امداد به محمد (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خداوند،
ملائکه،
انبیاء،
انصار،
مهاجران و ...
پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله را در انجام رسالتشان یاری می‌کردند. در این مقاله آیات مرتبط با امداد به حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله معرفی می‌شوند.
•••
امام علی علیه‌السلام امداددهنده پيامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله :
۱. يا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَسْبُكَ اللَّهُ وَ مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ .
بر اساس روايت منقول از
شیعه و
سنّی، آيه مذكور در مورد على عليه‌السلام نازل شده است.
۲. وَ إِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلى بَعْضِ أَزْواجِهِ حَدِيثاً .... وَ إِنْ تَظاهَرا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْرِيلُ وَ صالِحُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمَلائِكَةُ بَعْدَ ذلِكَ ظَهِيرٌ.
بر اساس رواياتى منقول از شيعه و سنّى، مقصود از «صالح المؤمنين» على عليه‌السلام است.
•••
صالح‌المؤمنین، على عليه‌السلام، حامى پيامبراكرم صلی‌الله‌علیه‌وآله، در برابر
توطئه برخى همسران آن حضرت:
وَ إِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلى بَعْضِ أَزْواجِهِ حَدِيثاً فَلَمَّا نَبَّأَتْ بِهِ .... وَ إِنْ تَظاهَرا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْرِيلُ وَ صالِحُ الْمُؤْمِنِينَ ...
در روايتى از
امام باقر علیه‌السلام «صالح المؤمنين» به
علیّ‌بن‌ابی‌طالب علیه‌السلام تفسير شده است.
پیمان خداوند از پيامبران، مبنى بر
امداد و
یاری پيامبراكرم صلی‌الله‌علیه‌وآله :
وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ النَّبِيِّينَ لَما آتَيْتُكُمْ مِنْ كِتابٍ وَ حِكْمَةٍ ثُمَّ جاءَكُمْ رَسُولٌ مُصَدِّقٌ لِما مَعَكُمْ لَتُؤْمِنُنَّ بِهِ وَ
لَتَنْصُرُنَّهُ قالَ أَ أَقْرَرْتُمْ وَ أَخَذْتُمْ عَلى ذلِكُمْ إِصْرِي قالُوا أَقْرَرْنا قالَ فَاشْهَدُوا وَ أَنَا مَعَكُمْ مِنَ الشَّاهِدِينَ.
از امام على عليه‌السلام روايت شده كه خداوند از انبياى پيشين
میثاق گرفت كه با معرّفى پيامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله به امّتهاى خود به وى
ایمان آورند و او را يارى رسانند.
برخوردارى رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله، از
امدادهای انصار:
۱. وَ إِنْ يُرِيدُوا أَنْ يَخْدَعُوكَ فَإِنَّ حَسْبَكَ اللَّهُ هُوَ الَّذِي أَيَّدَكَ
بِنَصْرِهِ وَ بِالْمُؤْمِنِينَ يا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَسْبُكَ اللَّهُ وَ مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ.
بر اساس گفته بعضى مفسّران و روايت منقول از امام باقر عليه‌السلام، مقصود از «المؤمنين»
انصار است.
۲. وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ الَّذِينَ آوَوْا وَ
نَصَرُوا أُولئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَرِيمٌ.
جبرئیل، يارى‌دهنده پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به
فرمان خدا:
وَ إِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلى بَعْضِ أَزْواجِهِ حَدِيثاً فَلَمَّا نَبَّأَتْ بِهِ وَ أَظْهَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُ وَ أَعْرَضَ عَنْ بَعْضٍ فَلَمَّا نَبَّأَها بِهِ قالَتْ مَنْ أَنْبَأَكَ هذا قالَ نَبَّأَنِيَ الْعَلِيمُ الْخَبِيرُ إِنْ تَتُوبا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُما وَ إِنْ تَظاهَرا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْرِيلُ وَ صالِحُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمَلائِكَةُ بَعْدَ ذلِكَ ظَهِيرٌ.
ملائکه، امدادكنندگان پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله با
اذن و فرمان الهى:
۱. ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلى رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَ أَنْزَلَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها وَ عَذَّبَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ ذلِكَ جَزاءُ الْكافِرِينَ.
