التقریرات المسمی بالمحاکمات بین الأعلام (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«التقریرات (المسمی بالمحاکمات بین
الاعلام)»، تقریرات درس اصول فقه
شیخ عبد النبی عراقی (متوفی ۱۳۸۵ ق)،
به قلم مسلم سرابی تبریزی و
به زبان عربی است.
کتاب که در دو جزء تدوین شده با مقدمه کوتاهی از نویسنده آغاز شده است. شیوه نگارش او در متن، بدین ترتیب است که با کلمه «منها» مسئله یا شبهه‌ای را مطرح و سپس با عبارات «و انت خبیر» یا «فاقول»
به بررسی و نقد آن می‌پردازد.
شیخ عبد النبی،
به مدت هشت سال در
فقه شاگرد
میرزا محمد حسین نایینی بوده و از محضر او بهره‌ها برده است. کتاب حاضر، در واقع از ثمرات حضور در درس این
عالم بزرگ است.استاد، در ابتدای اثر، تقریرات نوشته شده توسط مسلم سرابی را تحسین نموده و آن را خالی از اطناب ممل و ایجاز مخل دانسته است.
وی، مبتکر قواعد و قوانینی است که دوره
اصول و فقه خود را بر آن بنیان نهاده است. او، با اشاره
به این مطلب که
به هنگام حضور در درس آیة الله نایینی از ایشان درخواست کرده که اشکالات وارده بر کلام ایشان را مطرح کند و وی استقبال کرده است، متذکر می‌شود که بخشی از آراء وی قابل تامل بوده و خالی از اشکال نیست؛ لذا در این کتاب،
به بررسی این مباحث پرداخته و دیدگاه خود را پیرامون آن مطرح کرده است.
اولین مطلبی که در کتاب، مطرح شده این است که برخی از
علما، موضوعات
احکام را با متعلقاتش، با اینکه این دو تفاوت روشنی دارند، اشتباه می‌کنند.
ماهیات شرعیه، مانند:
نماز ،
روزه ،
حج و امثال آن که از افعال مکلفین محسوب می‌شوند، موضوع برای احکام شرعیه نیستند، بلکه از متعلقات احکام هستند. در ادامه، نویسنده، این مطلب را بر مبنای شش مقدمه شرح و توضیح می‌دهد.
در
حجیت علم اجمالی و کیفیت حجیتش، نویسنده، در مسئله قائل
به تفصیل شده است. هم چنین نویسنده، معتقد است که این ادعا که
علم اجمالی، خلط
علم به جهل است، صحیح نبوده و حقیقت
علم اجمالی یا تفصیلی عبارت است از انکشاف واقع که
به فارسی ، «دانستن» گفته می‌شود.
در ادامه کتاب، موضوعات مختلفی، مانند: ملاقی نجس
به سرایت نجس می‌شود یا
به تعبد؟ انکار
استصحاب تعلیقی ،
قاعده ترکیب اتحادی و
انضمامی و... مورد مطالعه قرار گرفته است.
کتاب، فاقد فهرست و پاورقی است. در پایان کتاب، عناوین بیش از پنجاه اثر چاپی و خطی استاد، ذکر شده است.
نرم افزار جامع اصول فقه، مرکز تحقیقات کامپیوتری
علوم اسلامی.
