تحفة الوزراء (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«تحفة
الوزراء» منسوب به
ابو منصور عبدالملک بن محمد بن اسماعیل ثعالبی (۳۵۰- ۴۲۹ ق)
کتابی است به
زبان عربی که با موضوع
اخلاق و سیاست وزراء نگارش شده است.
کتاب، شامل دو مقدمه از محققین
و مؤلف، پنج باب
و هر باب دارای فصولی متعددی است. نویسنده در بیان مطالب از آیات، روایات، اشعار، حکایات
و اقوال بزرگان استفاده کرده است.
کتاب با مقدمه
حبیب علی راوی و ابتسام مرهون صفار که کار تحقیق
کتاب را برعهده داشتهاند، آغاز شده است. معرفی مولف
و آثار او، اسامی
کتب خطی منسوب به مولف، توصیف نسخههای خطی
و نسخ مورد اعتماد
کتاب از جمله مطالب مقدمه
کتاب است. مقدمه مولف نیز توضیحی کوتاه در باره مطالب
و مباحث آن میباشد.
خلاصه مطالب
کتاب به ترتیب ابواب عبارت است از:
۱- مؤلف، در باب اول
کتاب پیرامون کلمه
وزارت ، منصب وزرارت
و مناقب
و آثار آن
و ویژگیهای
وزرای صالح
و شایسته مطالبی را بیان میکند.
۲- در این باب در ضمن آیات
و روایات
و اقوال بزرگان فضایل
و منافع منصب
وزارت تشریح شده است.
۳- باب سوم
کتاب به آداب
و حقوق
وزارت و شرایط آن اختصاص دارد. مؤلف میگوید: «شروط
وزارت در نزد بزرگان پنج عدد است،
عدل ،
امانتداری ،
علم و آگاهی از منصب
وزارت، سیاست
و آخر اینکه
وزیر ترکیبی باشد از
خشونت و لطف .»
۴- در باب چهارم از اقسام وزرارت
و رسوم
و شیوههای هر کدام مباحثی بیان شده است. ثعالبی
وزارت را به دو بخش مطللق
و مقید تقسیم
و برای هر کدام آداب
و شرایطی برشمرده است. وی در این زمینه اقوال حکما،
وزرا، علما
و بزرگان را بیان کرده است.
۵- باب پایانی
کتاب درباره علم
و آگاهی
و نکات مهم
وزرات است. در این باب حکایات متعددی از حکومتها به همراه اقوال آنها ذکر شده است.
فهرست منابع
و مطالب
کتاب در انتهای اثر آمده است. اختلاف نسخ، توضیح برخی واژهها، اصطلاحات، اشعار
و اعلام در پاورقی ذکر شده است.
نرم افزار تراث ۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).