بنگلور
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَنْگَلور، شهر و مرکز ایالت کَرناتاکا (میسورسابق) واقع در جنوب کشور
هند است.
برخی نام‌ِ صحیح شهر را بنگالورو دانسته‌اند که مرکب از دو واژه «بِنگالو» به معنی لوبیا و «اورو» به معنی
شهر است و سبب نام‌گذاری را چنین نقل کرده‌اند: ویرا بَلاله دوم، از پادشاهان هویْسَلا که به شکار رفته بود، چون از ملازمان دور افتاد، به کلبه پیرزنی پناه برد و پیرزن با لوبیای پخته از او پذیرایی کرد؛ به همین سبب، دهکده‌ای را که بعدها در این محل ساخته شد، بنگالورو (دهکده لوبیا پخته) خواندند.
بنگلور با جمعیتی حدود ۳۰۰، ۵۴۷، ۴ تن (برآورد ۱۳۸۳ش/ ۲۰۰۴م) چهارمین شهر بزرگ
هند به شمار می‌رود. این شهر در ۱۲ و ۵۸ عرض شمالی و ۷۷ و ۳۸ طول شرقی، و در ارتفاع‌ِ ۹۴۹ متری از سطح
دریا واقع شده است و آب و هوایی معتدل دارد.
بنگلور یکی از مراکز عمده صنعتی‌ِ هند است و مهم‌ترین صنایع آن عبارتند از هواپیماسازی، ماشین‌سازی، صنایع مخابراتی، صنایع الکتریکی، صنایع لوازم چاپ، چرم‌سازی، شیشه‌سازی، داروسازی، صنایع دخانیات، نساجی و چینی‌سازی،
همچنین بیش از ۱۰۰ شرکت رایانه‌ای در زمینه تولید نرم افزار و سخت افزار در این شهر فعالیت دارند.
واقع شدن‌ِ
بنگلور بر سر راه‌های ارتباطی‌ِ مهم‌ِ هند بر اهمیت و اعتبار آن افزوده است
این شهر یکی از مراکز مهم دانشگاهی هند نیز به شمار می‌رود.
دانشگاه بنگلور از ۱۳۴۳ش/۱۹۶۴م فعالیت خود را آغاز کرد و در زمانی کوتاه گسترش یافت، به گونه‌ای که امروزه با ۳۷۵کالج و بیش از ۷۰مرکز تحصیلات تکمیلی، یکی از بزرگ‌ترین دانشگاه‌های آسیاست.
بر اساس یافته‌های باستان‌شناسی و کشف سکه‌های رومی، پیشینه تاریخی شهر به قبل از میلاد
مسیح می‌رسد. کتیبه‌ای متعلق به نیمه دوم سده ۳ق/۹م در دهکده بِگور در شرق
بنگلور که نام «بنگالورو» در آن دیده می‌شود.
حکایت از تاریخ کهن این شهر و ناحیه دارد.
کِمْپه گودای اول (۹۱۹-۹۷۷ق/۱۵۱۳-۱۵۶۹م) حکمران‌ِ محلی‌ِ یِلاهانکا در ۹۴۴ق/۱۵۳۷م قلعه
بنگلور را ساخت
و کمپه گودای دوم (۹۸۶- ۱۰۶۸ق/۱۵۷۸- ۱۶۵۸م) ۴ برج برای مشخص کردن محدوده شهر بنا کرد.
از ۹۱۶ق تا ۹۷۲ق/۱۵۱۰ تا ۱۵۶۵م پادشاه‌ِ ویجایانَگَر
بنگلور را در اختیار داشت. در ۱۰۴۸ق/۱۶۳۸م شاه جی، پدر شیواجی (د ۱۰۹۱ق/ ۱۶۸۰م) نخستین پادشاه‌ِ مراتهه، شهر را برای محمد عادل شاه (حک ۱۰۳۵-۱۰۷۰ق/۱۶۲۶-۱۶۶۰م)، سلطان بیجاپور
فتح کرد و وی نیز
بنگلور و چند شهر دیگر را به عنوان جاگیر به او داد.
۴۹ سال بعد، در ۱۰۹۸ق/۱۶۸۷م سپاهیان اورنگ زیب (حک ۱۰۶۸- ۱۱۱۸ق/۱۶۵۷- ۱۷۰۶م) شهر را تصرف کردند.
