اصل عدم تداخل
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اصل عدم تداخل
اصل تعدّد مسبّب به
تعداد اسباب و کافى نبودن یک مسبّب براى چند
سبب است و از آن در
اصول فقه، مبحث الفاظ، بحث مفاهیم سخن رفته است.
تداخل و عدم تداخل یا در اسباب است و یا در مسبّبات. عدم
تداخل اسباب آن است که اگر اسباب شرعى چیزى
متعدّد باشد- مانند خوابیدن و
ادرار کردن که هر یک سببى مستقل براى
وجوب وضو است و نیز همچون
جنابت و
حیض که
سبب وجوب غسل مىباشند- مسبّب (وضو و غسل) نیز
متعدّد خواهد بود، ولى در
تداخل اسباب، اسباب
متعدّد، مقتضى یک مسبّب مىباشند؛ به طورى که گویا یک سبب پدید آمده است. در مسبّبها نیز بحث تداخل و عدم تداخل این گونه مطرح است که آیا بر فرض عدم تداخل اسباب و
تعدّد وجوب، اکتفا به یک امتثال مانند یک وضو یا غسل جایز است یا خیر؟
اصل در هر دو (اسباب و مسبّبات) عدم تداخل است، مگر دلیلى بر تداخل باشد؛ چنانچه در
غسل و
وضو چنین است.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۱، ص۵۵۵