• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بُقْعَه (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





بُقْعَه (به ضم باء و سکون قاف و فتح عین) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای قطعه، پاره و قطعه‌ای از زمین است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در مواردی گوناگون از این واژه استفاده نموده است.



بُقْعَه به معنای قطعه‌ای از زمین آمده است؛ و جمع آن «بقاع» است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - بِقاعِ - خطبه ۱۸۲ (درباره خداوند)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در بیانی می‌فرماید:
«فَسُبْحانَ مَنْ لا يَخْفَى عَلَيْهِ سَوادُ غَسَق داج، وَ لا لَيْل ساج، في بِقاعِ الاَْرَضينَ.»
«پاک و منزّه است خدایی که مخفی نیست از علم او تیرگی ظلمت شدید و نه ظلمت شب آرام در محل‌های زمین.»

۲.۲ - الْبِقاعِ - خطبه ۱۶۷ (موعظه)

در مقام نصیحت نیز فرموده‌اند:
«اتَّقوا اللهَ في عِبادِهِ وَ بِلادِهِ، فَإنَّكُمْ مَسْؤولونَ حَتَّى عَنِ الْبِقاعِ وَ الْبَهائِمِ.»
«از خدا بترسيد و تقوا پيشه كنيد كه شما در پيشگاه خداوند مسئول بندگان و شهرها و آبادی‌ها هستيد؛ زيرا (از همه چيز) حتّى از خانه‌ها و حيوانات بازپرسى خواهيد شد.» امام (علیه‌السلام) در خطبه‌ ۱۹۲ نیز از این واژه استفاده نموده است.



این واژه سه بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۳۰۱.    
۲. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۱۸۹.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۰۶، خطبه ۱۸۲.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۲۶، خطبه ۱۷۰.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۶۱، خطبه ۱۸۲.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۰۴، خطبه ۱۸۲.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۹۷.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۰۱.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۴۲.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۳۱۰.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۸۶.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۷۵، خطبه ۱۶۷.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۹۸، خطبه ۱۶۲.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۴۲، خطبه ۱۶۷.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۷۰.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۷۹.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۸۰.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۶، ص۴۳۶.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۹۱.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۸۸.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۶۰، خطبه ۱۹۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بُقْعَة»، ص۱۴۸-۱۴۷.    






جعبه ابزار