اهمیت انگشت (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
انگشتان دست از پر اهمیت ترین
اعضای بدن است که بسیاری از امور روزمره و مهم
انسان با آن انجام میشود.
انگشتان دست و پاها و سالم بودن آنها بسیار برای آمادگی رزمی جنگجویان مهم است و این در
قرآن که فرموده
انگشتان کافران را قطع کنید بیان شده است. اذ یوحی ربک الی الملـئکة انی معکم... فاضربوا فوق الاعناق واضربوا منهم کل بنان (هنگامى كه پروردگارت به
فرشتگان وحى مى كرد كه من با شما هستم پس كسانى را كه
ایمان آورده اند ثابت قدم بداريد به زودى در دل
کافران وحشت خواهم افكند پس فراز گردنها را بزنيد و همه سرانگشتانشان را قلم كنيد.)
تفسیر نمونه میگوید: «بنان» جمع «بنانة» به معنی سر انگشت
دست یا پا و یا خود
انگشتان است، و در آیه مورد بحث می‌تواند کنایه از
دست و پا بوده باشد و یا به معنی اصلیش که
انگشتان است؛ زیرا قطع شدن
انگشتان و از کار افتادن آنها اگر در
دست باشد قدرت
حمل سلاح را از
انسان می‌گیرد، و اگر در پا باشد، قدرت حرکت را. این احتمال نیز وجود دارد که اگر
دشمن مهاجم پیاده باشد، هدف را سر او قرار دهید و اگر سواره باشد
دست و پای او.
همان طور که در سابق هم اشاره کردیم بعضی این جمله را خطاب به
فرشتگان می‌دانند ولی قرائن نشان می‌دهد: مخاطب در این جمله
مسلمانان هستند، و اگر فرشتگان هم مخاطب باشند، ممکن است هدف از ضربه زدن بر
مغزها و
دست و پا ایجاد رعب و وحشت در آنها باشد آن چنان که
دست و پایشان در کار بلغزد، و سرها به زیر آید. (البته این تفسیر بر خلاف ظاهر عبارت است و باید به کمک قرائنی که سابقا درباره جنگ نکردن
ملائکه گفتیم اثبات شود).
علامه طباطبایی میفرمایند: «(فاضربوا فوق الاعناق و اضربوا منهم کل بنان) ) مراد از اینکه فرمود (بالای گردنها را بزنید) این است که سرها را بزنید، و مراد از (کل بنان) ) جمیع
اطراف بدن است، یعنی دو
دست و دو
پا و یا
انگشتان دستهایشان را بزنید تا قادر به حمل سلاح و به
دست گرفتن آن نباشند.
ممکن هم هست خطاب در ( (فاضربوا...) ) به ملائکه باشد و اتفاقا همین مطلب هم به ذهن می‌رسد، و آن وقت زدن بالای گردنها و زدن همه بنان همان معنای ظاهریش مقصود باشد، و یا کنایه است از ذلیل کردن ایشان و اینکه با ارعاب، قوه و نیروی امساک را از
دستهای ایشان سلب کنند، و نیز ممکن است خطاب به مؤ منین باشد و غرض تشجیع ایشان علیه دشمنان باشد و خواسته است قدمهای ایشان را ثابت تر و دلهایشان را محکم تر نموده و ایشان را بر علیه مشرکین تحریک کنند.»
(فوق الاعناق) ای الرؤوس کما روی عن عطاء. وعکرمة، وکونها فوق الاعناق ظاهر. واما المذابح کما قال البعض فانها فی اعالی الاعناق و (فوق) باقیة علی ظرفیتها لانها لا تتصرف؛ وقیل: انها مفعول به وهی بمعنی الاعلی اذا کانت بمعنی الراس، وقیل: هی هنا بمعنی علی والمفعول محذوف‌ای فاضربوهم علی الاعناق، وقیل: زائدة‌ای فاضربوا الاعناق (واضربوا منهم کل بنان).
قال ابن الانباری: البنان اطراف الاصابع من الیدین والرجلین والواحدة بنانة وخصها بعضهم بالید.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۵، ص۲۹۷، برگرفته از مقاله «ااهمیت انگشت».
