المجالس و المسایرات (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
این کتاب در نسخه آصفیه با عنوان «المجالس و المسایرات فی تاریخ الاسماعیلیه و عقائدهم» آمده است ولی ظاهرا اسم اصلی آن «المجالس و المسایرات و المواقف و التوقیعات» است که با محتوای کتاب همخوانی بیشتری دارد.
این کتاب تنها کتاب تاریخ و سیره نیست بلکه علاوه بر این کتاب عقیدتی و ادبی نیز می‌باشد. در این کتاب اطلاعاتی درباره دشمنی‌های معز با
دولت اموی و انقلابات متعددی که در
آفریقا به وقوع پیوست و نیز
جنگ و نزاع‌هایی که بین
معز باردم اتفاق افتاد و غیره موجود است. از لابلای کتاب جایگاه
قاضی نعمان در
دولت فاطمیان مصر و مسئولیت‌های مختلف دینی مذهبی و سیاسی دیوانی وی آشکار می‌شود.
در قسمت عقاید مباحثی چون
امامت، نسب فاطمیان، آنچه
غالیان به
ائمه نسبت می‌دهند و مسائلی درباره ظاهر و باطن مطرح شده است. در این کتاب به برخی مشکلاتی که فاطمیان در راه بسط نفوذ مذهبی خود در جامعه نسبی آفریقا با آن مواجه بودند، آگاه می‌شویم.
کتاب نشانگر آنست که قاضی نعمان نسبت به علوم اولین و آخرین آگاهی داشته و در هر دانش و فنی متبحر بوده و نسبت به علوم و دانشهای ظاهر و باطن و
احکام دین و اصول و فروع آن و نیز
علوم ریاضی و
پزشکی و
هندسه و
نجوم و
فلسفه آگاهی کامل داشته است. وی در مباحث لغوی نیز ید طولائی دارد.
کارل بروکلمان در «
تاریخ الادب العربی» جلد دوم از این کتاب با عنوان «المجالس و المسایرات و المواقف و التوقیعات» یاد می‌کند و می‌نویسد این کتاب در imikaH. ziuGبرهان پور به طبع رسیده است.
تحقیق کتاب موجود در برنامه در تحقیق خود به یک نسخه خطی اعتماد ورزیده‌اند که از دو نیمه ترکیب یافته است.
نیمه اول که تصویر آنرا «لجنه معهد احیاء المخطوطات العربیة» به ریاست مرحوم
رشاد عبد المطلب از کتابخانه آصفیه در حیدر آباد در سال ۱۹۵۲ م تهیه کرده و اصل نسخه در آن کتابخانه به شماره ۲۵۹۰، تاریخ، موجود است.
نیمه دوم که از جزء یازدهم کتاب آغاز می‌شود و نسخه‌ای جدید است توسط شیخ
آدم بن محمد علی گجراتی» در سال ۱۳۶۱ هجری/ ۱۹۳۲ میلادی، استنساخ شده است. این نیمه از کتاب بصورت تصویر در دو مجلد در کتابخانه دانشگاه قاهره به شماره ۲۶۰۶۰ موجود است.
نسخه موجود در برنامه توسط الحبیب الفقی،
ابراهیم مثبوح و
محمد العیلاوی مورد تحقیق قرار گرفته و بوسیله انتشارات دار المنتظر، بیروت برای اولین بار در سال ۱۹۹۶ م منتشر شده است.
(۱) - معجم مؤرخی الشیعه، ج۲، ص۴۰۶، صائب عبد الحمید.
(۲) - تاریخ الادب العربی، ج۲، کارل بروکلمان، ص۳۴۲.
(۳) - مقدمه محققین کتاب.
نرم افزار تراث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
