المهدی المنتظر فی الفکر اسلامی (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«المهدی المنتظر فی الفکر اسلامی»، اثر عربی
سید ثامر هاشم العمیدی، به بیان فضایل و مناقب
حضرت مهدی علیهالسّلام پرداخته و با دلایل قاطع و روشن،
عقیده مسلمانان در مورد
ظهور حضرت مهدی عجّلاللهفرجهالشریف در
آخرالزمان را ارائه کرده است.
کتاب با مقدمه مؤلف آغاز شده و مطالب، در ۴ فصل ارائه گردیده است.
در فصل اول، مؤلف با استفاده از کلام بزرگان
اهل سنت از کتابهای خودشان، درستی و
متواتر بودن احادیث مربوط به
حضرت مهدی عجّلاللهفرجهالشریف را اثبات کرده و در فصول بعد، پس از بررسی موانع شناخت حضرت مهدی عجّلاللهفرجهالشریف، سؤالات و شبهات مطرح شده در مورد آن حضرت مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
مؤلف سعی نموده جوابهای متقن و محکم به شبهاتی که در رابطه با برخی از موضوعات
مهدویت مطرح شده ارائه نماید و از این رهگذر، مطالب «احمد الکاتب» را به طور مستقیم و غیر مستقیم نقد کرده است.
در مقدمه،
اعتقاد به مهدویت در
ادیان بحث شده و اشاره شده است که پیروان سه
دین بزرگ و بیشتر ملتهای جهان امروز، به ظهور
منجی بزرگ در
آخرالزمان ایمان دارند؛ آن کس که در حکومتش
عدل و آسایش سراسر گیتی را فرا گرفته و هرگونه
ظلم و
ستم از بین میرود.
مؤلف ضمن اشاره به فتاوای بزرگان
چهار مذهب اهل سنت در مورد منکران مهدی، از جمله
ابن خلدون و
احمد امین مصری، نظریه
اسطوره بودن اندیشه مهدی علیهالسّلام را نقد کرده و بی بنیاد دانسته است.
در فصل اول با جست وجو در
آیات قرآن و
احادیث، مجموعهای از القاب و صفات و فضایل حضرت مهدی منتظر عجّلاللهفرجهالشریف کشف و تحلیل شده است.
نویسنده با مروری گذرا بر انبوه روایاتی که در کتب جهان اسلام در رابطه با حضرت مهدی علیهالسّلام روایت شده،
تواتر آنها را ثابت کرده و پیرامون قطعیت آنها به چند بحث اشاره میکند:
۱. افرادی که احادیث مربوط به حضرت مهدی علیهالسّلام را روایت کردهاند: وی بر این باور است که در
جهان اسلام، محدثی نیست که برخی روایات بشارت دهنده به
ظهور حضرت مهدی عجّلاللهفرجهالشریف در آخرالزمان را روایت نکرده باشد. در اثبات این گفته، نود و یک نفر از دانشمندان و
محدثان عامه نام برده شدهاند، از جمله:
احمد بن حنبل،
بخاری،
ابن قتیبه دینوری،
ترمذی و...
۲.
اصحاب پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلّم که حدیثهای حضرت مهدی علیهالسّلام را روایت کردهاند: اگر روایتهای یک دهم این افراد در موضوع دیگری ثابت شود، بدون هرگونه
شک و شبههای
متواتر بودن آن موضوع اثبات میشد. در این زمینه، نام پنجاه و پنج نفر از اصحابی که در کتابهای مرجع اهل سنت ذکر شدهاند به ترتیب زمانی آمده است، مانند:
معاذ بن جبل،
قتادة بن نعمان،
ابوذر غفاری،
عبد الرحمن بن عوف،
عباس بن عبد المطلب و...
۳. بررسی راویان حدیثهای حضرت مهدی عجّلاللهفرجهالشریف در کتابهای اهل سنت: در این رابطه، گوشههایی از کتاب
ابوالفیض غماری مغربی با عنوان «ابراز الوهم المکنون من کلام ابن خلدون» که به شیوهای بی نظیر و بی سابقه
متواتر بودن احادیث مربوط به حضرت مهدی علیهالسّلام را ثابت و بی اساس
بودن تضعیفهای ابن خلدون پیرامون این احادیث را به خوبی نشان داده، نقل شده است.
