البهجة المرضیة علی ألفیة ابن مالک (سیوطی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«البهجة المرضیة علی ألفیة ابن مالک» یا «النهجة المرضیة»، تألیف
جلال
الدین عبدالرحمن سیوطی است.
«البهجة المرضیة علی ألفیة ابن مالک» یا «النهجة المرضیة»، تألیف
جلال
الدین عبدالرحمن سیوطی، ادیب و دانشمند بزرگ قرن نهم هجری (متوفای ۹۱۱ ق)، یکی از مشهورترین شرح‌های مزجی بر اشعار الفیه ابن مالک (۶۷۱- ۶۰۰ ق) است. این کتاب معمولا یکی از کتاب‌هایی است که در پایه دوم حوزه تدریس می‌شود. به‌طور کلی این شرح از قدیم تاکنون علی‌رغم وجود کتاب‌های جدیدی که در زمینه ادبیات عرب توسط علما و ادبای
عرب و غیر عرب نگاشته شده، هنوز هم به‌عنوان مهم‌ترین کتاب درسی در حوزه شمرده می‌شود.
کتاب حاضر از بدو نگارش، مورد توجه خاص دانشمندان، زبان‌دانان و دانش‌پژوهان ادب عربی واقع شده و در حوزه‌های علمی مورد تدریس و تدرس و استفاده بوده است. به دلیل اینکه مطالب کتاب، علمی و گاه مشکلات عبارتی داشته، از طرف ادیبان و نحویان، تاکنون بیش از صد شرح و حاشیه بر آن نگاشته شده است.
در باره این کتاب می‌توان به این نکات اشاره نمود:
این شرح، طبق گفته خود جناب
سیوطی، شرحی لطیف و ظریف است به شکل شرح مزجی که با متن الفیه ترکیب یافته است.
دومین ویژگی این شرح عبارت است از نکته‌های جالب ادبی که نسبت به شروح دیگری که در همان زمان نوشته شده، بارزتر و قابل توجه‌تر است.
این اثر با شرح خطبه الفیه شروع شده و شارح نکاتی را پیرامون این
خطبه شرح داده است و با شرح مباحث مختلف نحوی و صرفی ادامه یافته و با بحث
ادغام به پایان رسیده است.
شارح همچون دیگر نحویان برای بیان قواعد وارده در ابیات الفیه به شواهد چهارگانه
قرآن کریم،
حدیث شریف ، کلام قابل
اعتماد عرب و
شعر عربی قدیم در موقعیت‌های گوناگون تمسک جسته است.
این شرح به‌دور از هرگونه
اطناب و در جهت اهداف تعلیمی نگاشته شده و عبارات متن (ابیات الفیه) با شرح به‌گونه‌ای تفکیک‌ناپذیر آمیخته است.
کتاب حاضر با تحقیق و پاورقی مصطفی حسینی دشتی منتشر شده است. بیشتر پاورقی‌های کتاب، گاه به توضیح عبارات دشوار
کتاب مربوط می‌شود، گاه به رد دیدگاه شارح یا ماتن و حتی گاه به طعن و
کنایه به او.
البهجة المرضیة علی الفیة ابن مالک، نویسنده:جلال الدین السیوطی.
نرم‌افزار ادبيات عرب، مرکز تحقيقات کامپيوتری علوم اسلامی.
