کتاب الاعلام باعلام بیت الله الحرام (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«کتاب الاعلام باعلام بیت الله الحرام»، اثر
محمد بن
احمد بن
محمد نهروانی یا
نهروالی (۹۹۰ ق)، به
زبان عربی است. این کتاب، حاوی آگاهی‌های جالبی از
تاریخ مکه و
مسجد الحرام در
دوره عثمانی است.
کتاب، شامل یک مقدمه، نه باب و یک خاتمه می‌باشد.
در مقدمه محقق، به مباحثی در باره مؤلف و شخصیت وی، نسخ خطی کتاب پرداخته شده است.
در باب اول، مطالبی پیرامون وضع
مکه و
حکم خرید و فروش اطراف آن،
اجاره و حکم مجاورت در نزد مکه بیان شده است.
باب دوم، در باره بنای
کعبه است و اینکه کعبه چند مرتبه و توسط چه افرادی بنا شده است. نویسنده، در این باب، چنین بیان می‌کند که بار اول، کعبه را
ملائکه و سپس
حضرت آدم و سپس فرزندان او تا اینکه در آخر،
حجاج بن یوسف ثقفی تجدید بنا کرده است.
مؤلف، در باب سوم، در باره وضع
مسجد الحرام در
زمان جاهلیت و
اسلام سخن گفته و بیان می‌دارد که در زمان
خلیفه دوم و
سوم چه قسمت‌هایی به این مسجد اضافه شده است. هم چنین از ویران شدن آن توسط
عبدالله بن زبیر و
حجاج سخن گفته است.
در باب چهارم، طی ۹ فصل، بیان می‌کند
خلفای عباسی، تک تک، چه قسمت‌هایی را بر مسجد الحرام افزودند.
در باب پنجم، چگونگی ادامه مرمت مسجد الحرام توسط
منصور عباسی، بیان شده است.
باب ششم، در باره تعمیراتی است که در مسجد الحرام توسط پادشاهان جراکسه صورت گرفته است.
باب هفتم، در باره ملوک آل عثمان و مناقبی از اسلاف آنان است و آنچه را از عمران و آبادی در مکه و مسجد الحرام انجام داده‌اند. این باب، شامل سه فصل می‌باشد.
باب هشتم، در باره سلطان سلیمان خان و
صدقات جاریه وی و خیرات او و ذکر اولاد و
احفاد و
غزوات وی است و شامل ۴ فصل می‌باشد.
باب نهم، در باره سلطان سلیمان خان ثانی است که در این باب نیز طی چهار فصل، به خیرات و خدمات وی اشاره شده است.
خاتمه کتاب، شامل ذکر اماکن مبارک در مکه می‌باشد.
فهارس کتاب، در پایان آن ذکر شده است که شامل فهرست‌های
آیات قرآن،
احادیث نبوی، قوافی اشعار، اعلام، اماکن، بلدان، کشاف عام للقبائل و الاصنام و الایام و الحیوانات و النباتات، کتب وارد شده در متن و محتوای کتاب می‌باشد.
نرم افزار جغرافیای جهان اسلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