۲. وَ إِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلى بَعْضِ أَزْواجِهِ حَدِيثاً فَلَمَّا نَبَّأَتْ بِهِ وَ أَظْهَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُ وَ أَعْرَضَ عَنْ بَعْضٍ فَلَمَّا نَبَّأَها بِهِ قالَتْ مَنْ أَنْبَأَكَ هذا قالَ نَبَّأَنِيَ الْعَلِيمُ الْخَبِيرُ إِنْ تَتُوبا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُما وَ إِنْ تَظاهَرا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْرِيلُ وَ صالِحُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمَلائِكَةُ بَعْدَ ذلِكَ ظَهِيرٌ.
••• مؤمنانِ
صالح، امدادكنندگان به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله :
۱. الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَ ... فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَ عَزَّرُوهُ وَ
نَصَرُوهُ ....
۲. وَ إِنْ يُرِيدُوا أَنْ يَخْدَعُوكَ فَإِنَّ حَسْبَكَ اللَّهُ هُوَ الَّذِي أَيَّدَكَ
بِنَصْرِهِ وَ بِالْمُؤْمِنِينَ يا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَسْبُكَ اللَّهُ وَ مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ.
۳. وَ إِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلى بَعْضِ أَزْواجِهِ حَدِيثاً فَلَمَّا نَبَّأَتْ بِهِ وَ أَظْهَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُ وَ أَعْرَضَ عَنْ بَعْضٍ فَلَمَّا نَبَّأَها بِهِ قالَتْ مَنْ أَنْبَأَكَ هذا قالَ نَبَّأَنِيَ الْعَلِيمُ الْخَبِيرُ إِنْ تَتُوبا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُما وَ إِنْ تَظاهَرا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْرِيلُ وَ صالِحُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمَلائِكَةُ بَعْدَ ذلِكَ ظَهِيرٌ.
•••
امدادهای الهی و مؤمنان، كافى براى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله :
يا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَسْبُكَ اللَّهُ وَ مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ.
امداد خداوند و
مهاجران به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله هنگام
هجرت از مکّه:
لِلْفُقَراءِ الْمُهاجِرِينَ الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ وَ أَمْوالِهِمْ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَ رِضْواناً وَ يَنْصُرُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ.
كفايت
امدادهای خدا براى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله :
۱. وَ إِنْ يُرِيدُوا أَنْ يَخْدَعُوكَ فَإِنَّ حَسْبَكَ اللَّهُ هُوَ الَّذِي أَيَّدَكَ
بِنَصْرِهِ وَ بِالْمُؤْمِنِينَ يا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَسْبُكَ اللَّهُ وَ مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ.
۲. فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ.
۳. وَ كَذلِكَ جَعَلْنا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا مِنَ الْمُجْرِمِينَ وَ كَفى بِرَبِّكَ هادِياً وَ
نَصِيراً.
۴. ... قُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ عَلَيْهِ يَتَوَكَّلُ الْمُتَوَكِّلُونَ.
امداد خدا به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، با اعطاى
پیروزی به آن حضرت:
إِنَّا فَتَحْنا لَكَ فَتْحاً مُبِيناً وَ
يَنْصُرَكَ اللَّهُ
نَصْراً عَزِيزاً.
خداوند، امدادرسان پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در
دنیا و
آخرت:
مَنْ كانَ يَظُنُّ أَنْ لَنْ
يَنْصُرَهُ اللَّهُ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ فَلْيَمْدُدْ بِسَبَبٍ إِلَى السَّماءِ ثُمَّ لْيَقْطَعْ فَلْيَنْظُرْ هَلْ يُذْهِبَنَّ كَيْدُهُ ما يَغِيظُ.
هجرت پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله در
راه خدا، زمينه نزول امداد الهى بر آن حضرت:
إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ
نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُما فِي الْغارِ إِذْ يَقُولُ لِصاحِبِهِ لا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنا فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَ أَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْها وَ جَعَلَ كَلِمَةَ الَّذِينَ كَفَرُوا السُّفْلى وَ كَلِمَةُ اللَّهِ هِيَ الْعُلْيا وَ اللَّهُ
عَزِيزٌ حَكِيمٌ.
شکیبایی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در برابر تجاوزهاى دشمن، نيازمند
توفیق الهی:
وَ اصْبِرْ وَ ما صَبْرُكَ إِلَّا بِاللَّهِ وَ لا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَ لا تَكُ فِي ضَيْقٍ مِمَّا يَمْكُرُونَ.
