• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اسم مشکک

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



اسم مشکّک‌، در منطق به اسمی اطلاق می‌شود که در یک معنی استعمال می‌شود، ولی شدت و ضعف و تقدم و تاخر و زیادت و نقصان معنی آن در افراد متفاوت است.



اسم مشکک در برابر اسم متواطی، اسمی است که به یک معنی استعمال می‌شود ولی شدت و ضعف و تقدم و تاخر و زیادت و نقصان معنی آن در افراد متفاوت است مانند نور که بر نور خورشید و نور ماه و نور چراغی ضعیف اطلاق می‌شود، و مانند موجود که هم بر حادث صادق است و هم بر قدیم.
«... و اگر آن معنی خاص نبود به یک شخص، بلکه وجودش در اشخاص بسیار ممکن بود هم از دو نوع خالی نباشد: یا درهمه یکسان بود بی‌اولویّت و ترجیحی، مانند اطلاق لفظ مردم بر معنیی که در اشخاص بسیار موجود است، آن را اسماء متواطیه خوانند و یا در بعضی اوّل و اولی و اشدّ بود و در بعضی غیر اوّل و اولی و اشدّ، مانند اطلاق لفظ موجود بر قدیم و بر محدث، و یا بر جوهر و عرض، و لفظ واحد بر واحدی که قسمت‌پذیر نبود و بر آنچه قسمت پذیرد. و لفظ ابیض بر برف و عاج، و آن را اسماء مشکّکه خوانند».


۱. خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۱۲.    



خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی به انضمام واژه نامه فرانسه و انگلیسی، ص۱۶.    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی | مباحث کلی




جعبه ابزار