باب سرعسکری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بابِ سَر عَسْکری (سرعسکر قاپی‌سی )، نام
وزارت جنگ عثمانی در
قرن سیزدهم است.
پس از انحلال
ینی چری در ۱۲۴۱، افسر فرمانده
جدیدی با عنوان
سرعسکر جانشین
آغای ینی چریها شد.
سرعسکر عنوانی قدیم بود و در روزگاران گذشته به فرماندهان
سپاه اطلاق می‌شد. این عنوان، به صورتی که
سلطان محمود ثانی آن را به کار برد، به فرماندهی اطلاق می‌شد که جامع هر دو وظیفه
فرماندهی کل و
وزارت جنگ بوده، و در نظام
جدید ارتش نیز مسئولیت خاصی داشت.
بعلاوه مسئولیت
امنیت عمومی و
شهربانی و
آتش نشانی پایتخت نیز که قبلاً از وظایف آغای ینی چریها بود به او محول شد.
در دوره رشد مرکزیت و تغییرات اجباری، شهربانی از اهمیت روزافزونی برخوردار بود و تقویت و گسترش آن یکی از وظایف سرعسکر بود. در ۱۲۶۲ شهربانی از حوزه سرعسکر خارج شد و تحت نظر اداره جداگانه ای به نام ضَبْطیه مُشیریّتی قرار گرفت.
سلطان محمود ثانی در آغاز، اداره سرعسکری را در «
سرای » (
کاخ ) قدیم جای داد و چند بخش باقیمانده دربار را از آن‌جا به
سرای جدید منتقل کرد. بعدها در ۱۲۸۲ ساختمان
جدیدی برای سرعسکر و کارکنانش تهیه شد. در ۱۲۹۷ برای مدتی کوتاه و در ۱۳۲۶ برای همیشه نام اداره سرعسکری به
وزارت حربیه تبدیل شد. این ساختمان‌ها همچنان محل وزارتخانه بود تا زمانی که
پایتخت به
آنکارا منتقل شد و آن‌ها را به
دانشگاه استانبول واگذار کردند.
(۱) محمد اسعد، اُسِّ ظفر، استانبول ۱۲۴۳.
(۲) عبدالرحمن شرف، تاریخ دولت عثمانیه، استانبول ۱۳۰۹.
(۳) دانشنامه جهان اسلام، برنارد لویس.
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «باب سر عسگری»، شماره۵۳.
