اماله شونده

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

اماله شونده، مواضع اعمال اماله نزد قراء مشهور را می‌گویند.

---

مراد از "اماله شونده"، حروفی از کلمات قرآن است که اماله در آنها اعمال می‌شود.

---

تعیین همه موارد اعمال اماله، مربوط به کتب تالیف شده در باره اماله و علم قرائت است. اما مواردی که ضابطه مند است به شرح ذیل است:
حمزه و کسائی و خلف در موارد ذیل اماله می‌کردند:
۱. هر الف منقلب از یاء (اعم از اسم و فعل )، مثل: الهدی، الفتی، ابی، یخشی.
۲. هر الف تانیث بر وزن فعلی (به ضم یا فتح یا کسر فاء)، مثل: طوبی، تقوی، ذکری.
۳. هر کلمه بر وزن فعالی (به ضم یا فتح فاء)، مثل: سکاری، نصاری.
۴. کلماتی که حرف آخر آن در مصحف موجود به صورت یاء نوشته می‌شود، مثل: بلی، متی، ویلتی، به استثنای: حتی، الی، علی، لدی، ما زکی.
۵. معتل واوی که اول آن مضموم یا مکسور باشد، مثل: الضحی، الربا.
۶. رؤوس آیات یازده سوره دارای سیاق واحد: طه ، النجم ، معارج ، قیامة ، نازعات ، عبس ، اعلی ، الشمس ، اللیل ، الضحی ، العلق .
ابوعمرو هر کلمه‌ای را که حرف آخر آن، الف و قبل از آن حرف راء باشد (بر هر وزنی باشد) اماله کرده است، مثل: ذکری، سکاری، یری.
ابوعمرو و کسائی هر کلمه مجروری را که آخر آن، الف و راء باشد (خواه الف اصلی باشد یا زائده) اماله کرده‌اند، مثل: الدار، الابکار، ابصارهم، اوبارها، حمارک.
حمزه، الف عین الفعل صیغه فعل ماضی در ۱۰ فعل را (هر جا و به هر صورت آمده باشد) اماله کرده است: زاد، شاء، جاء، خاب، ران، خاف، زاغ، طاب، ضاق، حاق.
کسائی، هاء تانیث را در جایی اماله کرده است که، و متصل به یکی از پانزده حرفی باشد که در عبارت: «فجثت زینب لذود شمس» جمع شده و حرف قبل از آنها دارای وقف مطلق باشد، مثل: خلیفة، لجة، ثلاثة، بغتة، اعزة، خشیة، سنة، حبة، لیلة، لذة، قسوة، بلدة، فاحشة، رحمة، خامسة.

---