• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ترکاشوند

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ترکاشوند، نام یکی از ایلات شیعی‌مذهب ساکن در استان همدان، کرمانشاه، لرستان و برخی از نواحی مجاور هستند. امروزه ترکاشوندها در روستاها و حاشیه شهرها بر روی زمین‌هایی محدود به کشت و زراع اشتغال دارند. برخی از دامداران ترکاشوند تا ١٣٤٨ش/١٩٧٠م از راه فروش محصولات لبنی و نیز پشم و چادرهای دستباف از موی بز، و گلیم و قالیچه زندگی می‌گذراندند. زبان ترکاشوندها را گویش لکی و یا به واسطه همسایگی آن‌ها با ایل کرد گویشی کردی آمیخته با لغات لری دانسته‌اند.


ترکاشوندها خود را منسوب به قوم لُر می‌دانند که حدود دو قرن قبل، از الشتر لرستان به منطقه ترک‌نشین همدان کوچیدند و ترکان آن‌ها را ترکاشوند، یعنی «ترک‌شدند» نامیدند. برخی دیگر نام ایل را از دو بخش ترک و پسوند «آشوند» (پسوندی ناشناخته) دانسته‌اند.
[۱] برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص۳، همدان، ١٣٥٦ش.
اما این وجه تسمیه‌سازی مبتنی بر فقه اللغۀ عامیانه و غیر علمی است. دریافت ریشه‌شناسی نام ایل نیازمند پژوهشِ دقیق زبان‌شناسی است.

ترکاشوندها در استان‌های همدان و کرمانشاه پراکنده‌اند. آنان در گذشته در روستاهای شهرستانه، آرتیمان، اُشترانِ شهرستان تویسرکان و دامنه‌های ارتفاعات شهرستان نهاوند می‌زیستند.
[۲] ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۷.
امروزه ترکاشوندها بین شهرهای اسدآباد، تویسرکان و نهاوند استان همدان،
[۳] فرهنگ جغرافیایی شهرستان‌های کشور، شهرستان همدان، ج۱، ص١٢٨، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران، ١٣٨٠ش.
[۴] امان‌اللهی، سکندر، قوم لُر، ج۱، ص١٧٦، تهران، ١٣٧٠ش.
[۵] قراگوزلو غلامحسین، هگمتانه تا همدان، ج۱، ص٢٣-٢٤، تهران، اقبال.
مهران، دهلران و دره شهر استان ایلام،
[۶] فیروزان، ت، «دربارۀ ترکیب و سازمان ایلات و عشایر ایران»، ج۱، ص٢٤-٢٥، ایلات و عشایر، تهران، ١٣٦٢ش.
[۷] دولتیاری، روح‌الدین، لرستان سرزمین تاریخ کهن، ج۱، ص٦٠، تهران، ۱۳۷۵ش.
و کنگاور و صحنه در استان کرمانشاه و شهرهای استان خوزستان زندگی می‌کنند.
[۸] قراگوزلو، غلامحسین، هگمتانه تا همدان، ج۱، ص۲۳-۲۴، تهران، اقبال.
[۹] سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده (۱۳۷۷ش)، ص۳۲، استان خوزستان، تهران، ۱۳۷۸ش.


ترکاشوندها به ٤ طایفۀ رحمتی، سلیمانی، ملیجانی و مرشدی تقسیم می‌شوند، و گویند نام طایفه‌ها از اسامی نیای نخستین طایفه‌ها گرفته شده است.
[۱۰] برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص۳، همدان، ١٣٥٦ش.
طایفه منسجم‌ترین واحد ایلی، و خانواده کوچک‌ترین واحد اجتماعی در ایل ترکاشوند به شمار می‌رود. طایفۀ رحمتی بزرگ‌ترین و اصلی‌ترین طایفۀ ترکاشوندهاست. هر کدام از طایفه‌ها به تیره‌هایی تقسیم می‌شوند. اهلرس ایل ترکاشوند را مجموعه‌ای از ١٢٠ تیره معرفی کرده، و رحمتی را بزرگ‌ترین تیره دانسته است.
[۱۱] ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۵.


هر تیره به هنگام کوچ به چند گروه دامدار تقسیم می‌شوند کـه هر یک را کُـرَنگ می‌نامند. کـرنگ یک واحـد اقتصـادی ـ اجتماعی متشکل از چند خانوار است که در کنار هم از یک مرتع مشترک استفاده می‌کنند و در انجام کارها مشارکت دارند. اعضای کرنگ پاسدار و محافظ منافع جمع‌اند. شمار اعضای کرنگ همیشه ثابت نیست و در هر کوچ ممکن است تغییر کنند.
[۱۲] برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص٤، همدان، ١٣٥٦ش.
[۱۳] برقعی محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص٢٣، همدان، ١٣٥٦ش.


