• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اصحاب کهف و الرّقیم (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: اصحاب کهف و الرّقیم (لغات‌قرآن)
مقالات مرتبط: اصحاب کهف (مفردات‌قرآن)، کهف (مفردات‌نهج‌البلاغه)، اصحاب کهف.


اصحاب كهف و الرّقيم: (أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ)
[۱] کهف/سوره۱۸، آیه۹.    

اصحاب كهف و الرّقيم: اصحاب كهف به معنى «ياران غار» است.
آن‌ها گروهى از جوانان باهوش و با ایمان بودند كه براى حفظ عقیده خود و مبارزه با طاغوت عصر خويش به غارى از كوه كه از همه چيز تهى بود پناه بردند.
امّا واژه «رقيم» در اصل از مادّه «رقم» به معنى «نوشتن »است. (اين ماده را در«رقم» توضيح داده‌ايم)
(ببینید: رقم (لغات‌قرآن))
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، دار القلم، ص۷۲۷.    
[۳] راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، دار القلم، ص۳۶۲.    
[۴] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۱۱۷.    
[۵] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۶، ص۷۴.    



به موردی از کاربرد اصحاب كهف و الرّقيم در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - اصحاب كهف و الرّقيم (آیه ۹ سوره كهف)

(أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَ الرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا)
[۶] کهف/سوره۱۸، آیه۹.    
(آيا گمان كردى اصحاب كهف و رقيم از آيات شگفت‌انگيز ما بودند؟!)
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۲۹۴.    


۱.۲ - اصحاب كهف و الرّقيم در المیزان و مجمع‌ البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: چون مقصود از رقيم همان لوحى است كه اسامى اصحاب كهف در آن مرقوم شده است. اما اصحاب كهف، از آن‌جا كه بودند به راه افتاده داخل غار شدند و خدا به گوششان زد و خواب را برايشان مسلط كرد و اگر در غار نبودند آفتاب بدن‌هايشان را مى‌سوزانيد و اگر هر چند يک بار از اين پهلو به آن پهلو نمى‌شدند زمين بدن‌هايشان را مى‌خورد.
[۸] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۳۹۶.    
[۹] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۲۴۵.    

(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
[۱۰] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۵.    
[۱۱] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۶۹۷.    
)
به هر حال به عقيده غالب مفسران اين نام ديگرى است براى اصحاب كهف، چرا كه سرانجام نام آن‌ها را بر لوحه‌اى نوشته و بر در غار نصب كردند. اما اين كه بعضى احتمال داده‌اند، اصحاب رقيم گروه ديگرى غير از اصحاب كهف بوده‌اند و در بعضى از اخبار داستانى براى آن‌ها نقل شده است با ظاهر آيه هماهنگ نيست، چرا كه ظاهر آيه اين است كه اصحاب كهف و رقيم يک گروه بودند و لذا بعد از ذكر اين دو عنوان تنها به بيان داستان اصحاب كهف مى‌پردازد و مطلقا سخنى از غير آن‌ها به ميان نمى‌آورد و اين خود دليل وحدت است.
[۱۲] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌، ط-دار الکتب الاسلامیه‌، ج۱۲، ص۳۵۵.    


۱. ↑ کهف/سوره۱۸، آیه۹.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، دار القلم، ص۷۲۷.    
۳. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، دار القلم، ص۳۶۲.    
۴. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۱۱۷.    
۵. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۶، ص۷۴.    
۶. ↑ کهف/سوره۱۸، آیه۹.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۲۹۴.    
۸. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۳۹۶.    
۹. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۲۴۵.    
۱۰. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۵.    
۱۱. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۶۹۷.    
۱۲. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌، ط-دار الکتب الاسلامیه‌، ج۱۲، ص۳۵۵.    


• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «اصحاب کهف و الرّقیم»، ج۲، ص۵۷۳.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره کهف | لغات قرآن
جعبه ابزار