الإعجاز القصصی فی القرآن (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«الاعجاز القصصی فی القرآن» با نگاهی تازه و جدید به یکی از وجوه اعجاز آمیز
قرآن کریم که همانا
اعجاز قرآن در بیان داستانها و قصه‌های تاریخی است می‌پردازد.
اعجاز قصصی قرآن در اخبار و گزارش‌های قرآن از وقایع تاریخی نهفته است و با داستانهای صرف ادبی که آمیخته با خیال و اغلب مبالغه آمیز است متفاوت می‌باشد. قصص قرآنی در پرورش عقول و اذهان آدمیان و نیز تهذیب نفوس ایشان بسیار مؤثر است، ازاین رو بسیاری از دانشمندان و
مفسران به شرح و تحلیل آنها پرداخته‌اند.
نویسنده در این کتاب ابتدا به معرفی انواع قصه در قرآن پرداخته و تفاوتهای لغوی میان قصه، خبر، نبا و
حدیث را یادآور شده و عناصر و اهداف قصه‌های قرآنی را بیان می‌نماید. پس از آن به بیان ویژگی‌های ادبی و اسلوبی قصه‌های قرآنی پرداخته و در ادامه یادآور می‌شود که قصه‌های قرآنی دوگونه‌اند: وقایع و حوادث برخی از قصه‌ها در سوره‌های مختلف پخش شده است، مانند داستان
حضرت موسی و
حضرت ابراهیم علیهما السلام، در عین حالی که وحدت موضوعی در آنها محفوظ مانده است.
اما در برخی دیگر از قصه‌های قرآنی وقایع و حوادث به صورت کامل در یک سوره آمده است، مانند داستان حضرت یوسف علیه السلام. در پایان کتاب هم نویسنده به بررسی اعجاز بلاغی و بیانی قصه‌های قرآنی می‌پردازد و مفهوم اعجاز در قرآن کریم (به صورت عام) و در قصه‌های قرآنی (به صورت ویژه) را یادآور می‌شود.
کتاب حاضر مشتمل بر مقدمه‌ای به قلم مؤلف و چهار فصل ذیل و یک خاتمه می‌باشد: مباحث ذیل مقدمه عبارتند از: المدخل: القصة و تطورها العام، تطور القصة فی الآداب العالمیة، فن القصة عند العرب، عناصر القصة و
خصائصها، ادب القصة فی القرآن الکریم.
الفصل الاول: «انواع القصة فی القرآن الکریم: عناصرها و اغراضها» شامل سه مبحث ذیل می‌باشد: اول: انواع القصة فی القرآن الکریم (القصة التاریخیة، القصة الواقعیة، القصة التمثیلیة، القصة الرمزیة)، ثانیا: عناصر القصة فی القرآن الکریم (الاحداث، العنصر الزمنی، العنصر المکانی، الشخصیات، الحوار). ثالثا: اغراض القصص القرآنی.
الفصل الثانی: «
الخصائص اللغویة و الاسلوبیة» دارای یک مقدمه و دو مبحث ذیل است: اولا:
الخصائص اللغویة (الحروف و اصواتها، الاعجاز فی بلاغة الجملة فی القصة القرآنیه). ثانیا:
الخصائص الاسلوبیة.
الفصل الثالث: «القصة بین الاکمال و التوزیع فی القرآن الکریم»
الفصل الرابع: «الاعجاز البلاغی و البیانی فی القصص القرآن الکریم» مشتمل بر مفهوم الاعجاز فی القرآن، الاعجاز البیانی فی القصص القرآنی در پایان هم منابع و مآخذ کتاب معرفی شده و فهرست مطالب آن درج گردیده است.
کتاب حاضر به قلم دکتر سعید عطیة علی مطاوع، رئیس بخش
زبان عبری دانشگاه الازهر و به
زبان عربی نگارش یافته و در قطع وزیری با جلد شومیز در ۲۸۶ صفحه برای نخستین بار در سال ۲۰۰۶ م توسط انتشارات «دار الآفاق العربیة» قاهره منتشر شده است.
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