ایل رئیس مشخصی ندارد، لیکن هر طایفه رئیسی به نام کدخدا، و هر کرنگ نیز رئیسی به نام سرکرنگ دارد.
[۱۴] برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص۲۳، همدان، ١٣٥٦ش.
برای اطلاع بیش‌تر دربارۀ چگونگی سازمان ایلی در میان ترکاشوندها.


بنابر یک پژوهش میدانی ترکاشوندها به تدریج از اواخر اردیبهشت تا اواسط خرداد از قشلاق به ییلاقات خود در دامنه‌های شمالی کوه الوند و گنجنامه تا حوالی کوه‌های کشانی و آرتیمان در نزدیکی تویسرکان می‌روند.
[۱۵] برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص٥، همدان، ١٣٥٦ش.
ترکاشوندها ٤ تا ٦ ماه در ییلاقات می‌مانند و از اواسط مهرماه به تدریج به قشلاقات بازمی‌گردند. مناطق ییلاقی ترکاشوندها در کیوارستان، موزلان، خاکو، ابرو، و ارکانه، ارزانفود در بخش مرکزی شهرستان همدان قرار دارد.
[۱۶] برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص۵، همدان، ١٣٥٦ش.
[۱۷] فرهنگ جغرافیایی شهرستان‌های کشور، شهرستان همدان، ج۱، ص١٢٨، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران، ١٣٨٠ش.


زمان آغاز کوچ به قشلاق به کیفیت و غنای مراتع و علوفه در ییلاق بستگی دارد. سالی که مراتع در ییلاقات خوب و پربار است، کوچ به قشلاق دیرتر صورت می‌گیرد. گروهی از کوچندگان برای خرید «جار» (کشتزارهای درو شده) برای چرای دام زودتر از دیگران کوچ می‌کنند.
[۱۸] برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص۵، همدان، ١٣٥٦ش.
برخی از ترکاشوندها در میان راه ییلاق به قشلاق در مناطقی مانند صحنه و کنگاور و روستاهای اطراف آن تا آخر زمستان، حتی گروهی تا اردیبهشت ماه، اقامت می‌گزینند، و برخی دیگر تا خوزستان پیش می‌روند.
[۱۹] سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده (۱۳۷۷ش)، ص۲۳، استان خوزستان،تهران، ۱۳۷۸ش.
فاصلۀ میان ییلاق و قشلاق ترکاشوندها را در گذشته بیش از ٢٥٠ کمـ‌، و زمان کوچ را هفته‌ها ذکر کرده‌اند.
[۲۰] ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۵.
[۲۱] برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص٦، همدان، ١٣٥٦ش.


مراتع و زمین‌های چرای ترکاشوندها در استان همدان با مراتع همسایگان ترکشان، ایل یاریم طاغلو (یاریم طوقلو)، مشترک است. نواحی جنوب و شرق دامنه‌های الوند به یاریم طاغلوها، و غرب و شمال آن به ترکاشوندها اختصاص دارد.
[۲۲] ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۵.

استمرار رواج دامداری در میان ترکاشوندهای چادرنشین به چرا بستگی داشت و همین امر همواره مشکلاتی توأم با خطر در زندگی آن‌ها پدید آورده بود، چنان‌که سرانجام به فروپاشی نظام کوچندگی منجر شد و آنان به ناگزیر اسکان یافتند. اهلرس به نقل از کدخدای رحمتی‌ها فروپاشی اتحاد و انسجام ایلی طوایف ترکاشوند را نتیجۀ تبدیل چراگاه‌های آن‌ها در گیلان غرب به زمین‌های مزروعی دانسته است.
[۲۳] ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۷.


بلک میشو مردم‌شناس که در ١٣٤٩ش/١٩٧٠م در میان ترکاشوندها به تحقیق پرداخته است، چادرنشینان لُر را به سبب داشتن گله‌های فراوان احشام، مالدار و ثروتمند، و ترکاشوندها را به سبب نداشتن مرتع متعلق به خود برای چرای گله‌هایشان «نادار» می‌داند.
[۲۴] ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۷.
در حدود سال ١٣٣٤ش/١٩٥٥م روستاییانِ همسایۀ ترکاشوندها، حق چرا برای دامها تعیین کرده بودند که پرداخت آن برای ترکاشوندها مشکلات فراوانی به بار آورده بود.
[۲۵] ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۶-۱۷۸.


