بنی حارث در شأن نزول
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بنی حارث، از قبایل خزرجی
یثرب در عهد
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بود.
قرطبی ذیل
آیه ۱۲۲
آل عمران «اِذ هَمَّت طَـائِفَتانِ مِنکُم اَن تَفشَلا واللّهُ ولِیُّهُما و عَلَی اللّهِ فَلیَتَوَکَّلِ المُؤمِنون»
که در آن از سست شدن مجموعه‌هایی در نبرد احد خبر می‌دهد، از بنی حارث یاد کرده است؛ امّا عبارت آن گویا نیست که بتوان آن را بنوحارث اوسی دانست یا بنوحارث خزرجی، از این رو نمی‌توان توجه چندانی بدین گزارش کرد، به ویژه آنکه خود وی این گزارش را ضعیف قلمداد کرده است. در این گزارش سخن از آن است که چون
عبدالله بن اُبَیّ و ۳۰۰ تن از همراهان وی در احد صحنه نبرد را رها کردند و از صف
سپاه اسلام خارج شدند، ترس و دلهره‌ای در میان مجموعه‌های دیگر انصار پدید آمد که
مفسران ذیل آیه به مجموعه‌هایی همچون بنی حارث اشاره کرده‌اند
؛
همچنین بنا به
روایت ابن بریده ذیل آیات
سوره تکاثر از قبایلی چون بنی حارثه (از اوس) و بنی حارث (از خزرج) یاد کرده‌اند: «اَلهـکُمُ التَّکاثُر• حَتّی زُرتُمُ المَقابِر• کَلاّ سَوفَ تَعلَمون• ثُمَّ کَلاّ سَوفَ تَعلَمون• کَلاّ لَو تَعلَمونَ عِلمَ الیَقین».
بر اساس این روایت آیات که بار معنایی تهدید و
مذمت دارد خطاب به بنی حارث و بنی حارثه از قبایل یثرب است، در حالی که
آیات مکّی است و مخاطب آن
مشرکان قریش بودند که در برخی
شان نزولهای دیگر بدان اشاره شده است
(
بنی عبد مناف )؛ از این رو به نظر می‌رسد در این روایت در حمایت از
قریش و به زبان انصار فرافکنی صورت گرفته باشد.
الاستیعاب فی معرفة الاصحاب؛
انساب الاشراف؛ بحارالانوار؛ البدایة و النهایه؛ تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام؛ تاریخ خلیفة بن خیاط؛ التاریخ الکبیر؛ تاریخ المدینة المنوره؛ تفسیر القرآن العظیم، ابن ابی حاتم؛ جامع البیان عن تاویل آی القرآن؛ الجامع لاحکام القرآن، قرطبی؛
جمهرة انساب العرب؛ السیرة النبویه، ابن هشام؛ صحیح البخاری؛ الطبقات الکبری؛ الکامل فی التاریخ؛
کتاب الاصنام (تنکیس الاصنام)؛
کتاب النسب؛ اللهوف فی قتلی الطفوف؛ معجم البلدان؛ المغازی؛
المقتضب من کتاب جمهرة النسب؛ مقتل الحسین علیه‌السّلام؛ وفاء الوفاء باخبار المصطفی صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم؛ وقعة صفین.
دائرة المعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله«بنی حارث در شأن نزول»
