• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بخل در روایات

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


بخل از پی آمدها و نتایج دنیادوستی است و از صفات پلید و زشت و اخلاق رذیله به شمار می‌رود. از این رو، اخبار بسیاری در مذمت آن رسیده است.


بخل از پی آمدها و نتایج دنیادوستی است و از صفات پلید و زشت و اخلاق رذیله به شمار می‌رود. از این رو، اخبار بسیاری در مذمت آن رسیده است. پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم توصیه فرمود: ایاکم والشح فانه اهلک من کان قبلکم حملهم علی ان سفکوا دماءهم واستحلوا محارمهم؛
[۱] نراقی، ترجمه جامع السعادات، ج۲، ص۱۵۲.
از بخل بپرهیزید که پیشینیان شما را هلاک کرد و آنها را به خون ریزی و حلال شمردن حرام‌ها واداشت.
و نیز فرمود:
لایدخل الجنة بخیل؛
[۲] نراقی، ترجمه جامع السعادات، ج۲، ص۱۵۳.

بخیل وارد بهشت نمی‌شود.
و فرمود:
البخیل بعید من الله بعید من الناس بعید من الجنة قریب من النار وجاهل سخی احب الی الله من عابد بخیل و ادوی الداء البخل؛
[۳] نراقی، ترجمه جامع السعادات، ج۲، ص۱۵۳.

بخیل از خدا، مردم و بهشت دور و به آتش نزدیک است و نزد خدا جاهل سخی از عابد بخیل محبوب تر است و بدترین بیماری‌ها بخل است.
مردی از اصحاب رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در جهاد کشته شد، زنی بر او گریست و گفت: واشهیداه! پیامبر(ص) فرمود: «چه می‌دانی که او شهید است، شاید بیهوده گو بوده یا نسبت به آنچه از زندگی او کم نمی‌شده بخل می‌ورزیده است». در کلام دیگر حضرت رسول(ص) فرمود:
الموبقات ثلاث شح مطاع وهوی متبع واعجاب المرء بنفسه؛
[۴] نراقی، ترجمه جامع السعادات، ج۲، ص۱۵۳.

سه چیز هلاک کننده است؛ بخلی که اطاعت شود؛ هوای نفسی که پیروی شود و عجب آدمی به خود.



۲.۱ - دشنام آوری

امام علی علیه‌السّلام فرمود: «بالبخل تکثر المسبة»؛
[۵] ری شهری، ترجمه میزان الحکمه، ج۱، ص۴۴۲.
بخل ورزیدن، مایه دشنام بسیار می‌شود.

۲.۲ - ننگ بودن

امام علی علیه‌السّلام فرمود: «البخل عار»؛
[۶] ری شهری، ترجمه میزان الحکمه، ج۱، ص۴۴۲.
بخل ننگ و عار است.

۲.۳ - آبروبری

امام رضا علیه‌السّلام فرمود: «البخل یمزق العرض»؛
[۷] ری شهری، ترجمه میزان الحکمه، ج۱، ص۴۴۲.
بخل آبرو را بر باد می‌دهد.

۲.۴ - خواری

امام علی علیه‌السّلام فرمود: «من بخل بماله ذل من بخل بدینه جل»؛
[۸] ری شهری، ترجمه میزان الحکمه، ج۱، ص۴۴۲.
هرکه در مال خود بخل ورزد، خوار شود و هرکه در دین خود بخل ورزد، سربلند گردد.

۲.۵ - دور شدن از پیامبر

پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم فرمود: «ابعدکم بی شبها البخیل البرزی الفاحش»؛
[۹] حرانی، تحف العقول، ص۴۴.    
بیگانه‌ترین شما از من آدم بخیل بدزبان زشت کردار است.

۲.۶ - محرومیت از دوستی

امام علی علیه‌السّلام فرمود: «لیس لبخیل حبیب»؛
[۱۰] ری شهری، ترجمه میزان الحکمه، ج۱، ص۴۴۴.
بخیل هیچ دوستی ندارد.

۲.۷ - آتش

پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم فرمود: «تکلم النار یوم القیامة ثلاثة... تقول للغنی یا من وهبه الله دنیا کثیرة واسعة فیضا وساله الفقیر الیسیر قرضا فابی الا بخلا فتزدرده»؛
[۱۱] صدوق، خصال، ص۱۱۱.    
در روز رستاخیز آتش با سه نفر سخن می‌گوید: ... و به ثروتمند می‌گوید: ‌ای کسی که خداوند دنیایی فراوان، فراخ و سرشار به تو داد! و فقیر، از تو اندکی قرض خواست و تو ندادی و بخل ورزیدی! پس ( آتش ) او را می‌بلعد.

۱. ↑ نراقی، ترجمه جامع السعادات، ج۲، ص۱۵۲.
۲. ↑ نراقی، ترجمه جامع السعادات، ج۲، ص۱۵۳.
۳. ↑ نراقی، ترجمه جامع السعادات، ج۲، ص۱۵۳.
۴. ↑ نراقی، ترجمه جامع السعادات، ج۲، ص۱۵۳.
۵. ↑ ری شهری، ترجمه میزان الحکمه، ج۱، ص۴۴۲.
۶. ↑ ری شهری، ترجمه میزان الحکمه، ج۱، ص۴۴۲.
۷. ↑ ری شهری، ترجمه میزان الحکمه، ج۱، ص۴۴۲.
۸. ↑ ری شهری، ترجمه میزان الحکمه، ج۱، ص۴۴۲.
۹. ↑ حرانی، تحف العقول، ص۴۴.    
۱۰. ↑ ری شهری، ترجمه میزان الحکمه، ج۱، ص۴۴۴.
۱۱. ↑ صدوق، خصال، ص۱۱۱.    


دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، سایت بلاغ، برگرفته از مقاله«بخل».




جعبه ابزار