انفاق به پدر (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
طبق
آیات قرآن پدر و مادر در
انفاق کردن به دیگران اولویت دارند.
پدر
و مادر، در انفاق
مال نسبت به دیگران اولویت دارند:
یسـلونک ماذا ینفقون قل ما انفقتم من
خیر فللولدین...
از تو
سؤال میکنند چه چیز
انفاق کنند؟ بگو: «هر
خیر و نیکی (
و سرمایه سودمند مادی
و معنوی) که انفاق میکنید، باید برای پدر
و مادر
و .... باشد.»
عمرو بن جموح پیر مردی بزرگ
و ثروتمند بود به
پیامبر صلیاللهعلیهوآله عرض کرد: از چه چیز
صدقه بدهم
و به چه کسانی؟ آیه فوق نازل شد
و به او پاسخ گفت.
در
قرآن مجید آیات فراوانی مخصوصا در
سوره بقره درباره انفاق
و بخشش در
راه خدا آمده است
و برای این
کار پاداشها
و فضیلتهای بزرگی ذکر شده همین امر سبب میشد که درباره جزئیات این
کار از پیامبر صلیاللهعلیهوآله سؤال کنند
و بدانند از چه چیزهایی
و در مورد چه کسانی انفاق کنند؟
لذا در آیه مورد بحث میفرماید: از تو سؤال میکنند چه چیز را انفاق کنند (یسئلونک ما ذا ینفقون).
سپس میافزاید: بگو هر
خیر و نیکی (
و هر گونه سرمایه سودمند مادی
و معنوی) که انفاق میکنید برای پدر
و مادر
و نزدیکان
و یتیمان و مستمندان و واماندگان در راه باید باشد (قل ما انفقتم من
خیر فللوالدین
و الاقربین
و الیتامی
و المساکین
و ابن السبیل).
مسلما ذکر این پنج طایفه به عنوان بیان مصداقهای روشن است
و گرنه منحصر به آنها نمیباشد بنابراین پاسخ آنها در
حقیقت این است که هم اشیایی که از آن انفاق میکنند دایره وسیعی دارد
و هم کسانی که به آنها انفاق میشود.
در مورد اول با ذکر کلمه
خیر که هر نوع
کار و مال
و سرمایه مفیدی را شامل میشود پاسخ کامل
و جامعی به سؤال آنها داده شده
و حتی امور معنوی همچون
علم را نیز در بر میگیرد، هر چند مصداق مهم آن در مورد انفاق، اموال است.
و در مورد دوم در عین گسترده بودن مورد انفاق اولویتها نیز بیان شده است مسلما پدر
و مادر
و سپس نزدیکان نیازمند در این مساله اولویت دارند
و بعد از آنها یتیمان
و سپس نیازمندان
و حتی کسانی را که ذاتا
فقیر نیستند ولی بر اثر حادثهای مثل تمام شدن مخارج در
سفر نیازمند شدهاند شامل میشود.
در پایان آیه میفرماید:
و هر
کار خیری انجام میدهید خداوند از آن آگاه است (
و ما تفعلوا من
خیر فان الله به علیم).
لزومی ندارد تظاهر کنید،
و مردم را از
کار خویش آگاه سازید، چه بهتر که برای
اخلاص بیشتر انفاقهای خود را، پنهان سازید، زیرا کسی که پاداش میدهد از همه چیز با خبر است،
و کسی که جزا به
دست اوست حساب همه نزد اوست.
جمله
و ما تفعلوا من
خیر، معنی وسیعی دارد که تمام اعمال
خیر را شامل میشود نه تنها انفاق در راه خدا که هر
کار نیکی را خداوند میداند، میبیند
و پاداش
خیر میدهد.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۷، ص۱۷۴، برگرفته از مقاله «انفاق به پدر».