• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اِدام (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: اِدام (مفردات‌نهج‌البلاغه)
مقالات مرتبط: جوع (مفردات‌قرآن)، جوع (لغات‌قرآن)، جوع.


اِدام به کسر الف، از مفردات نهج البلاغه به معنای خورش یا موافق میل و گرسنگی است.
در بیان امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) به همین معنی استعمال شده است.
این کلمه یک‌بار در این کتاب نهج‌ البلاغه به‌کار رفته است.


ادام به معنای خورش، یا موافق میل و گرسنگی است.
[۱] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۱۳.    

در نهایه گفته شده:
«اَلاِدام: ما يُؤكَلُ مَعَ الخُبْزِ أَيَّ شَيْءٍ كانَ.»
[۲] ابن الأثیر، مجدالدین، النهایه فی غریب الحدیث والاثر، ج۱، ص۳۱، بیروت، المکتبة العلمیة، ۱۳۹۹.    

و نیز به‌معنی شیء موافق و ملایم طبع آید: «الادام: کلّ موافق و ملایم.»

موردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - إِدامُهُ - خطبه ۱۶۰ (زهد حضرت عیسی)

آن‌جا که حضرت (علیه‌السلام) در زهد حضرت عیسی (علیه‌السّلام) فرموده است:
«وَ كانَ إِدامُهُ الْجوعَ، وَ سِراجُهُ باللَّيْلِ الْقَمَرَ، وَ ظِلالُهُ في الشِّتاءِ مَشارِقَ الاَْرْضِ وَ مَغارِبَها.»
[۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۴۷، خطبه ۱۶۰.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۷۴، خطبه ۱۵۵.    
[۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۲۷، خطبه ۱۶۰.    

«خورش او یا موافق میلش گرسنگی و چراغش در شب‌ها نور ماه و مسکنش در زمستان مشرق‌ها و مغرب‌ها بود.»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۴۷.    
[۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۱۲.    
(شرح‌های خطبه:
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۲۰.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۲۳۷.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۳۷۱.    
[۱۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲۲۹.    
)
یعنی در زمستان مسکنی نداشت بلکه به محلّ‌های گرم می‌رفت.
تابستان نیز همان‌طور که در نهج البلاغه «عبده» آمده است:
کسی که کنّ و منزل او مشرق و مغرب است مسکنی نخواهد داشت.
«مادوم» اسم مفعول از ادام است.
[۱۲] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۱۹، نامه۲۵.    



این کلمه یک‌بار در نهج‌ البلاغه به‌کار رفته است.

۱. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۱۳.    
۲. ↑ ابن الأثیر، مجدالدین، النهایه فی غریب الحدیث والاثر، ج۱، ص۳۱، بیروت، المکتبة العلمیة، ۱۳۹۹.    
۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۴۷، خطبه ۱۶۰.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۷۴، خطبه ۱۵۵.    
۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۲۷، خطبه ۱۶۰.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۴۷.    
۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۱۲.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۲۰.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۲۳۷.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۳۷۱.    
۱۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲۲۹.    
۱۲. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۱۹، نامه۲۵.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ادام»، ص۳۴.    


رده‌های این صفحه : مباحث اخلاقی | مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 160 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
جعبه ابزار