افترا به همسر (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در
آیات قرآن از
افترای فحشا به همسران
پاکدامن نهی شده است.
گناه بودن افتراى بى‌عفتى به همسران پاك دامن:
«وَإِنْ أَرَدتُّمُ اسْتِبْدَالَ زَوْجٍ مَّكَانَ زَوْجٍ وَآتَيْتُمْ إِحْدَاهُنَّ قِنطَارًا فَلاَ تَأْخُذُواْ مِنْهُ شَيْئًا أَتَأْخُذُونَهُ بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُّبِينًا؛
و اگر تصميم گرفتيد كه همسر ديگرى به جاى همسر خود انتخاب كنيد، و مال فراوانى بعنوان مهر به يكى از آنها پرداخته‌ايد، چيزى از آن را پس نگيريد. آيا براى باز پس گرفتن آن، به تهمت و گناه آشكار متوسّل مى‌شويد؟!»
رايج بودن افتراى فحشا به همسران پاك دامن در عصر
جاهلیّت، به انگيزه تصاحب
مهریه آنان:
«وَإِنْ أَرَدتُّمُ اسْتِبْدَالَ زَوْجٍ مَّكَانَ زَوْجٍ وَآتَيْتُمْ إِحْدَاهُنَّ قِنطَارًا فَلاَ تَأْخُذُواْ مِنْهُ شَيْئًا أَتَأْخُذُونَهُ بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُّبِينًا؛
و اگر تصميم گرفتيد كه همسر ديگرى به جاى همسر خود انتخاب كنيد، و مال فراوانى بعنوان مهر به يكى از آنها پرداخته‌ايد، چيزى از آن را پس نگيريد. آيا براى باز پس گرفتن آن، به تهمت و گناه آشكار متوسّل مى‌شويد؟!»
توبيخ مردان افترا زننده به همسران پاك دامن خود، از سوى
خداوند:
«وَإِنْ أَرَدتُّمُ اسْتِبْدَالَ زَوْجٍ مَّكَانَ زَوْجٍ وَآتَيْتُمْ إِحْدَاهُنَّ قِنطَارًا فَلاَ تَأْخُذُواْ مِنْهُ شَيْئًا أَتَأْخُذُونَهُ بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُّبِينًا؛
و اگر تصميم گرفتيد كه همسر ديگرى به جاى همسر خود انتخاب كنيد، و مال فراوانى بعنوان مهر به يكى از آنها پرداخته‌ايد، چيزى از آن را پس نگيريد. آيا براى باز پس گرفتن آن، به تهمت و گناه آشكار متوسّل مى‌شويد؟!»
نسبت نارواى فحشا به همسر، سبب
لعن خداوند:
«وَالَّذِينَ يَرْمُونَ أَزْوَاجَهُمْ وَلَمْ يَكُن لَّهُمْ شُهَدَاء إِلَّا أَنفُسُهُمْ فَشَهَادَةُ أَحَدِهِمْ أَرْبَعُ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الصَّادِقِينَ • وَالْخَامِسَةُ أَنَّ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَيْهِ إِن كَانَ مِنَ الْكَاذِبِينَ وَيَدْرَأُ؛
و كسانى كه زنان خود را به زنا متهم مى‌كنند، و گواهانى جز خودشان ندارند، هريك از آنها بايد چهار مرتبه به نام خدا
شهادت دهد كه از راستگويان است؛ و در پنجمين بار بگويد كه لعنت خدا بر او باد اگر از
دروغگویان باشد.»
بر همین اساس «صورت
لعان این است که
مرد ابتدا می‌کند و بعد از آنکه زن را
قذف نمود یا
فرزند زن را
نفی نمود، می‌گوید: «اشهد باللَّه انی لمن الصادقین فیما قلت من قذفها» یا «... نفی ولدها» این را چهار مرتبه می‌گوید سپس یک مرتبه می‌گوید: «لعنة اللَّه علیّ ان کنت من الکاذبین». سپس زن بعد از آن، چهار مرتبه می‌گوید: «اشهد باللَّه انه لمن الکاذبین فی مقالته من الرمی بالزنا» یا «... نفی الولد» سپس یک مرتبه می‌گوید: انّ غضب اللَّه علیّ ان کان من الصادقین.»
برای مرد جایز نیست که
زوجه خود را با
شک، به زنا قذف نماید. و همچنین قذف به زنا با
غلبه گمان به بعضی از اسباب شک‌آور، بلکه به
شیوع آن و به
اخبار ثقه هم جایز نیست. البته با
یقین جایز است، لیکن درصورتی‌که زن آن را
اعتراف نمی‌کند و بیّنه‌ای نباشد
تصدیق نمی‌شود، بلکه به مرد در صورت
مطالبه زن
حدّ قذف زده می‌شود، مگر اینکه لعان جامع شرایط را واقع سازد؛ پس حدّ قذف از مرد برداشته می‌شود.
همچنین «برای مرد جایز نیست که فرزندیِ کسی را که در
فراش او متولد شده با
امکان الحاق او به خودش - به اینکه به مادر او دخول کرده یا منی را در فرج یا اطراف آن به‌طوری ریخته که امکان داشته باشد که رحم، آن را جذب نماید و از این زمان تا وضع حمل او شش ماه و بیشتر گذشته باشد و از نهایت مدت حمل هم نگذشته باشد –
انکار نماید، حتی در جایی که کسی با او
زنا کرده باشد تا چه رسد به اینکه او را
متّهم نماید، بلکه واجب است که به فرزندی او اقرار نماید. البته اگر
علم دارد که از او به وجود نیامده ازاین‌جهت که می‌داند شروط الحاق به او مختل شده است،
واجب است که او را ولو با لعان نفی نماید - درصورتی‌که به‌حسب ظاهر شرع، اگر نفی او نباشد ملحق به او می‌شود – تا کسی که از او نیست به
نسب او
ملحق نشود، پس بر او حکم فرزند در ارثیه و ازدواج و نگاه به محارم او و غیر این‌ها مترتب شود.
•
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۴، ص۱۰۶، برگرفته از مقاله «افترا به همسر». •
ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ،
موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
