التطبیق الصرفی (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«التطبیق الصرفی»، اثر دکتر عبده الراجحی است.
«التطبیق الصرفی»، اثر دکتر عبده الراجحی، کتابی است که در آن، به برخی از مباحث صرفی پرداخته شده است. این اثر به
زبان عربی بوده و بعد از سال ۱۳۹۱ ق، نوشته شده است.
نویسنده قبل از این کتاب، اثر دیگری به نام «التطبیقی النحوی» را تألیف کرده و سپس به این نتیجه رسیده است که برای فهم
علم نحو، آگاهی از
علم لغت و صرف سودمند بوده و به همین منظور، اقدام به تدوین کتاب حاضر نموده است.
کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در یک مدخل و سه باب، ارائه گردیده است.
نویسنده در ابتدا، به بحث پیرامون افعال و حالات آن پرداخته و سپس
اسم و تقسیمات آن را مورد بررسی قرار داده است. در ادامه نیز با بحث
اعلال و
ابدال، مطالب را به پایان رسانده است.
وی معتقد است اینکه قدما
علم صرف را جدای از
علم نحو قرار داده و آموختن آن را قبل از نحو دانسته‌اند، به دلیل فهم صحیح
علم صرف بوده است.
در مقدمه نویسنده، ضمن اشاره به اهمیت و جایگاه
علم صرف، انگیزه نویسنده از تألیف کتاب، بیان شده است.
نویسنده پیش از آغاز مطالب، در مباحثی مقدماتی، ابتدا به تعریف
علم صرف و محدوده آن و سپس به بحث از موارد زیر پرداخته: جایگاه
علم صرف بین
علوم، سبقت صرف بر نحو، اسم
متمکن، فعل متصرف، میزان صرفی و قلب مکانی.
با آنکه به اعتقاد برخی، جایگاه و رتبه اسامی در
علم صرف، مقدم بر افعال می‌باشد، بااین‌حال، نویسنده باب اول کتاب خود را، به افعال و مشتقات اختصاص داده و از جمله مباحث آن می‌توان به:صحیح و معتل؛ مجرد و مزید؛ اسناد افعال به ضمایر؛ تأکید فعل به وسیله نون؛ مصادر؛
اسم فاعل؛ صیغه مبالغه؛ صفت مشبهه؛
اسم مفعول؛ اسم مکان و زمان؛ تعجب و تفضیل اشاره کرد.
در باب دوم، از اسامی و تقسیمات آن سخن رفته است. تقسیم اسم به صحیح، مقصور، ممدود و منقوص، جمع مکسر،
تصغیر و نسب از جمله این تقسیمات می‌باشد.
آخرین باب نیز به بحث و بررسی قواعد اعلال و ابدال اختصاص یافته و فتح و اماله، وقف و
اعلال، از جمله مباحث آن می‌باشد.
فهرست مطالب در انتهای
کتاب آمده است.
در پاورقی‌ها که اندک نیز می‌باشد، توضیحاتی پیرامون برخی از کلمات متن داده شده است.
نرم‌افزار ادبيات عرب، مرکز تحقيقات کامپيوتری
علوم اسلامی.
