القدس العثمانیة فی المذکرات الجوهریة (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«القدس العثمانیة فی المذکرات الجوهریة» کتابی به
زبان عربی با موضوع
جغرافیای تاریخی شهرهاست. این اثر در واقع خاطرات شخصی مورخ و موسیقی دان
عرب واصف جوهریه به قلم خود تالیف کرده و توسط سلیم تماری و عصام نصار مورد تحقیق قرار گرفته است.
کتاب مشتمل بر دو جزء است که در انتهای هر یک از اجزاء یک بخش الحاقی نیز وجود دارد. بخش اول کتاب در بیان
جغرافیای تاریخی قدس در مقطعی از دوران حاکمیت
عثمانی یعنی در طول سالهای (۱۹۱۷- ۱۹۰۴ م) و بخش دوم به همین موضوع در سالهای ۱۹۴۸- ۱۹۱۸ م اختصاص دارد.
کتاب مشتمل بر اسامی
علماء، اماکن و بیان حوادث تاریخی همراه با تصاویر مختلف پیرامون موضوع بحث است. مؤلف در متن از
اشعار عربی نیز استفاده نموده است.
این اثر اگرچه به لحاظ تاریخی نمی‌تواند به عنوان منبع درسی قرار گیرد اما از آنجا که
واصف جوهریه نویسنده‌ای دقیق بوده است بدون شک خاطرات او به عنوان سند مهمی مورد استفاده قرار گرفته است. وی زندگی اجتماعی روزانه در
قدس را تصویر کرده است. اخلاق اجتماعی مردم قدس و خاندان‌های مختلف که در بیشتر کتب تاریخی ذکر نشده در این اثر منعکس شده است.
متن کتاب آن چنان که بیان شد در دو بخش به بیان اوضاع و احوال
شهر قدس در زمان حکمرانی حکومت عثمانی می‌پردازد و حوادث مختلف فرهنگی، سیاسی و اجتماعی آن را مورد بررسی قرار می‌دهد.
نویسنده در ابتدای بخش اول مقدمه‌ای پیرامون موضوع کتاب بیان می‌کند و پس از آن مطالب متن کتاب بیان می‌شود. در این قسمت از کتاب که نویسنده بر بیان اوضاع
موسیقی و
آلات مورد استعمال در آن دوره تاکید داشته است، در دو بخش حوادث سال ۱۹۰۴ م. تا
جنگ جهانی اول ۱۹۱۴ م. و جنگ جهانی اول تا سال ۱۹۱۷ م. مورد مطالعه قرار گرفته است.
در ملحقات این بخش، رؤسای شهر قدس، موازنه شهر، علما و ادبا، محاکم شهر قدس در اواخر عهد عثمانی، اسامی برخی از مواد غذایی رایج شهر قدس و مطالبی از این دست ذکر شده است.
در بخش دوم کتاب، مؤلف حوادث و وقایع شهر قدس را در بین سالهای (۱۹۴۸- ۱۹۱۸ م) و همچنین درباره
جنگ جهانی دوم اطلاعات خوبی به دست می‌دهد.
در انتهای اثر نیز ذکر اماکن و بزرگان شهر قدس از مطالب حائز اهمیت کتاب است.
فهرست مطالب و موضوعات در ابتدای کتاب ذکر شده است. توضیحات با ذکر شماره و نیز تصاویر مرتبط با موضوع در حاشیه صفحات ذکر شده است. محققین اثر به متن اثر وفادار بوده و اگر جایی نیاز به افزودن کلمه یا توضیحی بوده در قلاب آورده‌اند.
نرم افزار جغرافیای جهان اسلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
