التفسیر و التاویل فی القرآن (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نام کتاب: التفسیر و التاویل فی القرآن مؤلف:
صلاح عبد الفتاح الخالدی کتاب پیرامون یکی از مهمترین موضوعات
علوم قرآنی، یعنی مساله شناخت
تفسیر و
تاویل، نوشته شده است.
مؤلف که از قرآن پژوهان معاصر و از کشور
اردن می‌باشد در این کتاب به شرح و بسط معنای تفسیر و تاویل و تفاوت میان آن دو پرداخته است. وی برای ورود به بحث، در ابتدا اقسام تفسیر
قرآن، و تفسیر موضوعی را بیان، سپس، دو واژه تفسیر و تاویل را از نظر لغت و اصطلاح معنا نموده است. وی در فصل دوم، مساله تفسیر و تاویل را در قرآن مورد بررسی و در خصوص تاویل، سوره‌هایی که در آنها واژه تاویل بکار رفته است را به صورت جداگانه همراه با آیات آنها مطرح و توضیحات لازم را برای هرکدام ارائه می‌دهد. از طرف دیگر، با توجه به اینکه واژه تاویل در کلام
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نیز وارد شده است فصل سوم را به این موضوع اختصاص داده، در آن روایاتی را که از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم رسیده و در آنها کلمه تاویل بکار رفته است را ذکر و می‌نویسد که: تاویل در کلام پیامبر به دو معنا بکار رفته یکی به معنای
تعبیر خواب دیگری به معنای تفسیر. در فصل چهارم، تفاوت میان تفسیر و تاویل را مطرح نموده، پس از ذکر اقوال
علماء در این باره، خود نتیجه می‌گیرد که تاویل بعد از تفسیر است و این دو با یکدیگر هیچگونه تضادی ندارند بلکه ملازم یکدیگر می‌باشند
کتاب دارای یک مقدمه و چهار فصل می‌باشد که فهرست مطالب آن به قرار زیر است: مقدمه: شامل:
تفسیر موضوعی (انواع آن)، تفاسیر قرآن چهار نوع می‌باشند، انواع تفاسیر موضوعی، روش کار در تفسیر موضوعی و آغاز تفسیر و تاویل در قرآن. فصل اول: شامل دو بحث: تفسیر در لغت و اصطلاح و تاویل در لغت و اصطلاح.
فصل دوم: تفسیر و تاویل در اسلوب و روش قرآنی شامل دو بحث تفسیر و تاویل در اسلوب قرآن.
فصل سوم: تاویل در سخن پیامبر و اصحاب آن شامل دو بحث: تاویل در
حدیث پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و
صحابه چگونه قرآن را تاویل می‌کردند.
فصل چهارم: تفاوت بین تفسیر و تاویل.
۱- در فصل دوم- پس از تعریف لغوی و اصطلاحی واژه «تاویل»، استعمال کلمه تاویل در سوره‌های مختلف قرآن (همچون
سوره یوسف-
کهف و...) را همراه با آیات آنها ذکر نموده سپس پیرامون هرکدام شرح مختصری درباره کاربرد واژه تاویل در آنها ارائه نموده است. ۲- در فصل سوم. مساله تاویل در کلام پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم مورد بحث قرار گرفته است. وی در این فصل متذکر می‌شوند که کلمه تاویل در احادیث پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم وارد شده و دو احتمال درباره آن وجود دارد که در برخی از آنها به معنای تعبیر خواب و در برخی دیگر به معنای فهم و تفسیر آمده است. و در این باره نمونه‌هایی از
احادیث را ذکر می‌نماید. ۳- در فصل چهارم: تفاوت میان تفسیر و تاویل را بحث نموده در این باره اقوال علماء را متذکر شده آنگاه دیدگاه خود را مطرح نموده مبنی بر اینکه تفسیر و تاویل تفاوت ذاتی ندارند و قابل جمع می‌باشند بدینگونه که برای فهم قرآن دو مرحله وجود دارد یکی تفسیر و دیگری تاویل، که قبل از تمکن به تفسیر، تاویل قرآن جایز نمی‌باشد. ۴- در فصل سوم: نمونه‌هایی از تاویل قرآن توسط پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و اصحاب ایشان را ذکر نموده است.
کتاب یک جلد، متن آن عربی و دارای ۲۰۷ صفحه می‌باشد که مشخصات آن به قرار زیر است: ۱- نوع کاغذ: معمولی ۲- چاپ: کامپیوتری ۳- نوبت چاپ: اول ۴- ناشر: دار النفائس للنشر و التوزیع- اردن ۵- تاریخ انتشار: سال ۱۴۱۶ هجری قمری ۶- جلد: شومیز ۷- دارای فهرست: الف: موضوعات کتاب ب: منابع و مراجع ۸- نام کتاب: التفسیر و التاویل فی القرآن ۹- نام مولف: صلاح
عبد الفتاح خالدی.
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
