تشبیهات و تمثیلات قرآن (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«تشبیهات و
تمثیلات قرآن کریم» نوشته دکتر
جهان بخش ثواقب مشتمل بر مجموعه‌ای از
تمثیلات و تشبیهات
قرآن کریم است و با این هدف فراهم آمده است که جوانان و مشتاقان فرهنگ قرآنی ضمن استفاده نمودن از این
امثال، با
آیات قرآنی و زبان قرآن آشنا و مانوس گردند و در قالب
مثل، حقایق قرآنی را بهتر فهم و درک نمایند.
در شیوه نگارش این کتاب سعی شده تا ابتدا یک قطعه کوتاه ادبی متناسب با موضوع
آیه تمثیل نوشته شود و سپس آیه مورد نظر و ترجمه آن قرار گیرد.
شان نزول آیات هم در حد میسور آمده و در مواردی نیز که لازم بوده، تفسیر مختصری آورده شده است. مطالب کتاب در دو بخش
تمثیلات و تشبیهات تنظیم شده است، اگرچه تفکیک آنها از هم دشوار است، چراکه آیات
تمثیلی قرآن خود متضمن تشبیهات نیز هستند. کلیاتی نیز از تعاریف، انواع و فواید
مثل، اقسام
امثال قرآن،
امثال در میان اقوام،
امثال در میان ایرانیان و
امثال عرب در مدخل کتاب آمده است.
کتاب دارای یک مقدمه و یک مدخل و دو بخش اساسی و عمده است. در مدخل «کلیاتی در تعاریف، اقسام و فوائد
مثل» عناوین ذیل به چشم می‌خورد:
مثل و معانی آن، فواید
مثل، اقسام
مثل،
امثال در میان اقوام،
امثال در میان ایرانیان،
مثل در قرآن، اقسام
امثال قرآن، تالیفات در زمینه
امثال قرآن و
امثال عرب. بخش اول
تمثیلات قرآن نام دارد و شامل ۲۰ نوع
تمثیل است: ۱-
تمثیل منافقان، ۲-
تمثیل انفاق فی سبیل الله ۳-
تمثیل انفاق ریاکارانه ۴-
تمثیل اعتدال در انفاق ۵-
تمثیل زندگانی
دنیا ۶-
تمثیل بتها ۷-
تمثیل کفران نعمت ۸-
تمثیل کافر و
مؤمن ۹-
تمثیل اعمال کافران ۱۰-
تمثیل حق و
باطل ۱۱-
تمثیل عالم بی عمل ۱۲-
تمثیل یاران پیامبر ۱۳-
تمثیل خشم مشرکین ۱۴-
تمثیل قرآن ۱۵-
تمثیل نور توحید ۱۶-
تمثیل بهشت متقیان ۱۷-
تمثیل عیسی علیه‌السّلام ۱۸-
تمثیل زنان ۱۹-
تمثیل پیرزن نخ ریس ۲۰-
تمثیل استخوان پوسیده.
بخش دوم: تشبیهات قرآن نام دارد و شامل ۷ نوع کلی تشبیه است: ۱- هنگامه
قیامت ۲- حشر و قیامت ۳-
منکران قیامت ۴-
نقمت‌های جهنم ۵-
نعمت‌های بهشتی ۶- حکایات اقوام ۷- آیات ربوبی. در ذیل هریک از انواع
تمثیل و تشبیه چندین
تمثیل و تشبیه که با موضوع مناسبت داشته آورده شده است.
در نهایت بخش پیوستها قرار دارد که در آن به ۱-
امثال مخفی (پوشیده- کامنه) قرآن ۲- فهرست
امثال سائره یا ارسال
المثل ۳- آیه‌های نور (تشبیهات) اشاره شده است.
در پایان کتاب فهرستهای ذیل موجود است: فهرست منابع و مآخذ، نامهای اشخاص، جایها، اقوام، خاندان و قبیله‌ها، کتابها، نام انتشارات، نام گروهها، فرق،
مذاهب و بتها، فهرست حوادث، موضوعات و موجودات خاص، فهرست نامهای جانوران.
این کتاب به قلم دکتر جهانبخش ثواقب در قطع رقعی و با جلد شومیز در ۴۳۹ صفحه برای اولین بار از طرف نشر قو، شیراز در سال ۱۳۷۶ به چاپ رسیده است.
۱-
بهاء الدین خرمشاهی، دانشنامه قرآن، جاول، ص۶۲۴ ۲- مقدمه نویسنده کتاب.
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
