تدوین قرائات
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تدوین قرائات، بررسی
تاریخ و
علل تدوین قرائات است.
در
صدر اسلام،
مسلمانان نحوه
قرائت قرآن را از
صحابه رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم یا از
تابعین می‌آموختند، یعنی هر مسلمانی در
شهر خود، قرآن را از صحابی یا از یکی از تابعین فرا می‌گرفت که در همان شهر می‌زیست.
ابتدا این افراد در شهر خودشان، درباره همه
معارف اسلامی، مرجع و
امام مردم بودند؛ بدون این که در
فن خاصی
تخصص داشته باشند. سپس کم کم افرادی در فن قرائت متخصص، و مقتدای مردم شدند؛ به گونه‌ای که قرائت آنان بدون چون و چرا پذیرفته می‌شد؛ مانند: ابوجعفر یزید بن قعقاع در
مدینه،
عبدالله بن کثیر در
مکه،
یحیی بن وثاب در
کوفه، عبدالله بن ابی اسحاق در
بصره، و
عبدالله بن عامر در
شام. پس از مدتی بر شمار قاریان متخصص افزوده شد، و به دلیل تفاوت استعدادها و انگیزه‌ها، این افزایش
سبب بروز اختلافاتی در قرائت قرآن شد.
این اختلافات، بزرگان این
علم را بر آن داشت تا ملاک‌ها و معیارهایی برای قرائت صحیح قرار دهند تا
صحیح از غیرصحیح و مشهور از شاذ شناخته شوند.
نخستین شخص معتبری که قرائت‌های صحیح را بر اساس
قواعد متقن، جمع آوری و به صورت کتابی مبسوط تالیف کرد، ابوعبید قاسم بن سلام انصاری (ت ۲۲۴ق) بود. ابن جزری می‌گوید: وی از ۲۵ قاری، قرائت‌های صحیح را ضبط کرد که
قراء سبعه مشهور در بین آن‌ها بودند.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «تدوین قرائات».
