اَعزَّة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَعزَّة:
(وَ جَعَلوا اَعِزَّةَ اَهْلِها اَذِلَّةً) اَعزَّة: جمع
«عزیز» به معنی «چیره دستان و ارجمندان» است.
این
آیه در ادامه داستان
سلیمان و
ملکه سبا است، ملکه با ملاحظه نامه سلیمان به مشورت پرداخت، اطرافیان او تمایل به
جنگ نشان دادند در حالی که ملکه باطنا تمایل به این کار نداشت، او چنین گفت:
«پادشاهان هنگامی که وارد منطقه آبادی شوند آن را به
فساد و تباهی می‌کشانند و عزیزان آنجا را ذلیل می‌کنند...»
(اَعِزَّةَ اَهْلِها اَذِلَّةً) جمعی را می‌کشند، عده‌ای را
اسیر می‌کنند و گروهی را آواره و بی‌خانمان می‌سازند و تا آنجا که می‌توانند دست به غارت و چپاول می‌زنند... .
از این آیه به خوبی استفاده می‌شود که
سلطنت و
حکومت استبدادی همه جا مایه فساد و تباهی و
ذلیل کردن عزیزان یک
قوم است، چرا که افراد با شخصیت را کنار می‌زنند و متملقان چاپلوس را به خدمت
دعوت می‌کنند و در همه چیز
منفعت و سود خود را می‌جویند، اهل هدیه و
رشوه و زر و زیورند و طبعا
ظالمان زورگو که دسترسی به این امور دارند نزد آن‌ها محبوب‌ترند.
شاهان،
فکر و قلبشان در گرو مقام و هدایا و زر و زیورهاست، در حالی که
پیامبران جز به
صلاح امّت‌ها نمی‌اندیشند.
به موردی از کاربرد
اَعزَّة در
قرآن، اشاره می‌شود:
(قالَتْ اِنَّ الْمُلوکَ اِذا دَخَلوا قَرْیَةً اَفْسَدوها وَ جَعَلوا اَعِزَّةَ اَهْلِها اَذِلَّةً وَ کَذَلِکَ یَفْعَلونَ) (گفت: «پادشاهان هنگامی که وارد منطقه آبادی شوند آن را به فساد و تباهی می‌کشند و عزیزان آن جا را ذلیل می‌کنند؛ آری روش آنان همواره این‌گونه است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
اذلال عزیزان اهل قریه، این است که آنان را بکشند و اسیر کنند و
تبعید نمایند، یا به ایشان زور بگویند و جمله
(وَ جَعَلوا اَعِزَّةَ اَهْلِها اَذِلَّةً) تعبیری است که در افاده معنا، بلیغ‌تر از این است که مثلا بگوییم: استذلوا
اعزتها، برای اینکه تعبیر
قرآن کریم علاوه بر اینکه بر تحقق ذلت دلالت می‌کند، تلبس به صفت ذلت را هم می‌رساند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «اَعزَّة»، ج۳، ص۱۶۳-۱۶۴.
