• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بُوع (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: بُوع (مفردات‌نهج‌البلاغه)
مقالات مرتبط: رجل - به کسر راء (مفردات‌قرآن)، پا.


بَوْعُ (بر وزن قول) یا باع یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای پا و استخوانی که زیر انگشت ابهام پا است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص فتنه‌ها، از این واژه استفاده نموده است.
این واژه یک‌بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.


بَوع (بر وزن قول) یا باع، به معنای پا و استخوانی که زیر انگشت ابهام پا است، آمده است.
[۱] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۳۰۲.    

به گفته‌ ابن اثیر در نهایة «باع و بوع.» مترادف و یکی هستند.
[۲] ابن أثیر، مجدالدین، النهایه فی غریب الحدیث والاثر، ج۱، ص۱۶۲.    

در اقرب الموارد نیز آمده است: «البوعُ‌ وَ الباعَ: عَظمٌ‌ يَلي اِبهام الرِّجْل.»
[۳] شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۲۱۴.    

با این بیان، این واژه به «سم اسب» نیز تطبیق می‌شود.

موردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - بِباعِها - خطبه ۱۰۷ (فتنه‌ها)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره فتنه‌ها فرموده است:
«تَكيلُكُمْ بِصاعِها وَ تَخْبِطُكُمْ بِباعِها.»
[۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۴۲، خطبه ۱۰۷.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۲۰۷، خطبه ۱۰۶.    
[۶] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۵۶، خطبه ۱۰۸.    

«شما را با پیمانه خود وزن کرده و با پای خود لگد مال می‌کند.»
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳۰، خطبه ۱۰۸.    
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۲.    
(شرح‌های خطبه:
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۹.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۵۳۱.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۹۵.    
[۱۲] ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۸۸.    
)
منظور از «باع» ظاهرا «پا» می‌باشد.


این واژه یک‌بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.

۱. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۳۰۲.    
۲. ↑ ابن أثیر، مجدالدین، النهایه فی غریب الحدیث والاثر، ج۱، ص۱۶۲.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۲۱۴.    
۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۴۲، خطبه ۱۰۷.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۲۰۷، خطبه ۱۰۶.    
۶. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۵۶، خطبه ۱۰۸.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳۰، خطبه ۱۰۸.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۲.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۹.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۵۳۱.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۹۵.    
۱۲. ↑ ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۸۸.    


قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بوع»، ص۱۶۱.    


رده‌های این صفحه : فتنه | مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 107 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
جعبه ابزار