• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوالبیداء اسعد بن عصمه ریاحی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابوالبیداء اسعد بن عصمه ریاحی (زنده در نیمه دوم قرن دوم هجری)، از فصحای معروف عرب و عالمان در شعر و لغت در قرن دوم هجری قمری بوده است.



ابوالبیداء اسعد بن عصمه ریاحی، حیات وی در نیمه دوم قرن دوم بود.
[۱] سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۵۴.
از کسانی است که در بادیه پرورش یافت و گویا به همین سبب به ابوالبیداء (پدر صحرا) مشهور شد. او در بصره ساکن شد و تعلیم کودکان را پیشه ساخت و تا آخر عمر در آنجا بود.
ابوالبیداء در شعر و لغت مهارت بسیار داشت و از فصحای معروف عرب به شمار می‌رفت. اشعار فرزدق و ابونواس را روایت می‌کرد. ابونواس نیز در رثای او ابیاتی سروده است.
[۷] سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۵۴.



برخی از بزرگان علم و ادب آن روزگار از جمله ابن‌سلام جمحی
[۹] ابوالفرج اصفهانی، على بن حسين، الاغانی، ج۸، ص۸-۹.
و اصمعی از شاگردان او بوده‌اند. ابومالک عمرو بن کرکره پسر خوانده و راوی اشعار ابوالبیداء بود. ابوعبدالرحمان بن عبدالاعلی شاعر و لغت‌شناس،
[۱۵] ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۸۸.
و ابوعدنان ورد بن حکیم نیز اشعار او را روایت کرده‌اند.


ابن‌ندیم مجموع اشعار وی را سی برگ دانسته است.
[۱۷] ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۵۱.
[۱۸] ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۸۸.



برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۲۱] جاحظ، عمرو بن بحر، البیان و التبیین، ج۱، ص۲۵۲.
[۲۲] ابن‌قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، عیون الاخبار، ج۱، ص۷۱.
[۲۳] دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۱، ص۳۳۷.



۱. سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۵۴.
۲. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۶۶.    
۳. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۶۳۰.    
۴. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه بزرگ اسلامی، ج۵، ص۲۰۱۶.    
۵. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۸، ص۲۳۲.    
۶. ابن‌سلام جمحی، محمد بن سلّام، طبقات الشعراء، ج۲، ص۳۷۷.    
۷. سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۵۴.
۸. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه بزرگ اسلامی، ج۵، ص۲۰۱۶.    
۹. ابوالفرج اصفهانی، على بن حسين، الاغانی، ج۸، ص۸-۹.
۱۰. ابن‌سلام جمحی، محمد بن سلّام، طبقات الشعراء، ج۲، ص۳۷۷.    
۱۱. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه بزرگ اسلامی، ج۵، ص۲۰۱۶.    
۱۲. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۶۶.    
۱۳. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲، ص۶۳۰.    
۱۴. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۶۸.    
۱۵. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۸۸.
۱۶. یغموری، یوسف بن احمد، نورالقبس، ص۸۰.    
۱۷. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۵۱.
۱۸. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۸۸.
۱۹. ابوعبید بکری، عبدالله بن عبدالعزیز، سمط الالی، ج۲، ص۳۲.    
۲۰. جاحظ، عمرو بن بحر، البیان و التبیین، ج۱، ص۷۵.    
۲۱. جاحظ، عمرو بن بحر، البیان و التبیین، ج۱، ص۲۵۲.
۲۲. ابن‌قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، عیون الاخبار، ج۱، ص۷۱.
۲۳. دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۱، ص۳۳۷.



پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۱۷۴، برگرفته از مقاله «اسعد بن عصمه ریاحی».






جعبه ابزار