• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اسحاق بن محمد سمرقندی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: اسحاق بن محمد سمرقندی


اسحاق بن محمد سمرقندی (م. ۳۴۲ق) از محدثان، قضات و حکمای سمرقند در قرن چهارم هجری قمری بود. وی زمان طولانی منسب قضاوت را در سمرقند برعهده داشت و به خاطر حکمت‌ها و مواعظ پندآموزش به لقب حکیم شهرت یافت.


ابوالقاسم اسحاق بن محمد بن اسماعیل حکیم سمرقندی، عالم حنفی‌مذهب بود.
[۱] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۲۹۶.    
[۲] قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۳۷۱.

سمرقندی از حکمای نامدار روزگار خویش بود و مواعظ و حکمت‌های پندآموز وی در شرق و غرب، زبانزد بود و حتی برخی آن را تدوین کرده‌اند؛ ازاین رو وی به حکیم ملقب شد.سمرقندی افزون بر مهارت در برخی رشته‌های علوم، از مناصب و مشاغل سیاسی به دور نبود و زمانی طولانی، قضاوت سمرقند را بر عهده داشت.
[۳] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۴، ص۲۰۸.    


ابوالقاسم دانش خویش را از استادانی چون عبداللّه بن سهل زاهد
[۴] قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۳۷۱.
، عمرو بن عاصم مروزی و محمد بن خزیمه قلاّس فرا گرفته و از ایشان روایت نقل کرده است.
[۵] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۴، ص۲۰۸.    

وی دارای شاگردانی نیز بوده که از آن میان می‌توان افرادی چون عبدالکریم بن محمد فقیه و ابوجعفر بن محمد منیب را نام برد.
[۶] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۴، ص۲۰۸    


ابوالقاسم دارای آثار و تالیفاتی بود که عبارت‌اند از:
• الصحائف الالهیه،
[۷] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۲۹۶.    

• السواد الاعظم
[۸] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۰۰۸.    
[۹] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۲۹۶.    

• و عقیده الامام.
[۱۰] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۱۵۷.    
وی سرانجام در دهم محرم سال ۳۴۲ قمری در سمرقند از دنیا رفت و در آرامگاه جاکردیزه به خاک سپرده شد.
[۱۱] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۴، ص۲۰۸.    
در تاریخ درگذشت وی اختلاف است.
[۱۲] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۲، ص۱۸۹۵.
[۱۳] سرکیس، یوسف الیان، معجم المطبوعات العربیه، ج۲، ص۱۰۴۶.    

(دیگر منابع:
[۱۴] ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب، ج۱، ص۳۷۹.    
[۱۵] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۲۳۷.    
[۱۶] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۱۹۹.    
[۱۷] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۲، ص۴۱۲.    
).

۱. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۲۹۶.    
۲. ↑ قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۳۷۱.
۳. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۴، ص۲۰۸.    
۴. ↑ قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۳۷۱.
۵. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۴، ص۲۰۸.    
۶. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۴، ص۲۰۸    
۷. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۲۹۶.    
۸. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۰۰۸.    
۹. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۲۹۶.    
۱۰. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۱۵۷.    
۱۱. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۴، ص۲۰۸.    
۱۲. ↑ دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۲، ص۱۸۹۵.
۱۳. ↑ سرکیس، یوسف الیان، معجم المطبوعات العربیه، ج۲، ص۱۰۴۶.    
۱۴. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب، ج۱، ص۳۷۹.    
۱۵. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۲۳۷.    
۱۶. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۱۹۹.    
۱۷. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۲، ص۴۱۲.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «اسحاق سمرقندی»، ج۲، ص۱۴۰.



رده‌های این صفحه : حکیمان قرن 4 (قمری) | درگذشتگان سال 342 (قمری) | شخصیت های اهل سنت قرن 4 (قمری) | قاضیان حنفی قرن 4 (قمری) | محدثان حنفی قرن 4 (قمری) | مولفان اهل سنت قرن 4 (قمری)
جعبه ابزار