست حوادث، موضوعات و موجودات خاص، فهرست نامهای جانوران.
این
کتاب به قلم دکتر جهانبخش ثواقب در قطع رقعی و با جلد شومیز در ۴۳۹ صفحه برای اولین بار از طرف نشر قو، شیراز در سال ۱۳۷۶ به چاپ رسیده است.
۱-
بهاء الدین خرمشاهی، دانشنامه
قرآن، جاول، ص۶۲۴ ۲- مقدمه نویسنده
کتاب.
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری
علوم اسلامی.