بیشتر این محدّثان به یک نفر نَسَب میرسانند و غالباً به عدالت و وثاقت مشهورند و نامشان در کتب رجالی و تذکره های حافظان حدیث ذکر شده است. خاندان بالویی از بزرگترین پایگاه حدیث آن دوران، یعنی نیشابور، برخاستند.
ابونصر بالویی، محمّدبناحمدبن بالویة الجُلاّ ب با برادرش ابوبکر سالهای ۲۸۵ تا ۲۹۰ را در بغداد به سر برد. آنان از مشایخ آنجا سماع حدیث کرده اند، امّا رشته اصلی کار ابونصر حدیث نبود و بیشتر با حاکمان و والیان روزگارش معاشرت داشت. وی در اواخر عمر از این علایق چشم پوشیده و در مسجد برادرش، ابوبکر، معتکف شد. فرزندان او هم مانند پدر سمت حکومتی داشتند. ابونصر از عبداللّهبن احمدبن حنبل روایت حدیث کرده است
[۵]ابن ماکولا،الاکمال فی رفع الارتیاب عن المؤتلف و المختلف فی الاسماء و الکنی و الانساب، ج۱، ص۱۶۵، چاپ عبدالرّحمن بن یحیی معلمی یمانی، بیروت (بی تا).
ابومحمد بالویی، عبداللّهبناحمدبنعبداللّه بالویه. وی معاصر حاکم نیشابوری بوده و آنچه سمعانی و دیگر مؤلّفان کتب حدیثی و رجالی درباره او و خاندان او و محدّثان همطبقه او آوردهاند به حاکم نیشابوری مستند است. بنا به روایت سمعانی
[۹]عبدالکریم بنمحمد سمعانی، الانساب، ج ۲، ص۶۱_۶۳، چاپ عبدالرّحمن بن یحیی معلمی یمانی، حیدرآباد دکن ۱۳۸۳/۱۹۶۳.
از حاکم نیشابوری، ابومحمّد از خاندان صالحان و مجتهدان آن روزگار و بازمانده مشایخ خاندانش بوده است. هر چند هنگامی وارد بغداد شد که ابوبکر بن ابی داوود و ابوالقاسم بن منیع، دوتن از مشایخ و محدّثان بنام آن دوران، زنده بودند، به سماع حدیث ازآنان توفیق نیافت. حاکم گوید که از او درباره اینکه آیا به سماع حدیث از محمّدبن اسحاق خزیمه و ابوالعبّاس سَرّاج توفیق یافته بوده جویا شده، و ابومحمّد پاسخ مثبت داده است. وی گرایش عرفانی داشته و سخنان مشایخ تصوّف و انس با آنان را بر دیگر طبقات از اهل معارف ترجیح میداده است. حاکم نیشابوری برخی از منقولات عرفانی را که از او شنیده بوده نقل کرده است. این نوع گرایش گویا موجب شد که وی هرگز بر کسی حدیث نخواند و حدیث نیز نقل نکند. در رجب ۳۷۸ درگذشت و درآرامگاه برادرش، ابوالحسین، مدفون شد.
حاکم نیشابوری گفته است که با ابومحمّد در حلقه درس فقه شرکت میکرده و نیز مناظره او را در مجلس ابوبکر اسحق دیده بوده است. وی اهتمام زیادی در جمع آوری احادیث عالی السَّند (رجوع کنید به اسناد)، که براساس شرط شیخین (مسلم و بخاری) صحیح شمرده میشوند، داشته و، به همین جهت، مشایخ عصرش خواهان روایت این احادیث از طریق او بودهاند و مدّت یک سال یا کمتر در نزد او به سماع این احادیث پرداخته اند.
[۱۲]ابراهیم بنمحمد صریفینی، تاریخ نیشابور: المنتخب من السیاق، ج۱، ص۴۷۱، تألیف عبدالفاخربن اسمعیل فارسی، قم ۱۳۶۲ ش.
[۲۱]ابن ماکولا، الاکمال فی رفع الارتیاب عن المؤتلف و المختلف فی الاسماء و الکنی و الانساب، ج۱، ص۱۶۵، چاپ عبدالرّحمن بن یحیی معلمی یمانی، بیروت (بی تا).
[۲۲]ابن ماکولا، الاکمال فی رفع الارتیاب عن المؤتلف و المختلف فی الاسماء و الکنی و الانساب، ج۱، ص۱۶۵، چاپ عبدالرّحمن بن یحیی معلمی یمانی، بیروت (بی تا).
[۲۳]ابن ماکولا، الاکمال فی رفع الارتیاب عن المؤتلف و المختلف فی الاسماء و الکنی و الانساب، ج۱، ص۵۳۳، چاپ عبدالرّحمن بن یحیی معلمی یمانی، بیروت (بی تا).
[۲۴]یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۱، ص۲۷۷، چاپ فردیناد ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶ـ۱۸۷۳، چاپ افست تهران ۱۹۶۵.
[۲۵]عبدالکریم بنمحمد سمعانی، الانساب، ج۲، ص۶۱ـ۶۳، چاپ عبدالرّحمن بن یحیی معلمی یمانی، حیدرآباد دکن ۱۳۸۳/۱۹۶۳.
[۲۶] ابن ماکولا، الاکمال فی رفع الارتیاب عن المؤتلف و المختلف فی الاسماء و الکنی و الانساب، ج۱، ص۵۳۳، چاپ عبدالرّحمن بن یحیی معلمی یمانی، بیروت (بی تا).
ابوسعید بالویی، عبدالرّحمن بن سعیدبن عبدالرّحمن از محدّثان طبقه دوم نیشابور. وی از نوادگان ابوحسین کیالی (از مشایخ نامبردار طبقه سوم محدّثان نیشابور بنا بر تقسیم حاکم نیشابوری) و از خاندانی است که به عدالت و وثاقت شهرت داشت. به گفته حاکم نیشابوری، وی، با راهنمایی و افادت جدّش، از مشایخ طبقه دوّم نیشابور حدیث بسیار شنید لیکن، از آن جا که درآغاز میانسالی درگذشت، و بر نقل احادیث توفیق نیافت.
[۲۷]ابراهیم بنمحمد صریفینی، تاریخ نیشابور: المنتخب من السیاق، ج۱، ص۴۹۲، تألیف عبدالفاخربن اسمعیل فارسی، قم ۱۳۶۲ ش.
(۱) ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الانساب، بغداد (بی تا).
(۲) ابن ماکولا، الاکمال فی رفع الارتیاب عن المؤتلف و المختلف فی الاسماء و الکنی و الانساب، چاپ عبدالرّحمن بن یحیی معلمی یمانی، بیروت (بی تا).
(۳) محمدبناحمد ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج ۱۷، بیروت ۱۹۸۳.
(۴) محمدبناحمد ذهبی، العبر فی خبر من غبر، ج ۳، چاپ فؤاد سید، کویت ۱۹۶۱.
(۵) عبدالکریم بنمحمد سمعانی، الانساب، ج ۲، چاپ عبدالرّحمن بن یحیی معلمی یمانی، حیدرآباد دکن ۱۳۸۳/۱۹۶۳.
(۶) ابراهیم بنمحمد صریفینی، تاریخ نیشابور: المنتخب من السیاق، تألیف عبدالفاخربن اسمعیل فارسی، قم ۱۳۶۲ ش.
(۷) یاقوت حموی، معجم البلدان، چاپ فردیناد ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶ـ۱۸۷۳، چاپ افست تهران ۱۹۶۵.