و در ۱۱۰۱ق/۱۶۹۰م اورنگ زیب آن را در مقابل ۳ «لک» به وُدِیار، حکمران‌ِ میسور واگذار کرد (هرلک مساوی با ۱۰۰ هزار است) و او نیز در ۱۱۷۲ق/۱۷۵۹م آن را به حیدر علی (د ۱۱۹۶ق/۱۷۸۲م)
هدیه داد.
در جریان سومین
جنگ کرناتاکا، حیدرعلی به قلعه
بنگلور پناه برد و در۱۱۷۴ق/۱۷۶۱م‌آن‌را توسعه‌داد و مستحکم کرد.
در ۱۲۰۵ق/۱۷۹۱م، در جریان جنگ سوم‌ِ میسور (۱۲۰۴- ۱۲۰۶ق/۱۷۹۰-۱۷۹۲م) لرد کُرنْوالیس فرمانده‌ِ نیروهای انگلیسی،
بنگلور را تصرف کرد، اما شهر بار دیگر در اختیار تیپوسلطان (حک ۱۱۹۶-۱۲۱۴ق/۱۷۸۲-۱۷۹۹م) قرار گرفت.
پس از کشته شدن تیپوسلطان (۱۲۱۴ق) در جنگ چهارم میسور، انگلیسی‌ها ناحیه
بنگلور را به ودیار حکمران میسور واگذار کردند
در فاصله سال‌های ۱۲۴۷- ۱۲۹۸ق/۱۸۳۱-۱۸۸۱م
بنگلور به عنوان مرکز اداری و نظامی‌ِ انگلیسی‌ها در میسور، با نظارت کامل آنان اداره می‌شد و هر چند در ۱۲۹۸ق اداره آن به حکمران‌ِ میسور بازگردانده شد، اما انگلیسی‌ها تا ۱۹۴۷م (سال استقلال هند) همچنان بر اداره امور شهر نظارت داشتند.
در دوره زمامداری حیدرعلی و تیپوسلطان که
شیعیان معتقدی بودند، اجرای مراسم
عزاداری‌ِ ماه محرم در
بنگلور رواج داشت. امروزه نیز برگذاری این مراسم در بنگلوردارای اهمیت‌ِ ویژه‌ای است.
از این دوره کاخی در نزدیکی قلعه باقی است که در ۱۱۹۲-۱۲۰۳ق/۱۷۷۸-۱۷۸۹م به دستور حیدرعلی ساخته شد و در زمان تیپوسلطان کامل گردید. این کاخ بیشتر از چوب ساخته شده، و با نقاشی‌های زیبای روی دیوارها و سقف تزیین گردیده است. لال باغ نیز که در ۱۱۷۳ق/۱۷۶۰م به فرمان حیدر علی در شرق قلعه
بنگلور ساخته شد، از دیگر آثار برجای مانده از این دوره است
(۱) حکمت، علی اصغر، سرزمین هند، تهران، ۱۳۳۷ش.
(۲) شاملویی، حبیب‌الله، جغرافیای کامل جهان، تهران، ۱۳۶۳ش.
(۳) X Bangalore Through the Ages n، Bangalore، IT، www bangaloreit com/html/govtinformation/censuspaper۲/papar-۲%۲۰Chaptar-۲pdf.
(۴) Beveridge، H، A Comprehensive History of India، London، ۱۸۷۱.
(۵) Britannica micropaedia، ۱۹۷۸.
(۶) Encarta reference Library، ۲۰۰۳.
(۷) Hutton، W H، X Tipu Sultan n، The Cambridge History of India، New Delhi، ۱۹۲۸، vol V.
(۸) The Imperial Gazetteer of India، New Delhi، vol VI، ۱۹۰۸، vol XVIII/۱۹۷۹.
(۹) International.
(۱۰) Johnson، B L C، Geographical Dictionary of India، New Delhi، ۲۰۰۲.
(۱۱) Kulkarni، A R، X The Marathas n، History of the Medieval Deccan (۱۲۹۵-۱۷۲۴)، Andhra Pradesh، ۱۹۷۴.
(۱۲) Mansingh، S، Historical Dictionary of India، New Delhi، ۱۹۹۸.
(۱۳) Rizvi، AA، _ A Socio-Intellectual History of Isn p Ashar/ Sh / ' / s in India، Canberra، ۱۹۸۶.
(۱۴) Sarkar، J، X Aurangzib n، The Cambridge History of India، New Delhi، ۱۹۸۷، vol، IV.
(۱۵) The World Gazetteer، www world - gazetteer com/d/d_in_ka htm؛
دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «بنگلور »، شماره۵۱۱۹.
