بَدْء (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَدَأ (به فتح با و دال) یا
بَدْء (به فتح با و سکون دال) یکی از
مفردات نهج البلاغه، به معنای شروع و آغاز است.
حضرت علی (علیه‌السلام) هنگامی که در مجلس عزایی شرکت نمود، نسبت به اهل عزا از این واژه استفاده نموده است.
بدأ یا
بَدْء به معنای شروع و آغاز آمده است.
چنان‌که
خدای تعالی در
قرآن کریم می‌فرماید:
(فَبَدَاَ بِاَوْعِیَتِهِمْ قَبْلَ وِعاءِ اَخیهِ) واژه «
ابداء» نیز به معنی آفریدن آمده که از همین مادّه است.
همچنین واژه «
ابتداء».
برخی از مواردی که در «
نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) هنگام شرکت کردن در مراسم تعزیه‌ای به اهل عزا فرمودند:
«إِنَّ هذا الاَْمْرَ لَيْسَ بِكُمْ بَدَأَ، وَ لا إِلَيْكُمُ انْتَهَى، وَ قَدْ كانَ صاحِبُكُمْ هذا يُسافِرُ، فَعُدّوهُ في بَعْضِ أَسْفارِهِ، فَإِنْ قَدِمَ عَلَيْكُمْ وَ إِلاّ قَدِمْتُمْ عَلَيْهِ.» «
مرگ از شما شروع نکرده و در شما تمام نشده، این
میّت به سفر می‌رفت، فعلا او را در سفر بدانید اگر او آمد هیچ، و گرنه شما پیش او خواهید رفت (به هر حال مفارقت همیشگی نیست).»
آن حضرت درباره حق تعالی فرموده است:
«لا يَجْري عَلَيْهِ السُّكونُ وَ الْحَرَكَةُ، وَ كَيْفَ يَجْري عَلَيْهِ ما هُوَ أَجْراهُ، وَ يَعودُ فيهِ ما هُوَ أَبْداهُ.» «وصف سکون و حرکت بر خدا جاری نمی‌شود چطور جاری می‌شود بر او چیزی که او جاریش کرده و چطور بر می‌گردد در او چیزی که او
آفریده است.»
همچنین در مورد دیگری فرموده است:
«لَمْ يَؤدْهُ خَلْقُ ما ابْتَدَأَ، وَ لا تَدْبيرُ ما ذَرَأَ.» «او را خسته نکرده آفریدن آنچه آفریده و نه تدبیر آنچه به وجود آورده است.»
«
مبدء»
اسم مکان است یعنی محلّ شروع.
امام (علیه‌السلام) در جای دیگری نیز فرموده‌اند:
«إِنَّما فَرَّقَ بَيْنَهُمْ مَبادِىءُ طينِهِمْ.» «ميان آن‌ها فرق به وجود آورد مبدءهاى طينت آن‌ها.»
مواردی از این مادّه در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بدأ، بدء»، ص۱۱۶.