عوامل چندی، از جمله اجرای اصلاحات ارضی دولت در منطقه و تغییرات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بعد از ١٣٥٤ش/ ١٩٧٥م، همچنین رشد جمعیت شهرها و روستاها و گسترش آن‌ها به سمت نواحی کوهپایه‌ای، دگرگونی‌هایی در زندگی ایلات و طوایف کوچندۀ منطقه پدید آورد. تقسیم زمین‌های چرا و مراتع میان ایلات و طایفه‌ها موجب درگیری‌هایی میان ترکاشوندها و بهاروندها و همسایگان آن‌ها شد.
[۲۶] ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۷.
[۲۷] امان‌اللهی، سکندر، کوچ‌نشینی در ایران، ج۱، ص٧٧، تهران، ١٣٦٧ش.


جنگ ١٣٥٩ش/١٩٨٠م ایران و عراق نیز تأثیر مخرب مضاعفی بر تغییر شکل ساختار و نظام کوچندگی ترکاشوندها داشت و چنان‌که گذشت، آنان را برای ادامۀ حیات اجتماعی خود ناگزیر از اسکان در زیستگا‌ه‌های موقتی در دهکده‌ها و برپایی اردوگاه‌های فصلی در اطراف شهرها و روستاهای بزرگ کرد.
[۲۸] ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۵.



اهلرس جمعیت ترکاشوند‌های اطراف مراتع الوند کوه را حدود ٣٠٠ چادر نوشته است
[۲۹] ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۸.
طبق سرشماری ١٣٦٦ش جمعیت عشایر کوچندۀ ترکاشوندها، ٥٥٩ خانوار و ۸۹۹، ۳ تن بوده است که بین استان‌های همدان، کرمانشاه، خوزستان، لرستان و ایلام ییلاق و قشلاق می‌کرده‌اند.
[۳۰] سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده (۱۳۶۶ش)، ص٢٢، نتایج تفصیلی، کل کشور، مرکز آمار ایران، تهران، ۱۳۶۷ش.
در ١٣٧٧ش جمعیت ترکاشوندهای کوچنده ٩١٩ خانوار و ۰۲۲، ۶ تن گزارش شده است که میان استانهای همدان، کرمانشاه، لرستان، ایلام و خوزستان پراکنده بوده‌اند.
[۳۱] سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده (۱۳۷۷ش)، استان لرستان، ص١٤-١٥.

امروزه ترکاشوندها در روستاها و حاشیۀ شهرها بر روی زمین‌هایی محدود به کشت و ورز اشتغال دارند و به کارگری و مشاغل کم‌اهمیت شهری سرگرم‌اند.
[۳۲] برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص٢٧، همدان، ١٣٥٦ش.
[۳۳] ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۸۸.
برخی از دامداران ترکاشوند تا ١٣٤٨ش/١٩٧٠م از راه فروش محصولات لبنی و نیز پشم و چادرهای دستباف از موی بز، و گلیم و قالیچه زندگی می‌گذراندند.
[۳۴] ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۸.
[۳۵] برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص۹-۱۱، همدان، ١٣٥٦ش.



برخی زبان ترکاشوندها را یک گویش لکی
[۳۶] امان‌اللهی، سکندر، قوم لُر، ج۱، ص١٧٦، تهران، ١٣٧٠ش.
[۳۷] ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۵.
و برخی دیگر، به واسطۀ همسایگی آن‌ها با ایل کردِ «جُمور»، گویشی کردی آمیخته با لغات لری دانسته‌اند.
[۳۸] برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص٣، همدان، ١٣٥٦ش.
از این‌رو، برخی ترکاشوندها را از لحاظ قومی در گروه‌های کرد طبقه‌بندی کرده‌اند.
[۳۹] فیروزان، ت، «دربارۀ ترکیب و سازمان ایلات و عشایر ایران»، ج۱، ص۱۹، ایلات و عشایر، تهران، ١٣٦٢ش.


(۱) امان‌اللهی، سکندر، قوم لُر، تهران، ١٣٧٠ش.
(۲) امان‌اللهی، سکندر، کوچ‌نشینی در ایران، تهران، ١٣٦٧ش.
(۳) برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، همدان، ١٣٥٦ش.
(۴) دولتیاری، روح‌الدین، لرستان سرزمین تاریخ کهن، تهران، ۱۳۷۵ش.
(۵) سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده (۱۳۶۶ش)، نتایج تفصیلی، کل کشور، مرکز آمار ایران، تهران، ۱۳۶۷ش.
(۶) سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده (۱۳۷۷ش)، استان خوزستان، تهران، ۱۳۷۸ش.
(۷) سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده (۱۳۷۷ش)، استان لرستان.
(۸) فرهنگ جغرافیایی شهرستان‌های کشور، شهرستان همدان، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران، ١٣٨٠ش.
(۹) فیروزان، ت، «دربارۀ ترکیب و سازمان ایلات و عشایر ایران»، ایلات و عشایر، تهران، ١٣٦٢ش.
(۱۰) قراگوزلو، غلامحسین، هگمتانه تا همدان، تهران، اقبال.
(۱۱) .Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲

