التفسیر الفرید (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
![]()
التفسیر الفرید اثر
محمد عبدالمنعم الجمال دانشمند معاصر،
فقیه اهل‌سنت است. الفرید تفسیری تحلیلی و مختصر است و شامل همه
آیات قرآن می‌شود. مولف کوشیده است میان
علم و
دین سازگاری ایجاد کند و
قرآن را در پرتو علم تفسیر نماید. مؤلف در این تفسیر، سبک علمی - اجتماعی را که با فرهنگ زمانه متناسب است پیش گرفته است.
به دنبال
تفسیر الجواهر، تفسیر علمی دیگری که از آن خلاصه‌تر بود پا به عرصه ظهور گذاشت با نام التفسیر الفرید تالیف دانشمند
فقیه، محمد عبدالمنعم الجمال.
تفسیری تحلیلی و مختصر است و شامل همه آیات قرآن می‌شود. مولف کوشیده است میان علم و دین سازگاری ایجاد کند و
قرآن را در پرتو علم تفسیر نماید. وی در آن، از مباحث و نظریات علما و مفسران (البته بدون تفصیل و تطویل) استفاده کرده است.
در مقدمه می‌گوید: در سال ۱۹۴۹ م در شهر لندره با عده‌ای از انگلیسیان تازه مسلمان در جلسه‌ای شرکت کردم. آنان با اصرار از من خواستند تا بخشی از آیات قرآنی را برایشان تفسیر کنم. پس ناچار، به جمع‌آوری کتاب‌هایی پرداختم که به ترجمه و تفسیر قرآن پرداخته بود؛ ولی دیدم بسیاری از آنها چنان که باید و شاید مفاهیم قرآن را آشکار نمی‌سازند یا همه جوانب علمی آن را در بر نمی‌گیرند. از خدا خواستم مرا در تفسیر کتابش (در پرتو علوم جدید) موفق گرداند.
وی سپس ملاک و معیار سازش علم و دین را این‌گونه بیان می‌کند:
شکی نیست که علوم هر قدر پیش بروند در معرض خطا و لغزش قرار می‌گیرند؛ بنابراین شایسته نیست آیات قرآن بر اساس آن دسته از نظریات علمی تفسیر شود که هنوز صحت آنها کاملا به اثبات نرسیده است و هر نظریه علمی که با آیه‌ای از قرآن اختلاف دارد حتما نظریه دقیق و درستی نیست. به هر صورت معجزات قرآن کریم پیوسته توسط علم و کشفیات علمی کشف می‌شود و علوم هر‌اندازه پیشرفت کنند (بیشتر) پرده‌های جهل را از برابر نورانیت قرآن کنار می‌زنند.
مولف در این تفسیر، سبک علمی - اجتماعی را که با فرهنگ زمانه متناسب است پیش گرفته است تا نسل نو ظهور تحصیل‌کرده و روشنفکر بتوانند با
فرهنگ اسلام آشنا شوند و به اسرار و وجوه عظمت قرآن پی ببرند. این کتاب در نوع خود، تفسیر خوبی است و برای افراد (ی با فرهنگ‌های) مختلف قابل استفاده و از تفصیل و تطویلات خسته کننده به دور است. این تفسیر در چهار جلد در سال ۱۹۷۰ م/ ۱۳۹۰ ق در قاهر به چاپ رسید.
معرفت، محمدهادی، تفسیر و مفسران، ج۲، ص۴۸۰.
