العروة الوثقی فی الدین (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اثر آیتالله شیخ عباس
کاشف الغطاء، رسالهای است فتوایی که بحث
صلات و اموری که مناسبت زیادی با مسایل
نماز دارد در آن گردآوری شده است. این کتاب از سوی مکتبه کاشف الغطا به سال ۱۴۲۳ ق در شهر
نجف اشرف منتشر شده است.
مؤلف در مقدمه کتاب انگیزه خود را چنین بیان میکند:
برخی از مؤمنانی که برای
تقلید به من مراجعه میکردند از من درخواست کردند که رسالهای مختصر درباره برخی از مسایل و احکامی که عام البلوا هستند استخراج شود و در دسترس
مقلدان قرار داده شود. من نیز اجابت کردم و این رساله را برای
مقلدین به رشته تحریر درآوردم.
این رساله به صورت بسیار مختصر تدوین شده که حاوی
فقه فتوایی است و دارای یک مقدمه و چندین مقصد میباشد.
در مقدمه، مؤلف یادآور شده است که هر فرد
مسلمان باید به «
اصول دین»
یقین و باور داشته باشد و نمیتواند در اصول دین و امور
اعتقادی تقلید نماید، ولی در «
فروع دین» از چهار راه میتواند به تکالیف و وظایف دینی عمل کند:
الف. «یقین»؛ موارد آن غالبا ضروریات دین میباشد و دارای صورت تکلیفی است که هیچ یک از مسلمانان یا مؤمنان در آن شک نداشته باشند.
ب. «
اجتهاد»؛ یعنی به دست آوردن احکام از
قرآن،
سنت و سایر منابع فقهی.
ج. «
احتیاط»؛ یعنی در مواردی که چند احتمال وجود دارد، کاری کند که یقین نماید
تکلیف خود را انجام داده است.
د. «
تقلید»، یعنی پیروی از کارشناس مسایل دینی با رعایت شرایط آن.
این کتاب فتوایی، حول عنوان نماز شکل گرفته است؛ اما احکام و مسایل بسیاری را که معمولا
فقها ذیل کتاب
طهارت ذکر میکنند، مؤلف در مبادی کتاب خود گنجانده است.
این رساله در قالب عناوین اصلی به نام «مقاصد» و عناوین فرعی به نام «مبحث» تنظیم شده است.
مقصد نخست در بر گیرنده مسایلی است پیرامون اجزا و شرایط وضو و بیان اموری که
وضو را باطل میکنند.
مقصد دوم حاوی اقسام غسلها، شرایط، احکام و بیان کیفیت
غسل جنابت میباشد.
مقصد سوم حول شرایط، کیفیت و سبب
غسل میت نوشته شده است.
مقصد چهارم حول مباحث
تیمم از قبیل چیزهایی که بدون تیمم صحیح نیستند و کیفیت و شرایط تیمم گرد آمده است.
در مقصد پنجم احکام
نجاسات و اینکه چگونه نجاست سرایت میکند به دیگر چیزها و روشهای حکم به نجاست کردن، بیان شده است.
مقصد ششم مطالبی را درباره
مطهرات بیان کرده از قبیل اقسام مطهرات، احکام آبها و چگونگی پاک شدن آبها و نیز چگونگی تطهیر با
آب.
مقصد هفتم حول مباحثی پیرامون
لباس نمازگزار نظیر کیفیت، مقدار و جنس لباس نمازگزار و احکام کسی که در حال نماز فاقد پوشش است، بیان شده است.
مقصد هشتم در باره شرایط مکان نمازگزار.
و مقصد نهم حول مباحث
اوقات نماز (فرایض و نوافل) راههای شناخت وقت نماز و اینکه اگر نمازگزار در تشخیص وقت اشتباه کرد حکمش چیست، مسایلی بیان شده است.
مقصد دهم در بر گیرنده مباحثی است پیرامون چیزهایی که با آنها میشود
قبله را شناخت و اینکه اگر نمازگزار در تشخیص وقت اشتباه کرد حکمش چیست و نیز اعمالی که واجب است رو به قبله انجام شود و چگونگی قرار گرفتن رو به قبله.
مقصد یازدهم حاوی مطالبی است در باره کیفیت، عدد و رکعات نمازهای شبانه روز.
و در مقصد دوازدهم به صورت مشروح چگونگی و احکام
اذان،
نیت،
تکبیره الاحرام، قیام و
قرائت نماز و احکام نماز،
رکوع،
سجود،
تشهد، سلام و
قنوت بیان شده است.
مقصد سیزدهم حول اسبابی گرد آمده است که در نماز اختلال ایجاد میکنند نظیر فقدان برخی از شرایط نماز و زیاد و کم کردن
ارکان نماز و....
مقصد چهاردهم در باره احکام و شرایط نماز گفته شده است.
و در مقصد پانزدهم درباره
نماز آیات و احکام آن مطالبی بیان شده است.
در مقصد شانزدهم در باره کیفیت و شرایط و احکام
نماز جماعت مسایلی تبیین شده است و در پایان و مقصد هفدهم احکام و مسایل
نماز مسافر ذکر گردیده است.
نرم افزار مجموعه جامع فقه اهل البیت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).