اِجْتَنَبُوا (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اِجْتَنَبُوا:
(وَالَّذِينَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ) اِجْتَنَبُوا: از
«اجتناب» به معنى «دورى كردن از چيزى» است.
در اصل از ماده «
جنب» گرفته شده كه معانى
اجتناب،
جانب،
تجنّب،
جنابت و غيره، استعاره از معناى اصلى همين كلمه است.
به موردی از کاربرد
اِجْتَنَبُوا در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَالَّذِينَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَن يَعْبُدُوهَا وَأَنَابُوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْرَى فَبَشِّرْ عِبَادِ) (و كسانى كه از
عبادت طاغوت دورى كردند و به سوى خداوند بازگشتند،
بشارت از آنِ آنهاست؛ پس بندگان مرا بشارت ده.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
راغب گفته: كلمه طاغوت عبارت است از هر متجاوز و از هر معبودى به غير خداى تعالى. و اين كلمه هم در يک نفر استعمال مى‌شود، و هم در جمع
و ظاهرا مراد از آن در آيه شريفه بت‌ها و هر معبود طاغى ديگرى است كه به جاى خدا پرستيده شود.
در آيه شريفه به صرف
اجتناب از پرستش طاغوت اكتفاء نشده، بلكه بر آن
(وَ أَنابُوا إِلَى اللَّهِ) اضافه كرده است و اين اشاره بدان است كه صرف نفى خدايان ديگر هيچ فايده‌اى ندارد، آن‌چه فايده مى‌دهد اين است كه
انسان بين نفى آن آلهه و اثبات اله واحد، جمع كند. هم خدا را بپرستد و هم غير او را نپرستد. اين عبادت با اخلاص دين است.
آيه مورد بحث، سخن از بندگان خاص و حقيقت‌جوى پروردگار به ميان آورده، مى‌گويد:
«بشارت باد بر كسانى كه از عبادت طاغوت «
اجتناب» كردند و به‌سوى خدا بازگشتند» در اين آيه: «
اجتناب از طاغوت» به معنى: دورى كردن از هرگونه شرک، بت‌پرستى، هواپرستى، شيطان‌پرستى و تسليم در برابر حاكمان جبار و سلطه‌گران ستمكار است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «اِجْتَنَبُوا»، ص۳۹۰.