امداد خدا به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، به واسطه
ملائکه:
۱. ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلى رَسُولِهِ ... وَ أَنْزَلَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها ....
۲. وَ إِذْ أَسَرَّ النَّبِيُّ إِلى بَعْضِ أَزْواجِهِ حَدِيثاً .... وَ إِنْ تَظاهَرا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلاهُ ... وَ الْمَلائِكَةُ بَعْدَ ذلِكَ ظَهِيرٌ.
پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، نيازمند امداد الهى، براى پايدارى بر طريق
وحی:
وَ لَوْ لا أَنْ ثَبَّتْناكَ لَقَدْ كِدْتَ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئاً قَلِيلًا.
پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله نيازمند نزول امداد الهى، جهت ورود به كارها و خروج از آن، به شكل درست:
وَ قُلْ رَبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَ أَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ وَ اجْعَلْ لِي مِنْ لَدُنْكَ سُلْطاناً
نَصِيراً.
پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله نيازمند
تقویت روحی و امداد الهى، در اداى مسئوليّت
رسالت:
وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ لا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً واحِدَةً كَذلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤادَكَ وَ رَتَّلْناهُ تَرْتِيلًا.
نويد خداوند به يارى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در صورت
پایداری و
مقاومت:
وَ لَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلى ما كُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتَّى أَتاهُمْ
نَصْرُنا ....
امداد خداوند به پيامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله با
سرپرست قرار دادن براى وى، در
کودکی:
أَ لَمْ يَجِدْكَ يَتِيماً فَآوى.
نصرت خدا به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در
غار ثور، با آرامش‌بخشى به او:
إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ
نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُما فِي الْغارِ إِذْ يَقُولُ لِصاحِبِهِ لا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنا فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَ أَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْها ...
مقصود از «الغار» غار ثور است.
امداد و
نصرت خدا به
محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله در
غزوه حنین:
لَقَدْ
نَصَرَكُمُ اللَّهُ فِي مَواطِنَ كَثِيرَةٍ وَ يَوْمَ حُنَيْنٍ ...ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلى رَسُولِهِ ....
امداد و يارى محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله از سوى خداوند، باعث بى‌اثر شدن
نیرنگ کافران:
وَ إِنْ يُرِيدُوا أَنْ يَخْدَعُوكَ فَإِنَّ حَسْبَكَ اللَّهُ هُوَ الَّذِي أَيَّدَكَ
بِنَصْرِهِ وَ بِالْمُؤْمِنِينَ.
پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، مأمور
تسبیح و
استغفار، در برابر
امدادهای الهی:
إِذا جاءَ
نَصْرُ اللَّهِ وَ الْفَتْحُ وَ رَأَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّهِ أَفْواجاً فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَ اسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ كانَ تَوَّاباً.
امداد خداوند به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله با آشنا كردن وى به
معارف دین:
وَ وَجَدَكَ ضَالًّا فَهَدى.
وعده خداوند به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در مورد يارى او و پيروز شدن بر
دشمنان:
۱. فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ لا يَسْتَخِفَّنَّكَ الَّذِينَ لا يُوقِنُونَ.
۲. فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيْنا يُرْجَعُونَ.
امداد خداوند به پيامبراكرم صلی‌الله‌علیه‌وآله با بى‌نياز ساختن آن حضرت:
وَ وَجَدَكَ عائِلًا فَأَغْنى.
امداد خداوند به پيامبراكرم صلی‌الله‌علیه‌وآله در
حدیبیّه، با نزول
سکینه و
آرامش بر آن حضرت:
إِذْ جَعَلَ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الْجاهِلِيَّةِ فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلى رَسُولِهِ ...
آيه، درباره حديبيّه است.
امداد غیبی خداوند به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، هنگام
قرائت قرآن:
وَ إِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ جَعَلْنا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ حِجاباً مَسْتُوراً وَ جَعَلْنا عَلى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَنْ يَفْقَهُوهُ وَ فِي آذانِهِمْ وَقْراً ....
امداد خدا به پيامبراكرم صلی‌الله‌علیه‌وآله با نزول
لشکریان الهی براى آن حضرت:
إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ
نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُما فِي الْغارِ ... فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَ أَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْها ....
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۶، ص۹۶، برگرفته از مقاله «امداد به محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله».