۴. اثبات درستی و صحت احادیث مربوط به حضرت مهدی علیهالسّلام : بیانات تعدادی از بزرگان اهل سنت را از کتاب هایشان در صحت این
روایات نقل کرده است، از جمله:
حافظ ابوجعفر عقیلی،
حاکم نیشابوری ،
بیهقی،
ابن تیمیه و...
۵. اشاره به تصریح دانشمندان
علم درایه و گروهی از متخصصین
علم حدیث به این که احادیث نقل شده در کتب اهل سنت، در مورد حضرت مهدی عجّلاللهفرجهالشریف،
متواتر است از جمله:
بربهاری حنبلی،
محمد بن حسین آبری،
قربطی مالکی،
ابن حجر عسقلانی و...
در فصل دوم، مؤلف برای پاسخ به این سؤال که «اگر روایتهای بشارت به ظهور حضرت مهدی عجّلاللهفرجهالشریف نزد علمای اسلام، آن چنان آشکار و واضح است که صحت آنها را قطعی دانسته و به
تواتر آنها تصریح کردهاند، پس چرا در بعضی روایتهای مربوط به
نسب و
دودمان آن حضرت اختلاف وجود دارد؟» معتقد است باید ابتدا موانع شناخت نسبت به حضرت مهدی علیهالسّلام را بیان کرد.
در این فصل، این موانع بررسی شده و مؤلف ضمن دادن این اطمینان که در این زمینه، پیش داوری نکرده است، بیان میکند که منظورش از موانع تشخیص روایی، احادیثی است که مخالف هم به نظر میرسند و برای آنان که با علم حدیث آشنایی ندارند قابل حل نمیباشند.
چگونگی تولد، گواهی شاهدان، کودکی، افرادی که حضرتش را دیده و
معجزاتی را گواهی داددهاند، زندگی آن حضرت و اعتراف دانشمندان اهل سنت به
ولادت حضرت مهدی علیهالسّلام و اینکه ایشان پسر
امام حسن عسکری علیهالسّلام است، بررسی و در این زمینه، از متون متعدد اهل سنت شاهد آورده شده است.
در فصل سوم، شبهات
مهدویت بعد از نقد و بررسی، پاسخ داده شده است. برخی از این شبهات بدین قرارند:
۱.
صحیح مسلم و
بخاری، حدیثی در باره حضرت مهدی علیهالسّلام ثبت نکردهاند؛
۲. توسل به گفته ابن خلدون در تضعیف حدیثهای مربوط به حضرت مهدی علیهالسّلام ؛
۳.
حضرت عیسی بن مریم علیهالسّلام ، همان مهدی عجّلاللهفرجهالشریف است.
در فصل چهارم، مؤلف با انتقاد از کسانی که به انکار حضرت مهدی عجّلاللهفرجهالشریف برخاستهاند و در برابر دلایل عقلی و نقلی در اثبات حقیقت مهدویت، به تکاپو افتاده و تلاش دارند مردم را از راه اعتقاد صحیح و راستین منحرف سازند، پرسشهای مطرح شده از ناحیه آنان را بر اساس عقل و علوم جدید، مورد تحلیل قرار داده است.
در این فصل، به این مطالب پرداخته شده است: امامت در کودکی و خردسالی، طول عمر، فایده غیبت و چگونگی بهره گیری امت مسلمان از ایشان در این دوران.
این کتاب تا به حال در کشورهای
سوریه،
یمن و
ایران به چاپ رسیده و مؤسسة الامام
علی علیهالسّلام آن را به چهار زبان زنده دنیا ترجمه و نشر کرده است.
فهرست مطالب در انتهای کتاب آمده است.
پاورقیها به ذکر منابع و توضیح برخی کلمات و عبارات متن پرداخته است.
نرم افزار کتابخانه مهدویت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.