۱. ↑ برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص۳، همدان، ١٣٥٦ش.
۲. ↑ ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۷.
۳. ↑ فرهنگ جغرافیایی شهرستان‌های کشور، شهرستان همدان، ج۱، ص١٢٨، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران، ١٣٨٠ش.
۴. ↑ امان‌اللهی، سکندر، قوم لُر، ج۱، ص١٧٦، تهران، ١٣٧٠ش.
۵. ↑ قراگوزلو غلامحسین، هگمتانه تا همدان، ج۱، ص٢٣-٢٤، تهران، اقبال.
۶. ↑ فیروزان، ت، «دربارۀ ترکیب و سازمان ایلات و عشایر ایران»، ج۱، ص٢٤-٢٥، ایلات و عشایر، تهران، ١٣٦٢ش.
۷. ↑ دولتیاری، روح‌الدین، لرستان سرزمین تاریخ کهن، ج۱، ص٦٠، تهران، ۱۳۷۵ش.
۸. ↑ قراگوزلو، غلامحسین، هگمتانه تا همدان، ج۱، ص۲۳-۲۴، تهران، اقبال.
۹. ↑ سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده (۱۳۷۷ش)، ص۳۲، استان خوزستان، تهران، ۱۳۷۸ش.
۱۰. ↑ برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص۳، همدان، ١٣٥٦ش.
۱۱. ↑ ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۵.
۱۲. ↑ برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص٤، همدان، ١٣٥٦ش.
۱۳. ↑ برقعی محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص٢٣، همدان، ١٣٥٦ش.
۱۴. ↑ برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص۲۳، همدان، ١٣٥٦ش.
۱۵. ↑ برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص٥، همدان، ١٣٥٦ش.
۱۶. ↑ برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص۵، همدان، ١٣٥٦ش.
۱۷. ↑ فرهنگ جغرافیایی شهرستان‌های کشور، شهرستان همدان، ج۱، ص١٢٨، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران، ١٣٨٠ش.
۱۸. ↑ برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص۵، همدان، ١٣٥٦ش.
۱۹. ↑ سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده (۱۳۷۷ش)، ص۲۳، استان خوزستان،تهران، ۱۳۷۸ش.
۲۰. ↑ ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۵.
۲۱. ↑ برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص٦، همدان، ١٣٥٦ش.
۲۲. ↑ ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۵.
۲۳. ↑ ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۷.
۲۴. ↑ ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۷.
۲۵. ↑ ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۶-۱۷۸.
۲۶. ↑ ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۷.
۲۷. ↑ امان‌اللهی، سکندر، کوچ‌نشینی در ایران، ج۱، ص٧٧، تهران، ١٣٦٧ش.
۲۸. ↑ ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۵.
۲۹. ↑ ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۸.
۳۰. ↑ سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده (۱۳۶۶ش)، ص٢٢، نتایج تفصیلی، کل کشور، مرکز آمار ایران، تهران، ۱۳۶۷ش.
۳۱. ↑ سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده (۱۳۷۷ش)، استان لرستان، ص١٤-١٥.
۳۲. ↑ برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص٢٧، همدان، ١٣٥٦ش.
۳۳. ↑ ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۸۸.
۳۴. ↑ ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۸.
۳۵. ↑ برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص۹-۱۱، همدان، ١٣٥٦ش.
۳۶. ↑ امان‌اللهی، سکندر، قوم لُر، ج۱، ص١٧٦، تهران، ١٣٧٠ش.
۳۷. ↑ ،Ehlers، E,«The Torkashvand of Western Iran», The Nomadic Peoples of Iran، eds R Tapper and JThompson، London، ۲۰۰۲، ص۱۷۵.
۳۸. ↑ برقعی، محمد، چادرنشینان دامدار ایل ترکاشوند، ج۱، ص٣، همدان، ١٣٥٦ش.
۳۹. ↑ فیروزان، ت، «دربارۀ ترکیب و سازمان ایلات و عشایر ایران»، ج۱، ص۱۹، ایلات و عشایر، تهران، ١٣٦٢ش.


دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ترکاشوند»، شماره۵۸۸۲.    


رده‌های این صفحه : ترکاشوندها | طایفه‌های شیعی | طایفه‌های لر | عشائر ایلام | عشائر خوزستان | عشائر کرمانشاه | عشائر همدان
جعبه ابزار