• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تتابع

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


پیاپی انجام دادن عمل راتَتابُع میگویند که از تتابع در افعال وضو، غسل و نماز غالباً به موالات تعبیر می‌شود؛ لیکن تفاوت آن دو در این است که موالات، تتابع در اجزای یک عمل است ولی تتابع اعم از آن است و شامل تتابع در اعمال متعدّد و مستقل از هم نیز می‌شود. جایگاه فقهی عنوان یادشده عمدتاً باب صوم و کفارات است.


از شرایط صحّت دو ماه روزه کفّاره که جهت ارتکاب برخی اعمال ـ همچون افطار عمدی روزه ماه رمضان، ظهار و قتل خطا بر مکلف واجب می‌شود، تتابع است؛ بدین معنا که لازم است یک ماه کامل و یک روز از ماه دوم را پیاپی روزه بگیرد و هیچ روزی را بین آنها بدون عذر شرعی مانند بیماری، حیض، نفاس و سفر اضطراری افطار نکند.
[۱] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۷۱-۷۹.    
[۲] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۳، ص۲۵۴.    

در اینکه تتابع در همه روزه‌های کفاره ـ مانند سه روز روزه در صورت عجز از انجام دادن خصال کفّاره یمین و هیجده روز روزه در صورت عجز از پرداخت کفّاره شکار شترمرغ در حال احرام ـ شرط است یا تنها در فرض یادشده (دو ماه روزه)، اختلاف می‌باشد. مشهور، قول اوّل است.
[۳] طباطبایی حکیم، محسن، مستمسک العروة، ج۸، ص۵۱۸-۵۲۲.    
[۴] بروجردی، مرتضی، مستند العروة(الصوم)، ج۲، ص۲۴۸-۲۵۰.

در موارد اشتراط تتابع چنانچه به سبب عذری مانند بیماری و حیض افطار کند، تتابع به هم نمی‌خورد و بعد از رفع عذر، روزه را ادامه می‌دهد.
[۵] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۷۱.    

اگر بدون عذر افطار کند باید تمام روزه‌ها را از ابتدا بگیرد.
[۶] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۷۷.    

در اینکه در موارد وجوب تتابع، افطار عمدی و بر هم زدن تتابع، گناه به شمار می‌رود یا نه، اختلاف است. اکثر قائل به قول دوم‌اند.
[۷] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۳، ص۲۵۶.    


در موارد زیر تتابع شرط نیست:
۱. در مقدار افزون بر یک ماه و یک روز از دو ماه روزه کفّاره.
[۸] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۷۹.    

۲. کسی که نذر کرده یک ماه پیاپی روزه بگیرد در صورتی که پانزده روز آن را گرفته و سپس افطار کرده است بنابر قول مشهور بلکه ادّعای اجماع شده روزه‌های گذشته‌اش صحیح است و تنها روزه‌های باقی مانده بر او واجب خواهد بود.
[۹] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۸۲.    

۳. بر حاجیِ ناتوان از قربانی، واجب است بدل آن، سه روز پیاپی روزه بگیرد. در صورتی که آغاز این سه روز، روز ترویه (هشتم ذیحجّه) باشد، افطار روز سوم ـ روز عید قربان ـ خللی به تتابع وارد نمی‌سازد و یک روز باقی مانده را بعد از ایام تشریق روزه می‌گیرد.
[۱۰] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۸۳.    


۱. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۷۱-۷۹.    
۲. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۳، ص۲۵۴.    
۳. ↑ طباطبایی حکیم، محسن، مستمسک العروة، ج۸، ص۵۱۸-۵۲۲.    
۴. ↑ بروجردی، مرتضی، مستند العروة(الصوم)، ج۲، ص۲۴۸-۲۵۰.
۵. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۷۱.    
۶. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۷۷.    
۷. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۳، ص۲۵۶.    
۸. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۷۹.    
۹. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۸۲.    
۱۰. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۷، ص۸۳.    


فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۳۴۶.    


رده‌های این صفحه : روزه | فقه | کفارات | موالات | وضو
جعبه ابزار