• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اَنُوق (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: عقاب (پرنده).


اَنُوق (به فتح الف و ضم نون) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای پرنده‌ عُقاب است.
در بیان حضرت علی (علیه‌السلام) خطاب به معاویه در خصوص خلافت، از این کلمه استفاده شده است.
این لفظ فقط یک‌بار در کلام امام (علیه‌السلام) به کار رفته است.



اَنُوق (بر وزن صبور) به معنای مرغ عقاب آمده است.


موردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - الاَْنوقُ - نامه ۶۵ (خطاب به معاویه)

آن‌جا که به معاویه می‌نویسد:
«وَ قدْ أَتاني كِتابٌ مِنْكَ ذو أَفانينَ مِنَ الْقَوْلِ ... وَ تَرَقَّيْتَ إِلَى مَرْقَبَة بَعيدَةِ الْمَرامِ، نازِحَةِ الاَْعْلامِ، تَقْصُرُ دونَها الاَْنوقُ، وَ يُحاذَى بها الْعَيّوقُ.»
«نامه‌ای از تو رسیده که مضمون آن درهم و پراکنده است ... خودت را به مرتبه‌ای کشانده‌ای که مقصدش دور و نشانه‌هایش بعید است، عقاب بلند پرواز بر آن نتواند رسید، و با ستاره عیوّق برابر خوانده می‌شود.» یعنی به هیچ وجه شایستگی خلافت نخواهی داشت.
ابن میثم آورده است: معاویه در نامه‌ خویش از آن حضرت (علیه‌السلام) درخواست کرده که خلافت را بعد از خودش به معاویه بدهد، تا معاویه با او بیعت نماید.


۲.۱.۱ - بیان مفردات

۱ـ «مرقبه» به معنای مرتبه عالی.
۲ـ «نازحة» به معنای بعید و دور.
۳ـ «عیوّق» به معنای ستاره معروفی است.



این لفظ فقط یک‌بار در کلام امام (علیه‌السلام) به کار رفته است.


۱. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۷۱.    
۲. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۷۶.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۷۵۱، نامه ۶۵.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۳، ص۱۳۸، نامه ۶۵.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۵۶، نامه ۶۵.    
۶. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۱۳، نامه ۶۵.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ۳۵۵.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۵۸.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۱، ص۲۹۹.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۸۲.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۷.    
۱۲. بحرانی، ابن میثم، شرح نهج البلاغه ابن هیثم، ج۵، ص۲۱۵، بی‌جا، بی‌تا.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «انوق»، ص۸۹.    






جعبه ابزار