• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اعتراض انس بن مالک به ابن زیاد

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




اهانت عُبَیدُاللَّهِ‌ بنُ زِیاد به سر مطهر امام حسین (علیه‌السّلام) در مقابل برخی از صحابه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) یکی از مصائبی است که در جریان واقعه عاشورا روی داده است. طبق نقل برخی از مقاتل، عده‌ای از صحابه که در مجلس عبیدالله حاضر بودند، نسبت به اهانت ابن زیاد ساکت ننشسته و اعتراض کردند. یکی از این افراد انس بن مالک بود که در ادامه به گزارش واکنش‌ او در مقابل ابن زیاد می‌پردازیم.



ابوحمزه اَنَس بن مالک خزرجی انصاری، از اصحاب و خادمان رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بود. او یکی از کسانی بود که وقتی امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) از او خواست که به عنوان یکی از شاهدان عینی در روز غدیر، به وصایت و ولایت آن حضرت شهادت دهد، حاضر نشد و پیری و فراموشی را بهانه کرد. امیرالمؤمنین او را نفرین کرد و از خدا خواست که اگر او دروغ می‌گوید، او را نابینا کند و او نابینا شد. اما بنا بر گزارش کشی، او به بیماری پیسی مبتلا شد و از آن پس، سوگند خورد که هیچ‌یک از فضایل امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) را کتمان نکند.


خَولی بن یزید اَصبَحی و حُمَید بن مُسلم اَزْدی عصر عاشورا سر مطهر امام حسین (علیه‌السلام) را به کوفه بردند؛ اما چون شب هنگام به کوفه رسیدند، خولی سر مطهر را در خانه‌اش زیر دیگی نهاد و روز بعد، آن‌را نزد عُبَیدُاللَّهِ‌ بنُ زِیاد برد. ابن زیاد با مشاهده سر بریده امام، هرچه کینه و دشمنی داشت آشکار نمود و از هیچ‌گونه گستاخی در رفتار با آن فروگذار نکرد. از منابع تاریخی بر می‌آید که در آن زمان گروهی از مردم و چند تن از صحابه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و بزرگان شهر در قصر وی حضور داشتند. جسارت‌های ابن زیاد به سر مطهر امام، خشم آنها را برانگیخت. اصحاب پیامبر که هنوز خاطره نوازش‌ها و محبت‌های پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را به امام حسین (علیه‌السلام) از یاد نبرده بودند، وقتی اهانت‌های پسر مرجانه را دیدند، ساکت ننشستند و هریک به گونه‌ای به آن واکنش نشان دادند. انس بن مالک از جمله افرادی بود که در مجلس ابن زیاد زبان به اعتراض گشود.
بنا بر گزارشی، وقتی ابن زیاد در حضور انس بن مالک نیز با چوب زدن به دندان‌های امام حسین (علیه‌السلام) می‌گفت: «دندان‌های زیبایی است!»، انس با لحن اعتراض‌آمیزی گفت: «به خدا سوگند من کار تو را ناخوش دارم. من دیدم که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بر جایی که تو چوب میزنی، بوسه می‌زد».


۱. طوسی، محمد بن حسن، رجال طوسی، ص۲۱.    
۲. ابن ‌ابی‌الحدید، ابوحامد، شرح نهج‌ البلاغه، ج۴، ص۷۴.    
۳. طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفة الرجال، ج۱، ص۴۵، ذیل شماره ۹۵.    
۴. محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امام حسین (علیه‌السّلام) بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، ج،۸ ص۱۵۲.    
۵. محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امام حسین (علیه‌السّلام) بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، ج،۸ ص۱۵۳.    
۶. فصلنامه تراثنا، ش ۱۰، ص۱۸۹، به نقل از ترجمة الحسین و مقتله.    
۷. ابن سعد، محمد، ترجمة الحسین و مقتله، ج۱، ص۸۰.    
۸. طبرانی، سلیمان بن احمد، المعجم الکبیر، ج۳، ص۱۲۵.    
۹. بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۲۲.    
۱۰. خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین، ج۲، ص۵۰.    
۱۱. ابن عساکر، علی بن حسن، ترجمة الامام الحسین من تاریخ مدینة دمشق، ص۳۷۹.    
۱۲. حلی، ابن نما، مثیر الاحزان، ص۹۱.    
۱۳. ابن حنبل، احمد، المسند، ج۲۱، ص۲۸۵.    
۱۴. بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، ج۵، ص۲۶.    
۱۵. ابن اثیر، علی، اسد الغابة، ج۲، ص۹۷.    



• پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۲، ص۵۶.






جعبه ابزار