اسم مشکک
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اسم مشکّک، در
منطق به
اسمی اطلاق میشود که در یک معنی استعمال میشود، ولی شدت و ضعف و تقدم و تاخر و زیادت و نقصان معنی آن در افراد متفاوت است.
اسم مشکک در برابر
اسم متواطی،
اسمی است که به یک معنی استعمال میشود ولی شدت و ضعف و تقدم و تاخر و زیادت و نقصان معنی آن در افراد متفاوت است مانند نور که بر نور خورشید و نور ماه و نور چراغی ضعیف
اطلاق میشود، و مانند موجود که هم بر
حادث صادق است و هم بر
قدیم.
«... و اگر آن معنی خاص نبود به یک شخص، بلکه وجودش در اشخاص بسیار ممکن بود هم از دو نوع خالی نباشد: یا درهمه یکسان بود بیاولویّت و ترجیحی، مانند
اطلاق لفظ مردم بر معنیی که در اشخاص بسیار موجود است، آن را
اسماء متواطیه خوانند و یا در بعضی اوّل و اولی و اشدّ بود و در بعضی غیر اوّل و اولی و اشدّ، مانند
اطلاق لفظ موجود بر قدیم و بر محدث، و یا بر جوهر و عرض، و لفظ واحد بر واحدی که قسمتپذیر نبود و بر آنچه قسمت پذیرد. و لفظ ابیض بر برف و عاج، و آن را
اسماء مشکّکه خوانند».
خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی به انضمام واژه نامه فرانسه و انگلیسی، ص۱۶.