باب دار الندوه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
باب دار الندوه، از درهای ضلع شمالی
مسجدالحرام می باشد.
باب دار الندوه پنجمین در از درهای ضلع شمالی مسجدالحرام از سمت غرب بود که در گسترش دوره منصور عباسی (حک: ۱۳۶-۱۵۸ق.) به سال ۱۳۰ق. و در پی پیوستن بخشی از
دار الندوه (مرکز مشاوره
قریش پیش از
اسلام) به مسجدالحرام، در میان درهای قعیقان و
دار شیبة بن عثمان ساخته شد.
پس از پیوستن کامل
دار الندوه به
مسجدالحرام به سال ۲۸۱ق. در حکومت
معتضد عباسی (حک: ۲۷۹-۲۸۹ق.) این در برداشته شد و بر دیوار خارجی
دار الندوه سه در ساختند که نخستین در از سمت غرب به
باب دار الندوه
مشهور گشت. ابن جبیر و ابن بطوطه از هر سه در با عنوان
باب دار الندوه یاد کرده‌اند.
باب دار الندوه ساخته شده در دوران معتضد در سمت غربی
دار الندوه کار گذاشته شده بود
و از این رو، از سده ۹ق. به آن
باب زیاده
دار الندوه غربی
نیز گفته شد. در سده‌های پسین، از این
باب با نام‌های دیگر نیز یاد شده است؛ از جمله:
باب زیاده منفرد در سده ۹ق.
به سبب متمایز شدن این در از
باب زیاده شمالی
یا بدین علت که این در، بر خلاف دو در دیگر، دارای یک ورودی بود
؛ و
باب القطبی از سده ۱۴ق.
به سبب سکونت خاندان قطب الدین نهروالی (م. ۹۹۰ق.) صاحب کتاب الاعلام باعلام
بیت الله الحرام در نزدیک آن.
این
باب که با یک ورودی کوچک و یک لنگه در دارای یک طاق به وسعت ۵/۲ متر ساخته شده بود،
در گسترش‌های دوران مملوکی (حک: ۶۴۸-۹۲۲ق.) و عثمانی (حک: ۶۹۹-۱۳۴۱ق.) تغییر نیافت و تنها به
سال ۸۲۶ق. در آن تعویض شد و به سال۸۳۰ق. پله‌هایی برای جلوگیری از ورود
سیل به درون
مسجد ساخته شد.
در گسترش سال ۱۱۳۷ق. در دوران حکومت سلطان احمد سوم عثمانی، ۱۳ پله این در، تعویض گشت.
سرانجام
باب دار الندوه در گسترش اول دوران سعودی به سال ۱۳۸۱ق. برداشته شد.
(۱) اتحاف الوری، عمر بن محمد بن فهد (م. ۸۸۵ق.) ، به کوشش عبدالکریم، مکه، جامعة‌ام القری، ۱۴۰۸ق.
(۲) اخبار مکه، الازرقی (م. ۲۴۸ق.) ، به کوشش رشدی الصالح، مکه، مکتبة الثقافه، ۱۴۱۵ق.
(۳) اخبار مکه، الفاکهی (م. ۲۷۹ق.) ، به کوشش ابن دهیش، بیروت،
دار خضر، ۱۴۱۴ق.
(۴) الاعلاق النفیسه، احمد بن رسته (م. قرن۳ق.) ، بیروت،
دار صادر، ۱۸۹۲ق.
(۵) الاعلام باعلام بیت الله الحرام، محمد بن احمد النهروالی (م. ۹۹۰ق.) ، به کوشش علی محمد، قاهره، مکتبة الثقافة الدینیه، ۱۴۲۵ق.
(۶) تاریخ الخمیس، حسین الدیاربکری (م. ۹۶۶ق.) ، بیروت، مؤسسة شعبان، ۱۲۸۳ق.
(۷) تاریخ عمارة المسجدالحرام، حسین عبدالله باسلامه، جده، تهامه، ۱۴۰۰ق.
(۸) تاریخ عمارة و اسماء ابواب مسجدالحرام، حله عبدالقادر، مکه، جامعة‌ام القری.
(۹) تاریخ مکه، احمد السباعی (م. ۱۴۰۴ق.) ، نادی مکة الثقافی، ۱۴۰۴ق.
(۱۰) تحصیل المرام، محمد بن احمد الصباغ (م. ۱۳۲۱ق.) ، به کوشش ابن دهیش، ۱۴۲۴ق.
(۱۱) الجامع اللطیف، محمد ابن ظهیره (م. ۹۸۶ق.) ، به کوشش عمر علی، قاهره، مکتبة الثقافة الدینیه، ۱۴۲۳ق.
(۱۲) رحلة ابن بطوطه، ابن بطوطه (م. ۷۷۹ق.) ، به کوشش التازی، رباط، المملکة المغربیه، ۱۴۱۷ق.
(۱۳) رحلة ابن جبیر، محمد بن احمد (م. ۶۱۴ق.) ، بیروت،
دار مکتبة الهلال، ۱۹۸۶م.
(۱۴) شفاء الغرام، محمد الفاسی (م. ۸۳۲ق.) ، به کوشش گروهی از علما، بیروت،
دار الکتب العلمیه، ۱۴۲۱ق.
(۱۵) العقد الثمین فی تاریخ البلد الامین، محمد الفاسی (م. ۸۳۲ق.) ، به کوشش محمد عبدالقادر، بیروت،
دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۹ق.
(۱۶) مرآة الحرمین، ابراهیم رفعت پاشا (م. ۱۳۵۳ق.) ، قم، المطبعة العلمیه، ۱۳۴۴ق.
(۱۷) موسوعة مرآة الحرمین الشریفین، ایوب صبری پاشا (م. ۱۲۹۰ق.) ، قاهره،
دار الآفاق العربیه، ۱۴۲۴ق.
(۱۸) موسوعة مکة المکرمة و المدینة المنوره، احمد زکی یمانی، مصر، مؤسسة الفرقان، ۱۴۲۹ق.
حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، برگرفته از مقاله«باب دار الندوه».
