استدلال‌های قرآن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
استدلال‌های قرآن، شیوه‌های
احتجاج و
استدلال قرآن در مقابل مخالفان، و اثبات حقانیت
معارف الهی را می‌گویند.
یکی از
ویژگی‌های قرآن که مورد توجه دانشمندان علوم قرآنی قرار گرفته است، شیوه‌های
احتجاج و
استدلال قرآن است. برخی از دانشمندان کتاب‌های مستقلی در این باره نگاشته‌اند.
قرآن برای ابطال عقاید باطل
مشرکان و اثبات معارف وحیانی از شیوه‌های مختلف استدلال (
برهان ،
جدل و
تمثیل ) به تناسب موضوع و مدعا بهره گرفته است.نمونه‌هایی از این استدلال‌ها در آثار
علوم قرآنی ذکر و توصیف شده است، مثل آیه: (لو کان فیهما آلهة الا الله لفسدتا)؛ «اگر در آنها (
زمین و
آسمان ) جز
خدا خدایانی(دیگر) وجود داشت قطعا(زمین و آسمان) تباه می‌شد»
در استدلال بر وحدت
صانع عالم ،
و آیات: (کما بداکم تعودون)؛ «همان گونه که شما را پدید آورد(به سوی او) برمی گردید»
؛ (اولیس الذی خلق السماوات والارض بقادر علی ان یخلق مثلهم بلی وهو الخلاق العلیم)؛ «آیا کسی که آسمانها و زمین را آفریده توانا نیست که(باز) مانند آنها را بیافریند آری اوست آفریننده دانا»
؛ (یخرج الحی من المیت ویخرج المیت من الحی ویحیی الارض بعد موتها وکذلک تخرجون)؛ «زنده را از
مرده بیرون می‌آورد و مرده را از زنده بیرون می‌آورد و زمین را بعد از مرگش زنده می‌سازد و بدین گونه (از گورها) بیرون آورده می‌شوید»
؛ (قل یحییها الذی انشاها اول مرة)؛ «بگو همان کسی به آن زندگی می‌بخشد که نخستین بار آن را پدید آورد»
در استدلال بر
معاد جسمانی .
آنچه در استدلال‌ها و مناظرات قرآنی جلب نظر می‌کند بیان روشن و قابل فهم برای مخاطبان و پرهیز از
تکلف و تعابیر تخصصی و روش‌های غامض است، و این در حالی است که از حیث تمامیت و استواری دلایل، در نهایت قوت است.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «استدلال‌های قرآن».
