بَیِّنَة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَیِّنَة: (اِنِّی عَلی بَیِّنَةٍ مِّنْ رَّبِّی)«بَیِّنَة» در اصل، به چیزی می‌گویند که میان دو شی‌ء فاصله و جدایی می‌افکند به گونه‌ای که دیگر هیچ گونه اتصال و آمیزش با هم نداشته باشند، سپس به دلیل روشن و آشکار نیز گفته شده،
از این نظر که
حق و
باطل را کاملًا از هم جدا می‌کند.
در اصطلاح فقهی اگرچه
«بیّنة» به
شهادت دو نفر
عادل گفته می‌شود ولی معنای لغوی آن کاملًا وسیع است و شهادت دو عادل یکی از مصداق‌های آن می‌باشد. و اگر به معجزات
«بیّنة» گفته می‌شود، باز از همین نظر است که حق را از باطل جدا می‌کند و اگر به آیات و
احکام الهی «بیّنة» گفته می‌شود باز به عنوان مصداق این معنا وسیع است.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با بَیِّنَة:
(قُلْ إِنِّي عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّي وَكَذَّبْتُم بِهِ مَا عِندِي مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ إِنِ الْحُكْمُ إِلاَّ لِلّهِ يَقُصُّ الْحَقَّ وَهُوَ خَيْرُ الْفَاصِلِينَ) (بگو: «من دلیل روشنی از پروردگارم دارم؛ ولی شما آن را تکذیب کرده‌اید. آنچه شما از
عذاب الهی درباره آن شتاب می‌کنید در اختیار من نیست. حکم و فرمان، تنها از آن خداست! حق را از باطل جدا می‌کند؛ و او بهترین جدا کننده حق از باطل است.»)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: بینة به معنای
راهنمایی با بیان روشن است، و معنای اصلی این ماده جدایی و کنار رفتن چیزی است از چیز دیگر، به طوری که دیگر اتصال و اختلاطی با هم نداشته باشند، و کلمه بین و
بون و بینونه و امثال آن از مشتقات همین ماده است، بینه را از این نظر بینه گفتند که به وسیله آن حق از باطل جدا گشته و به خوبی و به آسانی و بدون سختی و مشقتی می‌توان بر آن وقوف یافت.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(قُلْ أَرَأَيْتُمْ شُرَكَاءكُمُ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ أَرُونِي مَاذَا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْكٌ فِي السَّمَاوَاتِ أَمْ آتَيْنَاهُمْ كِتَابًا فَهُمْ عَلَى بَيِّنَةٍ مِّنْهُ بَلْ إِن يَعِدُ الظَّالِمُونَ بَعْضُهُم بَعْضًا إِلَّا غُرُورًا) (بگو: «به من خبر دهید این معبودان و همتایانی را که جز
خدا می‌خوانید چه چیزی از
زمین را آفریده‌اند، یا این‌که شرکتی در
آفرینش و مالکیت آسمان‌ها دارند؟! یابه آنان کتابی آسمانی داده‌ایم و دلیلی از آن برای شرک خود دارند؟!» نه هیچ یک از اینها نیست، بلکه ستمکاران فقط وعده‌های دروغین به یکدیگر می‌دهند.)
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «بَیِّنَة»، ص۱۱۰.
