مقصود از اهل بیت پیامبر صلیاللهعلیهوآله، علی ، فاطمه ، حسن و حسین علیهمالسلام است. گفتنى است كه در لسان پیامبر صلیاللهعلیهوآله و امامان معصوم، اهل بيت اعمّ از مصاديق ياد شده است و شامل عترت پيامبرصلیاللهعلیهوآله كه داراى مقام عصمت هستند نيز مىشود؛ بنابراين، آيات و مباحث كلّى مربوط به اهل بيت علیهمالسلام آورده شده و مباحث هر يك از آنها، جداگانه در ذيل عناوین خود خواهد آمد. در اين عنوان آیاتی معرفی میشوند که در آنها افزون بر واژه «اهل بيت» از واژه «ابرار» و ... استفاده شده است. امام خمینی با استناد به روایات ویژگی و خصوصیاتی را برای اهلبیت (علیهمالسّلام) ذکر کرده است که مهمترین آنها عبارتاند از: ۱- عصمت: پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) و اهلبیت (علیهمالسّلام) معصوماند. امام خمینی آیه تطهیر را دلیل مصونیت پیامبر و ائمه (علیهمالسّلام) از گناه و خطا میداند و نفی عیوب قلبی و جسمی شمرده است. به اعتقاد امام خمینی عصمت امری طبیعی و اختیاری نیست؛ بلکه نوری باطنی است که خداوند به سبب یقین کامل و اطمینان تام به انبیاء و اولیای خود عطا کرده است و آنان بهواسطه مشاهده حضوری حقایق، معصوم و مصون از خطا و گناه گشتهاند.
در نظر امام خمینی اهلبیت (علیهمالسّلام) دارای علم غیب هستند و چنانکه آصف بن برخیا از نزدیکان حضرت سلیمان بن داود (علیهالسلام) با دانستن یک اسم از اسامی اعظم خداوند توانست تخت بلقیس را در لحظهای منتقل کند، ائمه (علیهمالسّلام) با آگاهی بر عمده اسمای الهی، از او سزاوارتر به داشتن علم غیب.
۳- حاملان عرش: به اعتقاد امام خمینی برای عرش معانی مختلفی است، مانند ماسوی الله، مرتبه واحدیت، فیض مقدس و گاهی نیز علم الهی میباشد و ممکن است مراد از علم، علم فعلی حقتعالی باشد که مقام ولایت کبراست و حامل آن هشت نفرند.
۴- ولایت و خلافت: ولایت تکوینی چنانکه امام خمینی خاطر نشان کرده است، به معنای قرب و سلطنت معنوی است که بهموجب آن، شخص حق تصرف در عالم را دارد و همه موجودات در مقابل او خاضع¬اند. در نگاه امام خمینی اهلبیت علاوه بر ولایت تکوینی دارای ولایت تشریعی نیز میباشند و این ولایت در اختیارات ائمه (علیهمالسّلام) در حوزه قانونگذاری و امامت مردم جلوه پیدا میکند و ادامه ولایت پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) است.
[۱۷]خمینی، روحالله، دانشنامه امام خمینی، ج۲، ص۴۶۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.