• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اَشِدّاء (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





اَشِدّاء: (وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاء)
اَشِدّاء: جمع «شديد» به معنى «سخت و استوار» است.



به موردی از کاربرد اَشِدّاء در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - اَشِدّاء (آیه ۲۹ سوره فتح)

(مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ وَ الَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاء عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاء بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّنَ اللَّهِ وَ رِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِم مِّنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَ مَثَلُهُمْ فِي الْإِنجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُم مَّغْفِرَةً وَ أَجْرًا عَظِيمًا) (محمد فرستاده خداست؛ و كسانى كه با او هستند در برابر كفّار سرسخت و شديد، و در ميان خود مهربانند؛ پيوسته آن‌ها را در حال ركوع و سجود مى‌بينى در حالى كه همواره فضل و رضاى خدا را مى‌طلبند؛ نشانه آن‌ها در صورتشان از اثر سجده نمايان است؛ اين توصيف آنان در تورات است و توصيف آنان در انجيل، همانند زراعتى است كه جوانه‌اش را خارج ساخته، سپس به تقويت آن پرداخته تا محكم شده و بر پاى خود ايستاده است و به قدرى نمو و رشد كرده كه زارعان را به شگفتى وا مى‌دارد؛ اين براى آن است كه کافران را به خشم آورد! و كسانى از آن‌ها را كه ایمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند، خداوند وعده آمرزش و پاداش عظيمى داده است.)

۱.۲ - اَشِدّاء در المیزان و مجمع‌ البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید:(وَ الَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَماءُ بَيْنَهُمْ) اين جمله نيز مركب است از مبتدا و خبر. پس كلام در اين صدد است كه مؤمنین به رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) را توصيف كند، و شدت و رحمت كه دو صفت متضاد است از صفات ايشان شمرده شده. و جمله‌ (أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ) را مقيد كرد به جمله‌ (رُحَماءُ بَيْنَهُمْ) تا توهمى كه ممكن بود بشود دفع كرده باشد، و ديگر كسى نپندارد كه شدت و بى‌رحمى نسبت به كفار، باعث مى‌شود مسلمانان به طور كلى و حتى نسبت به خودشان هم سنگدل شوند لذا دنبال اشداء فرمود(رُحَماءُ بَيْنَهُمْ) يعنى در بين خود مهربان و رحيمند. اين دو جمله مجموعا افاده مى‌كند كه سيره مؤمنين با كفار شدت و با مؤمنين رحمت است.

۱.۳ - اَشِدّاء در تفسیر نمونه

آيه ۲۹ سوره فتح به توصيف ياران پيامبر (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) مى‌پردازد و اوصاف ظاهر، باطن، عواطف، افكار و اعمال آن‌ها را چنين بيان مى‌كند: «كسانى كه با او هستند در برابر کفار شديد و محكم هستند» (وَ الَّذِينَ مَعَهُ أَشِدّٰاءُ عَلَى الْكُفّٰارِ)
و بعد از آن مى‌فرمايد: «اما در ميان خود رحيم و مهربانند» (رُحَمٰاءُ بَيْنَهُمْ) آرى آن‌ها كانونى از عواطف و محبت نسبت به برادران، دوستان و هم‌كيشانند و آتشى سخت، سوزان، سدّى محكم و پولادين در مقابل دشمنان است. در حقيقت عواطف آن‌ها در اين «مهر» و «قهر» خلاصه مى‌شود، امّا نه جمع ميان اين دو در وجود آن‌ها تضادى دارد، و نه قهر آن‌ها در برابر دشمن و مهر آن‌ها در برابر دوست سبب مى‌شود كه از جاده حق و عدالت قدمى بيرون نهند.


۱. فتح/سوره۴۸، آیه۲۹.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط-دار القلم، ص۴۴۷.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ص۲۴۳.    
۴. فتح/سوره۴۸، آیه۲۹.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۱۵.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۴۴۶.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۲۹۹.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۱۷۶.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۱۹۲.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌، ط-دار الکتب الاسلامیه‌، ج۲۲، ص۱۱۳.    



شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «اَشِدّاء»، ج۲، ص۴۷۱.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره فتح | لغات قرآن




جعبه ابزار