بَیِّنَات (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَیِّنَات: (مَا جآءَتْکُمُ الْبَیِّنَاتُ)«بَیِّنَات» جمع
«بیّنه» به معنای دلایل روشن است
و مفهوم گسترده‌ای دارد که هم دلایل عقلی را شامل می‌شود و هم آنچه از طریق
وحی یا معجزات برای مردم تبیین شده است و ممکن است در سوره
«نحل» اشاره به معجزات و سایر دلائل اثبات حقانیت
انبیاء باشد، در واقع «
بیّنات»، دلائل اثبات
نبوت را می‌گوید.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با
بَیِّنَات:
(فَإِن زَلَلْتُمْ مِّن بَعْدِ مَا جَاءتْكُمُ الْبَيِّنَاتُ فَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ) (و اگر بعد از این همه نشانه‌های روشن، که برای شما آمده است، لغزش کردید و گمراه شدید، بدانید گریزی از مجازات الهی نخواهید داشت، زیرا
خداوند،
توانا و
حکیم است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: معنای
آیه این است که حال که دستور دادیم همگی داخل در سلم شوید، اگر نشدید و به خطا رفتید، با اینکه زلت همان پیروی
خطوات شیطان بود- پس بدانید که خدا عزیز و مقتدری است که در کارش از هیچ کس شکست نمی‌خورد، و حکیمی است که در قضایی که درباره شما می‌راند هرگز از حکمت خارج نمی‌شود، آنچه حکم می‌کند بر طبق حکمت است، و بعد از آنکه حکم کرد خودش هم ضامن اجرای آن است اجرا می‌کند بدون اینکه کسی بتواند از اجرای آن جلوگیری کند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ) (تا از دلایل روشن و کتب پیامبران پیشین آگاه شوید و بر تو نیز،
قرآن را نازل کردیم، تا آنچه را که به سوی مردم نازل شده است برای آنها روشن سازی؛ شاید
اندیشه کنند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید:
(بِالْبَیِّناتِ وَ الزُّبُرِ) این جمله متعلق به مقدری است که مضمون
آیه قبلی که می‌فرمود
(وَ ما اَرْسَلْنا) به آن دلالت می‌کند، و تقدیر کلام چنین است: ارسلناهم
بالبینات و الزبر یعنی انبیاء را با
بینات و
زبر فرستادیم که آنها عبارتند از ادله روشن و دلالت کننده بر حقانیت رسالت و کتاب‌های نازله بر ایشان.
بیان مطلب این است که عنایت در
آیه قبلی به این بود که بفهماند رسولان، تنها و تنها بشر عادیند، پس، از
بیان این حقیقت گویا در ذهن شنونده این شبهه خلجان می‌کند که اگر بشر عادی هستند پس به چه چیز فرستاده شده‌اند؟ از این سؤال جواب داده شد، و بعضی از مفسرین گفته‌اند: بر
بینات و زبر،
بینات برای اثبات رسالتشان، و زبر برای حفظ تعلیماتشان.
بعضی دیگر از مفسرین
نیز گفته‌اند: جمله مزبور متعلق است به جمله
(وَ ما اَرْسَلْنا) یعنی ما ارسلنا
بالبینات و الزبر الا رجالا نوحی الیهم. اشکال این وجه این است که هر چند در جای خود حرف صحیحی است و لیکن آن نکته‌ای را که گفتیم افاده نمی‌کند.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
(وَإِن يُكَذِّبُوكَ فَقَدْ كَذَّبَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ جَاءتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ وَبِالزُّبُرِ وَبِالْكِتَابِ الْمُنِيرِ) (اگر تو را تکذیب کنند عجب نیست)؛ کسانی که پیش از آنان بودند نیز
پیامبران خود را تکذیب کردند؛ آنها با دلایل روشن و نوشته‌های محکم و متین و کتاب آسمانی روشنگر به سراغ آنان آمدند امّا کوردلان
ایمان نیاوردند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه
بینات به معنای آیات و معجزاتی است که به حقانیت رسولان
شهادت دهد.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «بَیِّنَات»، ص۱۱۰.
