• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اصل عقلایی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



اصل عقلایی به اصلِ اعتبار یافته از بنای عقلا اطلاق می‌شود.

اصل عقلایی بنای عملی عقلا بر چیزی است.





۱.۱ - یکم

اصل عقلایی، اصلی است که منشا اعتبار آن بنای عقلا است، مانند: اصول لفظی عقلایی که عقلای عالم آن‌ها را در خطاب‌ها و گفته‌های خودشان به کار می‌برند، از جمله: اصالت اطلاق ، اصالت عموم ، اصالت حقیقت و اصالت ظهور ، که مدرک حجیت آن‌ها بنای عقلا است، زیرا عقلای عالم به آن‌ها تمسک می‌کنند و این بنا، مورد امضای شارع و یا دست کم عدم منع او قرار گرفته است.
بعضی از اصولی‌ها اعتقاد دارند دو اصل عملی استصحاب و برائت از اصول عقلایی است.
[۴] سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۶، ص۲۸۵.
[۵] تلخیص الاصول، ملکی، حبیب الله، ص۱۶۱.




اصل عقلایی اصلی است که اعتبار و حجیت آن نزد عقلا ثابت است، همچون بنای عقلا بر عمل به ظهورات و اطلاقات‌ کلام که اصل ظهور و اصل اطلاق از اصول لفظی ( اصل لفظی) از آن ناشی شده است.


حجیّت و اعتبار این اصل، منوط به امضای شارع - هر چند به سکوت و منع نکردن از عمل به آن - است.


اصل عملی عقلایی.


۱. الموجز فی اصول الفقه، سبحانی تبریزی، جعفر، ص۲۹.    
۲. المحصول فی علم الاصول، سبحانی تبریزی، جعفر، ج۳، ص۱۳۹.    
۳. اصول الفقه، مظفر، محمد رضا، ج۱، ص۳۸.    
۴. سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۶، ص۲۸۵.
۵. تلخیص الاصول، ملکی، حبیب الله، ص۱۶۱.
۶. اصول الفقه، مظفر، محمد رضا، ج۱، ص۲۸    
۷. فرائد الاصول، انصاری، شیخ مرتضی، ج۱، ص۱۳۵    



فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۲۱۰، برگرفته از مقاله «اصل عقلایی».    
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام،ج۱،ص۵۵۶    


رده‌های این صفحه : اصول عقلیه | اصول فقه




جعبه ابزار