اسراف در تزیین (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اسراف در تزیین و بهره گیری از زینتها حرام می باشد و عامل محرومیت از
محبت خداوند می شود.
زیاده روی در تزیین، عامل محرومیت از
محبت خداوند می باشد: «یـبنی ءادم خذوا زینتکم... ولا تسرفوا انه لایحب المسرفین» ای فرزندان آدم!
زینت خود را ... با خود بردارید و ...
اسراف نکنید که خداوند
مسرفان را دوست نمی‌دارد. (احتمال دارد که «و لاتسرفوا» ناظر به جمله «خذوا زینتکم» نیز باشد. ذیل آیه «انه لایحب المسرفین» که علت عامه است مؤید این
احتمال است)
اسراف در تزیین و بهره گیری از زینتها حرام می باشد: «... خذوا زینتکم... ولاتسرفوا...» زینت خود را ... با خود بردارید و ...
اسراف نکنید که خداوند
مسرفان را دوست نمی‌دارد. (احتمال دارد که «و لاتسرفوا» ناظر به جمله «خذوا زینتکم» نیز باشد. ذیل آیه «انه لایحب المسرفین» که علت عامه است مؤید این احتمال است. )
راغب می‌گوید: کلمه
سرف به معنای تجاوز از حد است در هر عملی که انسان انجام می‌دهد و لیکن این معنا در
انفاق مشهورتر است. معنای به همراه برداشتن زینت در موقع رفتن به سوی مسجد آرایش ظاهری نیست، بلکه آرایشی است معنوی که مناسب با
نماز و
طواف و سایر عبادات باشد. پس معنای آیه بر می‌گردد به امر به زینت کردن نیکو برای نماز و غیر آن و
اطلاق آن شامل نماز اعیاد و جماعات و نمازهای یومیه و سایر وجوه
عبادت و ذکر می‌شود.
در این آیه سخن از مساله پوشش تن و سایر مواهب زندگی و چگونگی استفاده صحیح از آنها است. نخست به همه فرزندان
آدم به عنوان یک قانون همیشگی که شامل تمام اعصار و قرون می‌شود دستور می‌دهد که زینت خود را به هنگام رفتن به مسجد با خود داشته باشید این جمله می‌تواند هم
اشاره به زینتهای جسمانی باشد که شامل پوشیدن لباس‌های مرتب و پاک و تمیز، و شانه زدن موها، و به کار بردن
عطر و مانند آن می‌شود، و هم شامل زینتهای معنوی، یعنی صفات انسانی و ملکات اخلاقی و پاکی نیت و
اخلاص .
و اگر می‌بینیم در بعضی از روایات اسلامی تنها اشاره به لباس خوب یا شانه کردن موها شده، و یا اگر می‌بینیم تنها سخن از مراسم
نماز عید و
نماز جمعه به میان آمده است، دلیل بر
انحصار نیست بلکه هدف بیان مصداق‌های روشن است. و همچنین اگر می‌بینیم که در بعضی دیگر از روایات، زینت به معنی رهبران و پیشوایان شایسته
تفسیر شده دلیل بر وسعت مفهوم آیه است که همه زینتهای ظاهری و باطنی را در بر می‌گیرد.
گر چه این
حکم مربوط به تمام فرزندان آدم در هر زمان است، ولی ضمنا نکوهشی است از عمل زشت جمعی از اعراب در زمان جاهلیت که به هنگام آمدن به
مسجدالحرام و طواف خانه خدا کاملا عریان و برهنه می‌شدند، و هم اندرزی است به آنها که به هنگام نماز و یا رفتن به مساجد لباس‌های کثیف و مندرس و یا لباس‌های مخصوص منزل را در تن می‌کنند و در مراسم عبادت خدا به همان هیئت شرکت می‌نمایند، که متاسفانه هم اکنون نیز در میان جمعی از بی خبران مسلمانان معمول و متداول است، در حالی که طبق آیه فوق و روایاتی که در این زمینه وارد شده است دستور داریم بهترین لباس‌های خود را به هنگام شرکت در مساجد بپوشیم.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۸، ص۵۷، برگرفته از مقاله «اسراف در تزیین».
