ترجمة الإمام المهدی فی أعیان الشیعة (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«ترجمة الامام المهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف فی اعیان الشیعة»، اثر عربی
سید محسن امین عاملی ، بخشی از جلد چهارم دائرةالمعارف «
اعیان الشیعة » می‌باشد که مؤلف در آن به تشریح زندگانی
حضرت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف پرداخته است.
کتاب، توسط مرکز مطالعات تخصصی
امام مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف
نجف اشرف ، تهیه و تدوین شده است.
مقدمه مرکز در بیان نکاتی پیرامون کتاب و مؤلف آن، آغازگر مباحث بوده و مطالب در چهارده فصل، ارائه شده است.
نویسنده برای آشنایی مخاطبان با ابعاد شخصیتی حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ، به طور مختصر، به شرح و تفسیر
روایات پرداخته و پژوهش خود را بر پایه روایات
معصومین علیه‌السّلام و اسناد معتبر تاریخی بنا نهاده است.
بعضی از روایاتی که مؤلف ذکر کرده است، گرچه از لحاظ مضمون و محتوا، صحیح و معتبر می‌باشد، اما از لحاظ متن، تماما مطابق با مصادر روایی نیست؛ ازاین رو، عین عبارات کتاب ذکر شده، اما اختلافات در پاورقی‌ها توضیح داده شده است.
ترتیب فصول و عناوین، مطابق کتاب «اعیان الشیعة» نمی‌باشد، بلکه به دلیل تسهیل در درک مطالب، توسط مرکز مطالعات صورت گرفته است.
فصل اول و دوم، به بیان و بررسی ویژگی‌های شخصی آن حضرت، از جمله نام، لقب، کنیه، خلق و خو، نحوه
تولد، شمایل، نهی از نام بردن و طریقه لباس پوشیدن آن حضرت اختصاص دارد.
در روایتی ذکر شده است که آن حضرت در هنگام ظهور، دارای سن زیادی است، اما ظاهر ایشان مانند انسان چهل ساله و یا کمتر می‌باشد.
در فصل سوم، مسائل مربوط به
غیبت صغری و
کبری ،
نواب خاص و مدعیان مقام نیابت مطرح شده است. سفرای آن حضرت، چهار نفر به نام‌های
عثمان بن سعید عمری ،
محمد بن عثمان عمری ،
حسین بن روح نوبختی و
علی بن محمد سمری می‌باشند که به ترتیب ذکر شده و به مختصری از فعالیت‌های آنها اشاره شده است.
نویسنده در فصل چهارم تا ششم، به اثبات امامت حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ، بر اساس براهین عقلی و نقلی شامل روایات عامه و
احادیث ائمه علیه‌السّلام پرداخته است.
دلیل عقلی که مؤلف به آن اشاره کرده است برهان لطف می‌باشد؛ همان دلیلی که به وسیله آن، وجوب فعل هر آنچه که موجب قرب بندگان به طاعت و دوری آنها از معصیت الهی می‌شود، بر خداوند اثبات می‌گردد.
از جمله علمای
اهل سنت که روایات مربوط به
حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف را روایت کرده و نویسنده به آنها و کتبشان اشاره کرده است عبارتند از: محمد بن یوسف گنجی در «البیان فی اخبار صاحب الزمان» و «کفایة الطالب فی مناقب علی بن ابی طالب»، احمد بن عبدالله اصفهانی در «حلیة الاولیاء»، مناوی مصری در «کنوز الدقائق»، محمد بن علی در «فضل الکوفة» و...
در فصل هفتم، روایاتی ذکر شده است که به شباهات حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف با
پیامبران علیه‌السّلام اشاره شده است.
در این روایات، به شباهت آن حضرت با
یونس علیه‌السّلام در رجوع پس از غیبت و جوان بودن با داشتن سن زیاد، با
یوسف علیه‌السّلام در غیبت از خواص و عوام و اختفاء از نزدیکان، با
موسی علیه‌السّلام در طول غیبت، مخفی بودن
ولادت و پیروزی بر
دشمنان پس از ظهور، با
عیسی علیه‌السّلام در اختلاف مردم در
ولادت و فوت و با
پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در قیام با شمشیر و یاری شدن با رعب، تصریح شده است.
معجزات و
کرامات حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف و خاطرات ملاقات کنندگان با آن حضرت، در فصل هشتم ذکر شده است.
اکثر این امور، حکایاتی است که از کتب معتبری همچون رجال نجاشی،
کتاب الغیبة شیخ طوسی و
اکمال الدین شیخ صدوق ، به سلسله سند معتبر، نقل شده است.
در فصل نهم، یازده شبهه در موضوعات مربوط به مهدویت مطرح و پاسخ داده شده است، از جمله اینکه:
۱. طول عمر به این مدت، از امور بعید و غیر طبیعی است؛
۲. چرا با اینکه
خداوند ، توانایی بر حفظ آن حضرت از دشمنان را دارد، ایشان ظهور نمی‌کند؟؛
۳. اگر ایشان واقعا وجود دارد، پس چرا با وجود زمینه‌های ظهور از جمله گسترش فساد، ضعف دین، تعطیل شدن احکام و حدود الهی، شیوع
ظلم و جور و... ظهور نمی‌کند؟
فصل دهم، اختصاص دارد به ذکر نام و تعدیل برخی از علمای
اهل سنت که به وجود حضرت مهدی علیه‌السّلام در کتب خویش تصریح کرده‌اند، از جمله: علی بن محمد مالکی صاحب «الفصول المهمة فی معرفة
الائمة»، ابن جوزی در «تذکرة الخواص فی معرفة
الائمة»، ابن خشاب در «تواریخ
موالید الائمة و وفیاتهم» و...
در فصل یازدهم، نام و نحوه دیدار کسانی که آن حضرت را در دوران کودکی زیارت کرده‌اند، به صورت مختصر، ذکر شده است، از جمله
حکیمه خاتون عمه امام یازدهم علیه‌السّلام ، یعقوب بن منفوس، محمد بن عثمان عمری و...
در فصل دوازدهم، به برخی از علائم ظهور آن حضرت با استفاده از روایات، به اختصار، اشاره شده است. برخی از این علائم عبارتند از:
۱. وقوع اختلاف بین بنی امیه و بنی عباس و از بین رفتن آنها.
۲. خروج شصت مدعی دروغین
نبوت.
۳.
خروج سفیانی ، خراسانی،
یمانی و فرورفتن در بیداء.
۴. قیام حسنی و کشته شدن وی.
۵. کشتار زیاد بین حیره و
کوفه .
و...
در فصل سیزدهم، سال، روز، مکان و نحوه خروج به همراه مدت حکومت آن حضرت مختصرا ذکر گردیده و در آخرین فصل، به عدد، اسامی و کیفیت اجتماع یاران آن حضرت اشاره شده است.
قلم شیوا و استفاده فراوان از
آیات و
روایات در بیان مباحث، از ویژگی‌هایی است که باعث زیبایی مطالب کتاب شده است.
فهرست مطالب و منابع مورد استفاده مؤلف در انتهای کتاب آمده است.
پاورقی‌ها توسط مرکز مطالعات نوشته شده و بیشتر به ذکر منابع و اشاره به اختلاف متن روایات کتاب با روایات مذکور در منابع، اختصاص یافته است.
کتابخانه مهدویت،مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
