بَنان (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَنان: (وَاضْرِبُوا مِنْهُمْ کُلَّ بَنَانٍ)«بَنان» جمع
«بَنَانَة» به معنای سر انگشت دست یا پا و یا خود انگشتان است،
و در سوره
«انفال» می‌تواند کنایه از
دست و
پا بوده باشد و یا به معنای اصلیش که انگشتان است؛ زیرا قطع شدن انگشتان و از کار افتادن آنها اگر در دست باشد قدرت حمل سلاح را از
انسان می‌گیرد، و اگر در پا باشد، قدرت حرکت را. این احتمال نیز وجود دارد که اگر
دشمن مهاجم پیاده باشد، هدف را سر او قرار دهید و اگر سواره باشد دست و پای او را.
(إِذْ يُوحِي رَبُّكَ إِلَى الْمَلآئِكَةِ أَنِّي مَعَكُمْ فَثَبِّتُواْ الَّذِينَ آمَنُواْ سَأُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُواْ الرَّعْبَ فَاضْرِبُواْ فَوْقَ الأَعْنَاقِ وَاضْرِبُواْ مِنْهُمْ كُلَّ بَنَانٍ) (و به یاد آر هنگامی را که پروردگارت به
فرشتگان وحی کرد: «من با شما هستم؛ کسانی را که
ایمان آورده‌اند، تقویت کنید. بزودی در دل‌های
کافران ترس و وحشت می‌افکنم؛ ضربه‌ها را بر بالاتر از گردن بر سرهای دشمنان فرود آرید؛ و همه انگشتانشان را قطع کنید!)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: مراد از اینکه فرمود بالای گردن‌ها را بزنید این است که سرها را بزنید، و مراد از
(کُلَّ بَنانٍ) جمیع اطراف بدن است، یعنی دو دست و دو پا و یا انگشتان دست‌هایشان را بزنید تا قادر به حمل سلاح و به دست گرفتن آن نباشند.
ممکن هم هست خطاب در فاضربوا... به
ملائکه باشد و اتفاقا همین مطلب هم به ذهن می‌رسد، و آن وقت زدن بالای گردن‌ها و زدن همه بنان همان معنای ظاهریش مقصود باشد، و یا کنایه است از ذلیل کردن ایشان و اینکه با ارعاب، قوه و نیروی امساک را از دست‌های ایشان سلب کنند، و نیز ممکن است خطاب به مؤمنین باشد و غرض تشجیع ایشان علیه دشمنان باشد و خواسته است قدم‌های ایشان را ثابت‌تر و دل‌هایشان را محکم‌تر نموده و ایشان را بر علیه
مشرکین تحریک کنند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «بَنان»، ص۱۰۸.
